Hemocytometr

Hemocytometr ze zbiorów biblioteki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Przekrój hemocytometru

Hemocytometr jest przyrządem służącym do liczenia małych elementów w preparacie mikroskopowym. Pierwotnie służył do liczenia komórek krwi, stąd nazwa (hemo- krew, cyto- komórka, -metr przyrząd do mierzenia).

Budowa

Ma postać szklanej płytki (szkiełko podstawowe), na której znajduje się prostokątny obszar pomiarowy otoczony wyżłobieniem (rys. 1). W obszarze pomiarowym, metodą laserowego rytowania, naniesiona jest siatka prostopadłych linii która dzieli ten obszar na podobszary (komórki pomiarowe). Rozmiary tych komórek są ściśle określone i podane na płytce – np. 0,20x0,20 mm. Ponieważ znana jest również wysokość, czyli odległość do szkiełka nakrywkowego (zwykle 0,1 mm), łatwo można obliczyć objętość pojedynczej komórki pomiarowej. Mała odległość pomiędzy szkiełkiem nakrywkowym a podstawowym powoduje, że płynny preparat wypełnia przestrzeń komórki a jego nadmiar spływa do wyżłobienia. Wyznaczając podczas obserwacji mikroskopowej liczbę badanych obiektów (np. białych krwinek), można obliczyć ich koncentrację, czyli ich liczbę na jednostkę objętości.

Sposób użycia

• Rozcieńczenie preparatu. Jest to koniecznie, gdy preparat jest zbyt gęsty lub liczba badanych obiektów jest bardzo duża i są one bardzo małe. Bez rozcieńczenia, byłoby ich zbyt dużo w jednej komórce pomiarowej i mogłyby się wzajemnie przesłaniać. Proporcje rozcieńczania powinny być precyzyjnie ustalone, aby można było obliczyć koncentrację w preparacie oryginalnym.
• Dokładne wymieszanie z rozcieńczalnikiem w celu uzyskania jednorodnego rozkładu badanych obiektów.
• Kilkakrotne powtórzenie pomiarów dla różnych komórek pomiarowych i obliczenie średniej. Jeżeli poszczególne pomiary różnią się bardzo od siebie, należy zwiększyć ich ilość w celu uzyskania lepszej statystyki i zredukowania błędu.

Obliczanie koncentracji obiektów w preparacie

Koncentrację obiektów można obliczyć ze wzoru:

${\frac {N_{O}}{V_{K}}}\cdot {\frac {V_{R}}{V_{P}}}$

gdzie:

$N_{O}$ liczba obiektów w jednej komórce pomiarowej;

$V_{K}$ objętość komórki pomiarowej;

$V_{R}$ objętość roztworu;

$V_{P}$ objętość początkowa preparatu przed rozpuszczeniem;

lub przy zliczaniu w wielu komórkach pomiarowych naraz

${\frac {N_{O}}{n\cdot V_{K}}}\cdot {\frac {V_{R}}{V_{P}}}$

gdzie n – liczba komórek pomiarowych.

Bibliografia

• Mała encyklopedia medycyny – hasło „Komora do liczenia krwinek (hemocytometr)”, t. II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991, s. 511, ISBN 83-01-06177-4.