Helena Żybułtowska
Helena Żybułtowska ps. „Klara” (ur. 19 grudnia 1899 w Warszawie, zm. 11 lipca 1959 tamże (wg innych źródeł w Szczecinie[1]))[2] – polska działaczka społeczna, uczestniczka powstania warszawskiego, pionierka polskiego Stargardu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w Warszawie 19 grudnia 1899 roku, jako córka Mieczysława i Heleny[2]. Brała udział w powstaniu warszawskim, w oddziałach „Bakcyl” (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) w I Obwodzie „Radwan” – szpitalu polowym przy ul. Moniuszki 11, następnie w szpitalu polowym przy ul. Wspólnej 27. Lokalizacje te znajdowały się na terenach Śródmieścia Północ-Południe. Po powstaniu opuściła miasto wraz z ludnością cywilną. Była sanitariuszką[2].
23 marca 1945 roku została wiceburmistrzynią wtedy jeszcze Starogrodu[3]. Zaczęła budowę polskiej tożsamości Stargardu, poprzez organizację życia społecznego, edukacji i kultury w powojennej rzeczywistości. Była inicjatorką pierwszych na Pomorzu Zachodnim placówek opiekuńczych. Z jej działania utworzono dom dziecka, żłobek, bursę[4]. Gdy 9 czerwca 1945 roku Józef Parys przestał pełnić funkcję burmistrza, nieoficjalnie H. Żybułtowska zastąpiła go w obowiązkach, do czasu powołania burmistrza Wolskiego (wrzesień 1945)[5]. Na jesieni 1946 roku, z wezwania wojewody Leonarda Borkowicza, została przeniesiona do Szczecina, aby współtworzyć Wojewódzką Przychodnię Ochrony Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka[6].
Zmarła 11 lipca 1959 roku w Szczecinie[1]. Została pochowana na Cmentarzu Centralnym[7]. Jej córkami były Bożena Żybułtowska-Gołaszewska[8] i Danuta.
24 września 2019 roku została patronką jednej z ulic na os. Giżynek w Stargardzie[4][9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Żybułtowska-Gołaszewska 2002 ↓, s. 334.
- ↑ a b c Helena Żybułtowska [online], 1944.pl – Powstańcze Biogramy [dostęp 2023-12-03] (pol.).
- ↑ Jolanta Aniszewska, Utworzenie i funkcjonowanie administracji polskiej w Stargardzie w 1945 roku, „Stargardia”, 2, 2002, s. 304 [dostęp 2023-12-06].
- ↑ a b Ulica pionierki Stargardu [online], Stargard, okolice – wiadomości, aktualności, informacje, sport, kultura, rozrywka, dziennik, 2 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-03].
- ↑ Żybułtowska-Gołaszewska 2002 ↓, s. 329.
- ↑ Żybułtowska-Gołaszewska 2002 ↓, s. 333.
- ↑ Wyszukiwarka miejsca pochówku w Szczecinie Cmentarze w Szczecinie [online], cmentarze.szczecin.pl [dostęp 2023-12-03].
- ↑ Punkt 1 [online], muzeum-stargard.pl [dostęp 2023-12-03].
- ↑ Urząd Miejski w Stargardzie BIP – $2019-10-09 11281 / Dokument nr 31681 [online], bipstargard.pl [dostęp 2023-12-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bożena Żybułtowska-Gołaszewska, Nasza droga do Stargardu, „Stargardia”, 2, 2002 [dostęp 2023-12-06].