Hermann Gruchot
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel i dyrektor szkół średnich |
| Odznaczenia | |
  
| |
Hermann Eberhard Aloysius Gruchot (ur. 31 maja 1848 w Soest, zm. 7 czerwca 1927 w Arnsberg) – nauczyciel szkół średnich, w latach 1883–1897 dyrektor gimnazjum w Braniewie, 1897–1919 dyrektor w gimnazjum Laurentianum w Arnsberg.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Edukacja i praca nauczyciela[edytuj | edytuj kod]
Hermann Gruchot urodził się 31 maja 1848 w Soest w Westfalii. Jego ojciec, Julius Albert Gruchot, był uznanym prawnikiem i sędzią sądu rejonowego w Soest, następnie awansował na sędziego sądu apelacyjnego w Hamm[1]. Hermann urodził się z drugiego małżeństwa ojca z Elise Amecke, córką komisarza celnego (pierwsza żona zmarła). Hermann kształcił się w gimnazjum w Hamm, w którym w 1867 zdał maturę. Studiował w Bonn, Berlinie, Monachium. Brał udział w wojnie francusko-pruskiej 1870/1871. 28 listopada1872 zdał państwowy egzamin nauczycielski z przedmiotów: język niemiecki, historia, geografia, łacina, greka, język francuski.
W tym samym roku rozpoczął pracę w szkolnictwie jako stażysta (proband) w szkole realnej w Münster oraz w gimnazjum w Rheine. Od 1873 pracował jako nauczyciel w Rheine, na stanowiskach nauczyciel pomocniczy, potem jako starszy nauczyciel (Oberlehrer). Od 1874 pracował w gimnazjum w Münster. Na własne życzenie został przeniesiony od 1878 do gimnazjum w Arnsberg, w którym pracował do 1 listopada 1893.
Dyrektor gimnazjum w Braniewie[edytuj | edytuj kod]
19 listopada 1883 powierzono mu stanowisko dyrektora gimnazjum w Braniewie w Prusach Wschodnich. Inaczej niż wielu poprzednich dyrektorów gimnazjum w Braniewie nie był filologiem klasycznym. Nauczał przedmiotów: francuskiego, historii, geografii, niekiedy greckiego. Poprzez badania historii Warmii nawiązał tu wkrótce kontakty z wieloma osobami. Jego rozprawy o historii druku w Braniewie wydane jako dodatki do programów szkolnych w latach 1887 i 1890 były znaczące.
Ponadto dokonał reorganizacji programów szkolnych. Zmniejszył liczbę godzin przedmiotów języków starożytnych (łacina i greka) na rzecz zajęć praktycznych i artystycznych. Wniósł duży wkład w rozwój sportu w gimnazjum. W roku 1891 zostało utworzone na Koźlinie w pobliżu rzeki Pasłęki boisko szkolne o powierzchni 1,5 ha (obecnie nie istnieje, znajdowało się za cmentarzem na ulicy Morskiej). Ten teren należał już za czasów jezuitów w Braniewie do gimnazjum, ale dotychczas z niego nie korzystano, był oddany w dzierżawę. W gimnazjum wprowadzono nowe rodzaje sportów – jak gra w palanta czy fisball. Także po raz pierwszy uczniowie w gimnazjum w Braniewie poznali wtedy grę w piłkę nożną i jej zasady. Propagowano naukę pływania, do tego celu wykorzystywano kąpielisko wojskowe. W latach 1893–1896 wzrosła liczba pływających uczniów w gimnazjum z 39% do 58%. Dyrektor Gruchot był również propagatorem organizowania wielu wycieczek szkolnych, między innym do Piławy, Primorska, Krynicy Morskiej (statkiem) czy Pienężna, Gdańska (koleją)[2]. Dyrektorem w Braniewie był do 15 czerwca 1897 roku[1].
Dyrektor gimnazjum Laurentianum[edytuj | edytuj kod]
Od jesieni 1897 objął funkcję dyrektora do gimnazjum Laurentianum w swojej ojczystej Westfalii w Arnsberg, po przejściu na emeryturę dotychczasowego dyrektora Franza Scherera. Był to wielki splendor i uhonorowanie dla Hermanna Gruchota, jako że mógł powrócić w rodzinne strony. Pod jego zarządzaniem szkoła w Arnsberg cieszyła się dobrą renomą, zarówno wśród uczniów, rodziców, jak też ze strony władz. Mimo licznych obowiązków administracyjnych rwał się do pracy jako nauczyciel. Gdy któryś z nauczycieli zachorował, zawsze był pierwszym do wzięcia zastępstwa w tej klasie. Ponadto przedłożył władzom projekty od dawna koniecznej rozbudowy obiektu szkoły, jak również założenia w niej centralnego ogrzewania. Dzięki jego staraniom i zaangażowaniu dwukrotnie została zorganizowana w Arnsberg konferencja dyrektorów szkół z Westfalii. Za jego zasługi dla szkolnictwa był wielokrotnie odznaczany. Otrzymał Order Orła Czerwonego IV Klasy, Order Hohenzollernów, Krzyż Zasługi Pomocy Wojskowej. Przez wiele lat pełnił też urząd radnego. W 1918 otrzymał tytuł Tajnego Radcy[3].
W Arnsberg piastował stanowisko dyrektora szkoły do roku 1919. Z dniem 1 października 1919 przeszedł na emeryturę. Przez kilka następnych lat mógł cieszyć się u boku żony zasłużonym odpoczynkiem, nim w 1926 stracił zdrowie i został przykuty do łóżka. Zmarł w Arnsberg 7 czerwca 1927 roku po długiej chorobie. Pochowany został 10 czerwca na miejscowym cmentarzu, odprowadzony w kondukcie żałobnym przez uczniów gimnazjum[3][4].
W 1884 roku ożenił się z Marią Theresią Fürth, miał 2 córki[5][6][1].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Zur Geschichte des Jesuiten-Kollegiums zu Braunsberg. Verzeichnis der Braunsberger Drucke, Braniewo 1887
- Zur Geschichte der Braunsberger Buchdruckerei, Braniewo 1890
- Sprawozdania szkolne Jahres-Bericht über das Königliche Gymnasium zu Braunsberg
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Gruchot, Hermann Eberhard Aloysius [w:] Altpreußische Biographie, Band 1, s. 236
- ↑ Bernhard Maria Rosenberg, Das königliche und staatliche Gymnasium 1811–1933, in: ZGAE, 30 (1966), s. 583–588
- ↑ a b Hermann Gruchot (1848–1927) [w:] Braunsberg / Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 56, Weihnachten 1992
- ↑ Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Beiheft 8 1990, Ernst Federau, Die Abiturienten des Braunsherger Gymnasiums von 1916 bis 1945
- ↑ Todesanzeige im Central-Volksblatt vom 8. Juni 1927 [za:] Braunsberg / Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 56, Weihnachten 1992
- ↑ Internet-Portal 'Westfälische Geschichte' [online], www.lwl.org, 25 marca 2014 [dostęp 2023-11-03] (niem.).