Hiszpańsko-polskie związki literackie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Początki polsko-hiszpańskich związków literackich datuje się na okres późnego średniowiecza, natomiast znacznie poszerzenie wiedzy Polaków na temat literatury hiszpańskiej nastąpiło pod koniec XVI w.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Łącznikami między kulturami obydwu krajów byli polscy dyplomaci, jezuici i podróżnicy. W XV w. drukarz Stanisław Polak rozwinął działalność drukarską na terenie Sewilli, później zaś w Alcala de Henares, gdzie zyskał miano mistrza typografii. Wspomnienia o Hiszpanii można odnaleźć u Jana Dantyszka (który był pierwszym stałym polskim posłem w Hiszpanii) i w Diariuszu Anonima. Piotr Dunin-Wolski, poseł na dworze hiszpańskim, zgromadził księgozbiór ponad 300 dzieł hiszpańskiej literatury, który ofiarował Bibliotece Jagiellońskiej. W Polsce działał, tworzył i nauczał hiszpański poeta Piotr Roizjusz (właśc. Pedro Ruiz de Moros). Poprzez działalność zakonu jezuitów pod koniec XVI i na początku XVII wieku wrosła znajomość literatury hiszpańskiej w Polsce. Dzięki nim w 7 lat po wydaniu oryginału (1633) pojawił się przekład Polityki Bożej Francisca de Quevedo. Początkowo interesowano się hiszpańskim piśmiennictwem politycznym i pedagogicznym, później zaś zwrócono uwagę na twórczość mistyków (Jan od Krzyża, Teresa z Ávili), która pojawiła się w Polsce za pośrednictwem Włoch. Ten mistycyzm miał wpływ na poezję Mikołaja Sępa Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego.

Po XVII aż do XVIII w. nastąpił spadek zainteresowania kulturą hiszpańską w Polsce. Wkrótce potem pojawiły się pisma Adama Kazimierza Czartoryskiego na temat teatru w Hiszpanii, a także przekłady literatury tego kraju. W początkach XIX wieku, gdy polskie oddziały służyły w armiach napoleońskich, nastawienie Hiszpanów do Polaków zmieniło się na mniej korzystne. Jednakże już po wybuchu powstania listopadowego stało się bardziej przyjazne, a samą Polskę uważano wtedy za symbol walki o wolność.

W 1820 r. Joachim Lelewel opracował Historyczną paralelę Hiszpanii z Polską w wieku XVI, XVII, XVIII, w której porównał dzieje obu krajów. Zainteresowanie Polaków Hiszpanią wzrosło w czasie wojen napoleońskich, a później pogłębiło się w latach 40. XIX wieku. Dużym zainteresowaniem towiańczycy darzyli twórczość Calderóna. W 1843 Juliusz Słowacki stworzył swobodny przekład Księcia niezłomnego (El principe constante) Calderóna[1]. W pierwszych latach XX wieku wydano w Polsce nowe przekłady twórczości Miguela de Cervantesa (Don Kichot, Nowele przykładne). O interesowaniu się literaturą hiszpańską mogą świadczyć niektóre dzieła z twórczości Tadeusza Peipera (publikował w hiszpańskim piśmie „El Sol” prace na temat literatury polskiej), Micińskiego, Władysława Reymonta, Stanisława Przybyszewskiego.

Hiszpańska wojna domowa w latach 1936–1939 odbiła się echem w literaturze polskiej i jest wspomniana w wielu utworach. W 1950 i 1955 Rafael Alberti odwiedził Polskę.

