Henryk Życzyński

Henryk Życzyński

Henryk Życzyński w okresie pracy nauczycielskiej w gimnazjum.
Data i miejsce urodzenia	2 sierpnia 1890 Husiatyn
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Katyń
Zawód, zajęcie	pedagog, historyk literatury
Odznaczenia

Henryk Marian Życzyński (ur. 2 sierpnia 1890 w Husiatynie, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – polski teoretyk i historyk literatury oraz pedagog; doktor nauk humanistycznych; profesor oraz dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Życiorys

Urodził się w Husiatynie na Podolu nad Zbruczem, jako syn Szczepana i Olimpii z d. Kleefeld. W 1910 ukończył C.K. Gimnazjum Wyższe w Brzeżanach, i zdał maturę. W 1914 ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. Od 1916 doktor nauk humanistycznych. Po odbyciu, w latach 1916–1918, służby wojskowej w jednostkach zapasowych armii austro-węgierskiej i po odzyskaniu niepodległości przez Polskę przeprowadził się na Śląsk Cieszyński, gdzie został zatrudniony jako nauczyciel gimnazjalny w Orłowej (1918–1920) i w Cieszynie (1920–1927). W latach 1921–1924 był współpracownikiem „Dziennika Cieszyńskiego”, a w latach 1921–1927 - redaktorem „Miesięcznika Pedagogicznego”.

Od roku 1927 do 1939 profesor historii i literatury polskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w okresie od 1934 do 1938 pełnił funkcję dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych.

W 1934, jako podporucznik piechoty rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas w grupie oficerów „powyżej 40 roku życia”.

Po wybuchu II wojny światowej dostał się do niewoli sowieckiej i został osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku, gdzie przebywał do 1940. W kwietniu został przewieziony do uroczyska Kozie Góry pod Smoleńskiem, powszechnie nazywanego Lasem Katyńskim i tam zamordowany przez NKWD.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ważniejsze prace

Henryk Życzyński był autorem licznych prac z historii literatury i estetyki, teorii dramatu i metodyki nauczania. W młodości (1918) publikował też swoje wiersze, m.in. w dwutygodniku „Zdrój”.

• Pisma (tom 1–3, wyd. pośm. 1946–1947)

Odznaczenia

• Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935),
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

Bibliografia

• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Henryk Życzyński. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. - notka biograficzna w encyklopedii Onet.Wiem
• Henryk Życzyński - notka biograficzna na stronie polskiego gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Leonovova, Karviná-Hranice (Czechy)
• Henryk Życzyński - notka biograficzna na stronie Ogrodów Wspomnień
• Dziekani WNH - strona KUL w Lublinie
• Henryk Życzyński - notka biograficzna na stronie Nieobecni
• Henryk Życzyński - zbiór prac Henryka Życzyńskiego
• Maria Magdalena Blombergowa. Uczeni polscy rozstrzelani w Katyniu, Charkowie i Twerze. „Analecta”, s. 43–44, R. 9 Z. 2 (18) / 2000. 

Linki zewnętrzne

• Prace Henryka Życzyńskiego w bibliotece Polona