Hierarchia postępowania z odpadami
Hierarchia postępowania z odpadami (także: hierarchia sposobów postępowania z odpadami[1], ang. waste hierarchy) – sposób postępowania wykorzystywany w ocenie procesów chroniących środowisko z uwzględnieniem zużycia zasobów i energii, który szereguje procesy te od działań najkorzystniejszych do najmniej korzystnych[2]. Hierarchia ustala preferowane priorytety programu z uwzględnieniem zrównoważoności[3]. Aby proces gospodarowania odpadem był uznany za zrównoważony, nie wystarczy zastosowanie rozwiązań technicznych „końca rury”[4], lecz konieczne jest zintegrowane podejście[5].
Hierarchia gospodarowania odpadami wskazuje preferowaną kolejność działań mających na celu efektywne zarządzanie odpadami i ich redukcję. Jest zwykle przedstawiana schematycznie w formie piramidy[6]. Hierarchia ujmuje przechodzenie substancji, mieszaniny lub wyrobu przez kolejne etapy gospodarowania odpadami i reprezentuje ostatnią część cyklu życia każdego produktu[6].
Cele i korzyści[edytuj | edytuj kod]
Celem hierarchii postępowania z odpadami jest osiągnięcie maksymalnych praktycznych korzyści z produktów i wytworzenie minimalnej ilości odpadów. Właściwe stosowanie hierarchii postępowania z odpadami prowadzi do osiągnięcia szeregu korzyści. Może pomóc zapobiegać emisjom gazów cieplarnianych, zmniejszać zanieczyszczenia, oszczędzać energię, oszczędzać zasoby, tworzyć miejsca pracy i stymulować rozwój zielonych technologii[7].
Hierarchia postępowania z odpadami w Unii Europejskiej[edytuj | edytuj kod]
Europejska hierarchia postępowania z odpadami odnosi się do 5 poziomów gospodarowania odpadami, wprowadzona została do porządku prawnego poprzez Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w sprawie odpadów, która określa je w artykule 4[8]:
Kolejność działań uszeregowana od procesu najbardziej pożądanego do najmniej korzystnego:
- Zapobieganie
- zapobieganie i ograniczanie wytwarzania odpadów.
- Ponowne użycie i przygotowanie do ponownego użycia
- nadanie produktom drugiego życia, zanim staną się odpadami.
- Recykling
- każda operacja odzysku, w ramach której materiały odpadowe są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje, zarówno do celów pierwotnych, jak i innych zastosowań. Obejmuje to kompostowanie, a nie obejmuje spalania.
- Odzysk
- odzyskanie energii z odpadów, o ile i tylko w takim zakresie, w jakim są to najbardziej ekologiczne z dostępnych metod
- Unieszkodliwianie
- procesy usuwania odpadów, takie jak składowanie, spalanie, piroliza, zgazowanie i inne ostateczne rozwiązania.
Zgodnie z dyrektywą ramową w sprawie odpadów europejska hierarchia odpadów jest prawnie wiążąca, z wyjątkiem przypadków, które mogą wymagać odejścia od hierarchii określonych strumieni odpadów. Powinno to być uzasadnione na podstawie myślenia opartego na cyklu życia.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozdział 2. Hierarchia sposobów postępowania z odpadami – Ustawa o odpadach – odpady [online], lexlege.pl [dostęp 2021-08-04] (pol.).
- ↑ Wenke Hansen , Maria Christopher , Maic Verbuecheln , EU Waste Policy and Challenges for Regional and Local Authorities [online], grudzień 2002 .
- ↑ L. Pawłowski , Zrównoważoność a globalna rola metali ciężkich, „Problemy Ekorozwoju”, Vol. 6 (nr 1), 2011, s. 59–64, ISSN 1895-6912 [dostęp 2021-08-04] (ang.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny / Metainformacje / Słownik pojęć / Pojęcia stosowane w statystyce publicznej [online], stat.gov.pl [dostęp 2021-08-04] .
- ↑ OMS US EPA , Land, Waste, and Cleanup Topics [online], www.epa.gov, 15 listopada 2016 [dostęp 2021-08-04] (ang.).
- ↑ a b Guidelines for National Waste Management Strategies: Moving from Challenges to Opportunities [online] .
- ↑ Waste prevention and management – Environment – European Commission [online], ec.europa.eu [dostęp 2021-08-04] .
- ↑ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Tekst mający znaczenie dla EOG), „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”, OJ L (32008L0098), 22 listopada 2008 [dostęp 2021-08-05] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- A Zero Waste hierarchy for Europe
- Hierarchia postępowania z odpadami – Słownik ochrony środowiska
- Dział 2 – Zasady ogólne gospodarki odpadami – Odpady.
- Sens hierarchii postępowania z odpadami
- Hierarchia postępowania z odpadami
- Postępowanie z odpadami wraz z zarysem możliwości zmian regulacyjnych
- DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2018/852 zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych
- Polskie Stowarzyszenie Zero Waste
- Targi Zero Waste w Polsce zorganizowane przez Fundację alter eko oraz Little Greenfinity
- Blog Bei Johnson Zero Waste Home
- The Zero Waste Movement
- TEDx Bea Johnson
- Arlena Wit o Ekogadżetach
- The Zero Waste Climate Solution
- No Impact Man: The Documentary (2009)
- Spot Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste – promujący Zero Waste
- Wywiad z dr. Paulem Palmerem
- TEDx Charles Moore o Oceanach plastiku
- Zero Waste Europe
- Zero Waste Switzerland
- Guide for begginers
- Eco Cycle