Wzajemne odwołania literackie[edytuj | edytuj kod]

okres literatura polska literatura hiszpańska
w. XVI
w. XVII
  • El Gran Duque de Moscovia y el zar perseguido - Lope de Vega (1606)[16]
  • El rey sin reino - Lope de Vega (1612)[17]
  • La corona de Hungaria - Lope de Vega (1623)[18]
  • El sitio de Breda – Pedro Calderón de la Barca (1625)[19]
  • La vida es sueño – Pedro Calderón de la Barca (1635)[20]
  • El prodigo de Polonia – Juan Delgado (1644)[21]
  • La vida y hechos de Estebanillo González – autor nieznany (1646)[22]
  • Antes morir que pecar – Agustín Moreto y Cavana (ok. 1650?)[23]
  • Lechias ducum, principum et regum Poloniae - Albert Ines (1655, po łacinie)[24]
  • El Obispo de Crobia - Fernando de Zarate (1661)[25]
w. XVIII
  • Oveja contra el Pastor, y tirano Boleslao – Tomás Añorbe (1732)[30]
w. XIX
  • El cisne, Polonia – Enrique Gil y Carrasco (1838)[39]
  • Los desterrados a Siberia – Patricio de la Escosura (1839)[40]
  • Polonia sacrificada - Sebastián de Clemente y Miro (1840)[41]
  • Himno a Polonia – José de Velilla y Rodríguez (1863)[42]
  • Balada a Polonia - Ventura Ruiz Aguilera (1868)[43]
  • La corte de Carlos IV – Benito Pérez Galdós (1873)[44]
  • Zaragoza – Benito Pérez Galdós (1874)[45]
  • Chorizos y polacos – Luis Mariano de Larra (1876)[46]
  • El doctor Wolski: páginas de Polonia y Rusia – Sofia Casanova (1894)[47]
w. XX
w. XXI
  • Levante - Edyta Niewińska (2005)[79]
  • Przy sercu samotności - różne autorki (2007)[80]
  • Kraniec nadziei - Rafał Dębski (2015)[81]
  • Pod powierzchnią - Edyta Niewińska (2018)[82]
  • Kurier z Toledo - Wojciech Dutka (2019)[83]
  • Pieśni św. Maksymiliana i inne wiersze - Kazimierz Braun (2021)[84]
  • Juan Pablo II, el Grande y Santo – Diego Quiñones Estévez (2005)[85]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Beata Baczyńska: Książę Niezłomny. Hiszpański pierwowzór i polski przekład. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002.
  2. ↑ krótki i żartobliwy utwór rymowany poświęcony pijackiemu epizodowi związanemu z Pedro Ruiz de Moros (w Polsce znanym jako Piotr Roizjusz)
  3. ↑ pieśń opiewająca postać św. Stanisława. Autor napisał też szereg innych utworów związanych z Polską, np. wiersz Pontifex Sarmata, poświęcony biskupowi Samuelowi Maciejowskiemu
  4. ↑ Poemat napisany na część św. Jacka Odrowąża, kanonizowanego w tym samym roku i będącego jedną z głównych postaci wykorzystywanych podczas hiszpańskiej misji ewangelizacyjnej w Ameryce. Motywy polskie pojawiają się również w innych utworach Cervantesa, m.in. w Don Kichocie. W powieści Persiles y Sigismunda akcja dzieje się w fikcyjnym kraju który utrzymuje kontakty z Polską, a odniesień do Polski i Polaków jest tam stosunkowo dużo
  5. ↑ Sztuka napisana na uroczystości kanonizacyjne Jacka Odrowąża, jej akcja rozgrywa się m.in. podczas najazdów tatarskich na Polskę.
