Hegemonia Mercji
Hegemonia Mercji – okres we wczesnośredniowiecznej historii Brytanii, gdy królestwo Mercji zdominowało heptarchię anglosaską[1]. Angielski historyk Frank Stenton jest uważany za twórcę tego terminu. Twierdził, że Offa, który rządził w latach 757-796 osiągnął zjednoczenie Anglii na obszarze rozciągającym się na południe od ujścia rzeki Humber[2].
Dokładna periodyzacja hegemonii Mercji pozostaje niepewna. Jej początek może być datowany różnie w zależności od tego, czy zaczyna się za panowania Pendy (ok. 626-655), czy Wulfara (658-675). Z kolei koniec epoki jest powszechnie akceptowany i przyjmuje się go na około 825 rok, kiedy to po klęsce króla Beornwulfa w bitwie pod Ellandun w pobliżu obecnego Swindon dominacja Mercji bezpowrotnie się zakończyła.
Król Penda zapoczątkował wczesne podboje Mercji, ale jego panowanie zakończyło się śmiercią w bitwie pod Winwaed, po czym nastąpił w kraju trzyletni okres panowania królestwa Nortumbrii. Bunt przeciwko najeźdźcom wszczął syn Pendy Wulfar w 658 roku, w wyniku czego królestwo Mercji zostało przywrócone i rozpoczęła się ponowna ekspansja, która dotarła na południe, aż po Wyspę Wight. W 661 Mercja chwilowo utraciła swoją prowincję Królestwo Lindsey na rzecz Nortumbrii, ale następny król Aethelred odzyskał to terytorium po bitwie pod Trent w 679 roku. Tym samym zabezpieczona została supremacja Mercji na następne 150 lat.
Następnie dominacja Mercji nad anglosaskimi królestwami Esseksu, Susseksu i Kentu wydawała się być słabsza aż do 716, kiedy król Aethelbald odnowił ją na następne czterdzieści lat. Późniejsze wstąpienie na tron Offy w 757 zapowiadało początek złotej ery dla Mercji. Pokonanie przez Offę Walijczyków i zachodnich Sasów z Wesseksu ustanowiło szczyt mercjańskiej hegemonii, która pozostała nienaruszona aż do wspomnianego już 825 roku, gdy bretwalda Egbert z Wesseksu wsparł wschodnich Anglów w buncie przeciwko królowi Beornwulfowi, pokonanemu pod Ellandum, co zakończyło hegemonię.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Webster, L. & J. Backhouse (1991). "The Mercian Supremacy". In L. Webster & J. Backhouse. The Making of England, Anglo-Saxon Art and Culture, AD 600–900. London. s. 193–253.
- ↑ Stenton, F. M. (1970). "The Supremacy of the Mercian kings". In D. M. Stenton. Preparatory to Anglo-Saxon England. Oxford. s. 48–66.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Barbara Yorke: Królowie i królestwa Anglii w czasach Anglosasów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16169-9. (pol.)
- Nicholas Brooks, The Formation of the Mercian Kingdom, (w:) The Origins of Anglo-Saxon Kingdoms pod red. S. Bassett, 1999.