Henryk Mniszek-Tchorznicki

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Mniszek-Tchorznicki
Data i miejsce urodzenia

14 lub 16 maja 1880
Wiedeń

Data i miejsce śmierci

23 czerwca 1946
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Narodowość

polska

Rodzice

Aleksander, Maria

Małżeństwo

Jadwiga (I), Godzimira (II)

Dzieci

Mieczysław, Stanisław, Aleksander, Stefan

Krewni i powinowaci

Emilia, Stanisław, Stefan, Konstanty (rodzeństwo)

Henryk Mniszek-Tchorznicki[a] herbu Jelita (ur. 14 lub 16 maja 1880 w Wiedniu, zm. 23 czerwca 1946 w Sanoku) – polski ziemianin.

Dwór w Pisarowcach
Nagrobek Henryka i Godzimiry Tchorznickich

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uczestnicy uroczystości poświęcenia kościoła Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Załużu 11 października 1931. Henryk Mniszek-Tchorznicki oznaczony j)

Urodził się 14[1] lub 16 maja 1880 w Wiedniu[2][1][3]. Jego przodkowie przybyli do Sanoka z okolic Drohiczyna pod koniec XVIII wieku[2]. Jego prapradziadkiem był Walenty Mniszek-Tchorznicki nabył od Andrzeja i Franciszki Burnatowiczów grunt pod północnym stokiem Góry Parkowej i wzniósł tam dom, który ostatecznie przetrwał do lat 80. XX wieku, a dziadkiem Konstanty Tchorznicki (1825–1895) sprawował wysokie stanowiska, będąc dyrektorem Filii Banku Hipotecznego w Krakowie, członkiem Rady Zawiadowczej Kolei Żelaznej Lwowsko-Czerniowiecko-Jasskiej, dyrektorem Towarzystwa Kredytowego-Ziemskiego we Lwowie[2]. Jego rodzicami byli Aleksander Mniszek-Tchorznicki (1851-1916), ziemianin, doktor obojga praw, c. k. urzędnik, sędzia oraz Maria z domu Wecbecker (1851–1915), córka generała[2]. Jego rodzeństwem byli (dwoje z nich zmarło w małoletnim wieku): Emilia (1881–1895), Stanisław (ur. 1882), Stefan (1885–1894) i Konstanty (1889–1953, sędzia Sądu Najwyższego)[2].

W 1899 zdał egzamin dojrzałości w C. K. V Gimnazjum we Lwowie (wówczas maturę zdali także Roman Małachowski, Michał Remizowski)[4]. Od 1901 do 1901 studiował na 1900-1901 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, jednak nie ukończył studiów[2]. Jeszcze za życia ojca przejął władany przez niego majątek w Pisarowcach, w tym tamtejszy dwór[2]. W 1911 posiadał tam obszar 252 ha[5][6][7][8]. Od około 1910 był detaksatorem wydziału okręgowego w Sanoku Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego z siedzibą we Lwowie[9][10][11][12]. W 1914 był zastępcą przewodniczącego komisji licencjonujących buhaje w Sanoku[13]. 1 grudnia 1906 w Mielnicy poślubił hr. Jadwigę Eleonorę Dunin-Borkowską (1879-1933, córka Mieczysława)[14], jednak małżeństwo został po kilku latach unieważnione[2]. Ich synami byli Mieczysław Maria Aleksander (ur. 1907[15]), Stanisław (1909-)[2]. Drugą żoną została w 1917 Godzimira Maria (ur. 28 lutego 1886 we Lwowie, o końca życia pracownik umysłowa, zm. 19 grudnia 1954 w Sanoku[16][17], córka Marceli i Godzimira Małachowskich oraz siostra ww. Romana Małachowskiego), która działała społecznie i charytatywnie na rzecz mieszkańców, kierowała Kołem Gospodyń[2]. Ich synami byli Aleksander (1919-), Stefan (1922-)[2]. Henryk Tchorznicki był przewodniczącym koła Związku Strzeleckiego w Pisarowcach[2]. Wraz z żoną działali w sferze kulturalnej tamże[2]. Rodzina Mniszek-Tchorznickich utrzymywała kontakty z rodziną Gniewoszów z pobliskich Nowosielec (synowie Henryka przyjaźnili się m.in. z Aleksandrem)[2]. Przed 1914 był członkiem i radnym oddziału sanockiego C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego[18][19][20].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczypospolitej pozostawał właścicielem majątków Pisarowce i Sanoczek[21]. Był rolnikiem[3] Po wybuchu II wojny światowej przebywał tymczasowo w Nadybach, po czym wrócił do Pisarowiec, gdzie na obszarze dworskim ulokowane było wojsko (jego żona przebywała na Węgrzech, w lutym 1940 także powróciła do Pisarowiec)[2]. W maju 1944 niemieckie władze okupacyjne odebrały majątek Tchorznickim i ustanowiły Liegenschaftsverwaltung (zarząd nieruchomościami)[2]. Po nadejściu front wschodniego i wkroczeniu Armii Czerwonej, majątek został utracony przez Tchorznickich na rzecz państwa w wyniku reformy rolnej 9 września 1944 roku[2].

Henryk Tchorznicki do końca życia zamieszkiwał w Sanoku przy ulicy Jagiellońskiej 24a[1][3]. Tam zmarł 23 czerwca 1946 z powodu gruźlicy[1][3][2]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 25 czerwca 1946[3], gdzie w 1954 spoczęła jego żona Godzimira[1].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zapisywany niekiedy jako Henryk Tchórznicki.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 259 (poz. 82).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Historia rodziny Mniszek Tchorznickich - osiadłych w Pisarowcach. tchorznicki.com. [dostęp 2016-09-11].
  3. ↑ a b c d e Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1895 do 1952 r.. Sanok. s. poz. 3442.
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum V we Lwowie za rok szkolny 1899. Lwów: 1899, s. 98.
  5. ↑ Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 14.
  6. ↑ Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 14.
  7. ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 124.
  8. ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 124.
  9. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 950.
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 936.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 960.
  12. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 974.
  13. ↑ Nr 50. Obwieszczenie. „Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem”, s. 140, 141, nr 8 z 1914. 
  14. ↑ Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Almanach błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich. Lwów / Warszawa: 1908, s. 238.
  15. ↑ Państwowe Gimnazjum Wyższe w Sanoku. Katalog główny, Rok 1918/1919. s. 36.
  16. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 356 (poz. 102).
  17. ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 197 (poz. 172).
  18. ↑ Sprawozdanie Komitetu C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego za rok 1911. Lwów: 1912, s. 210, 263.
  19. ↑ Sprawozdanie Komitetu C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego za rok 1912. Lwów: 1913, s. 199, 252.
  20. ↑ Sprawozdanie Komitetu C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego za rok 1913. Lwów: 1914, s. 346.
  21. ↑ Obwieszczenie o licytacjach. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 211 z 6 września 1934. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Henryk_Mniszek-Tchorznicki&oldid=71783193”