  6. ↑ opublikowana na kanwie dokonanej 12.03.1622 roku kanonizacji 4 Hiszpanów (św. Izydora Oracza, św. Ignacego Loyoli, św. Franciszka Ksawerego i św. Teresy z Avila) niewielka broszura zawierająca ich życiorysy; zawiera m.in. poezje, np. poświęcone Izydorowi Oraczowi. Szerzej o kulcie św. Izydora Oracza jako o formie klerykalnej indoktrynacji, umożliwiającej feudalny wyzysk chłopów polskich, w Janusz Tazbir, Społeczne funkcja kultu Izydora "Oracza" w Polsce w XVII wieku, [w:] Przegląd Historyczny 4/63 (1955), ss. 420-444
  7. ↑ krótki poemat poświęcony św. Ignacemu Loyoli. W twórczości Sarbiewskiego jest wiele odniesień do hiszpańskiego świętego
  8. ↑ wierszowany opis różnych narodów; o Hiszpanach autor pisze, że „Naród hiszpański / Poważny, pański, / Majestatowy, / W rozsądek zdrowy, / Z twarzy srogimi / W sercu mężnymi / Prawa pilnują, / Króla miłują / Nauk nie znają, / Wojny szukają / Obrońcy zgoła, / Państwa, kościoła" (w późniejszym tłumaczeniu na polski pióra Daniela Naborowskiego)
  9. ↑ wiersz autorstwa polskiego arianina, zamierzony jako polemika z prokatolickim opisem narodów Johna Barclaya. Autor sympatyzuje np. z protestanckimi obrońcami Ostendy z lat 1601-1604, którzy ulegli przemocy Hiszpanów, i pisze: "Stoi smutny nad tymi Hiszpan grobowcami / Nie wierz, żeby się liczył między zwycięzcami / Gdy na dobyte mury krzywym patrza okiem / A wzięte klęsk i w żalu wspomina głębokiem” (tłum. XX-wieczne)
  10. ↑ poemat luźno nawiązujący do koni rasy hiszpańskiej; Morsztyn w kilku innych utworach zamieścił krótkie odniesienia do Hiszpanii, a w obscenicznym Nagrobek kusiowi dokonując przeglądu kobiet różnych narodowości wspomina, że "płacze jurna Hiszpanka, co sobie kiep goli"
  11. ↑ wierszowany przegląd cech różnych narodów; I tak, Hiszpan w wierze jest obłudny, w podejmowaniu decyzji rozważny, w nauce opieszały, w sądach sprawiedliwy; jest świetnym żołnierzem, potrafi dotrzymać tajemnicy, choć też czasem dopuszcza się zdrady; ubiera się skromnie; jest wyniosły w zachowaniu, nie dba o dobre obyczaje, potrafi być okrutny; kocha szczerze, choć jako mąż staje się tyranem
  12. ↑ niedatowany manuskrypt (druk w XIX w.) zawierający m.in. ocenę Hiszpanów: "Hiszpan w kościele równy aniołowi / W domu podobien samemu diabłowi / U stołu jako wilk drapieżny siedzi / Jak wieprz, gdy izbę jego kto nawiedzi", autor, polski protestant, utożsamiał Hiszpanów z kontr-reformacją
  13. ↑ epicki wielowątkowy romans, być może będący przekładem nieznanego oryginału, a być może swobodną adaptacją kilku europejskich wątków literackich. Akcja utworu dzieje się co prawda w portugalskiej Lizbonie, ale w tym czasie Portugalia należała do korony hiszpańskiej, zob. w tekście "Miasto jest w Hiszpanijej"
  14. ↑ manuskrypt, pierwodruk w XIX w; poemat epicki dotyczący wojny Rzplitej z Turkami. Zawiera 8 odniesień do Hiszpanii i jej polityki zagranicznej, na ogół niepochlebnych a niekiedy szyderczych
  15. ↑ komedia sceniczna; bohater Don Guzman z Toledo musi rozstać się z żoną ponieważ jedzie na wojnę z Arabami. Lubomirski napisał również inną komedię osnutą na wątkach hiszpańskich i być może będącą przeróbką nieznanego hiszpańskiego oryginału, Komedyja Lopesa starego ze Spirydonem
  16. ↑ dramat przedstawiający próbę osadzenia na tronie moskiewskim Dymitra Samozwańca; wydźwięk sztuki jest całkowicie zgodny z perspektywą polską i przedstawia Dymitra jako prawowitego cara
  17. ↑ sztuka teatralna, której akcja toczy się w latach 40. XV wieku i dotyczy sporu o koronę węgierską. Jednym z jej głównych bohaterów jest Władysław Warneńczyk. Dramat przedstawia wydarzenia historyczne wiernie i z dużą znajomością rzeczy
  18. ↑ swoisty recycling poprzedniej sztuki, dotyczącej walk o koronę węgierską. Tym razem jednak brak konkretnych odniesień historycznych, czas akcji jest bliżej nieokreślony, wiele jest odniesień fantastycznych i fikcyjnych. Królem Polski jest "Federico", który prowadzi wojnę z królem Węgier "Henrique" i dostaje się do niewoli. Kolejny dramat, El prodigioso principe transilvano, w zasadzie już Polski nie dotyczy, choć pojawiają się sporadyczne referencje np. do Stefana Batorego, zob. Henryk Ziomek, Obraz Polski w hiszpańskim dramacie złotego wieku, [w:] Prace Polonistyczne 43 (1987), ss. 39-52
  19. ↑ Dramat przedstawiający niewiele wcześniejsze oblężenie Bredy przez wojska hiszpańskie. W sztuce (wbrew realiom historycznym) występuje jako sojusznik Hiszpanów książę Władysław, późniejszy król Władysław IV.
  20. ↑ Dramat historyczny którego akcja dzieje się w Polsce, pod niektórymi względami nie przypominającej jednak faktycznej Rzeczypospolitej. Tematyka dramatu jest uniwersalna i dotyczy konfliktu między wolną wolą i losem.
  21. ↑ Sztuka oparta na motywach z życia św. Jacka Odrowąża.
  22. ↑ Utrzymana w konwencji powieści pikarejskiej opowieść o perypetiach hiszpańskiego wysłannika i dyplomaty, który część swoich przygód przeżywa w Polsce.
  23. ↑ Dramat przedstawiający drogę do świętości Kazimierza Jagiellończyka, kanonizowanego w roku 1602.
  24. ↑ epos sławiący mityczne i pół-mityczne dzieje Polski, napisany przez jezuickiego zakonnika i profesora retoryki w różnych polskich akademiach, m.in. w Poznaniu i Lublinie
  25. ↑ sztuka teatralna autorstwa Antonio Enríqueza Gómeza; przedstawia męczeństwo św. Stanisława ze Szczepanowa. Kraków przedstawiony jest jako tytułowa "Crobia", niemniej akcja ulokowana jest explicite w Polsce, a w sztuce występują m.in "el Rey de Polonia", "conde de Polonia" itd
  26. ↑ zbiór manuskryptów pisanych o Teresie z Avila przez ss. karmelitanki z klasztoru w Krakowie, Katarzyna Kaczor-Scheitler, Wizerunek św. Teresy z Avila w osiemnastowiecznej poezji polskiej karmelitańskiej, [w:] Acta Universitatis Lodzensis. Folia Literaria Polonica 9 (2007), ss. 63-75
  27. ↑ zamieszkujący fikcyjną wyspę Nipu dobrzy tubylcy chronią się przed uciskiem Hiszpanów, którzy zgodnie z najlepszymi wzorami "czarnej legendy" przedstawieni są jako chciwi, zdradliwi, a przede wszystkim okrutni
  28. ↑ data powstania nieznana, pierwodruk 1827. Krótki utwór satyryczny dotyczący wad narodowych. Istnieje w dwu wersjach. W jednej Hiszpanie przedstawieni są jako obsesyjnie dumni "Gdybym ja był Hiszpanem, ja bym był pokornym", w innej jako chciwi "Gdybym ja był Hiszpanem, nie dałbym się złotem"
  29. ↑ bezimienna satyra szydząca zwłaszcza z hiszpańskiej pychy, motyw częsty i powtarzający się regularnie również w literaturze podróżniczej i pismach publicystycznych z XVII i XVIII wieku, por. Janusz Tazbir, Staropolskie opinie o Hiszpanach, [w:] Przegląd Historyczny 58/4 (1967), ss. 605-623
  30. ↑ „Owieczka przeciw pasterzowi, czyli tyran Bolesław” to sztuka osadzona w średniowieczno-mitycznej Polsce; wpisując się w nurt obrony religijności i Kościoła, demonstruje ona zgubne skutki świeckich ambicji politycznych.
  31. ↑ pierowodruk 1815. Ok. 80-wersowy poemat żołnierza napoleońskiego, refleksja nt. własnych losów na tle wydarzeń wojennych i hiszpańskich odniesień kulturowych
  32. ↑ data powstania utworu nieznana, ukończony najprawdopodobniej krótko przed śmiercią autora, pierwsze fragmenty opublikowane w 1810, pierwodruk polski 1847; utrzymana w onirycznym tonie wielowątkowa powieść, której zasadnicza akcja ma miejsce w latach 1730-tych, a której wszystkie wątki w całości lub częściowo mają miejsce w Hiszpanii
  33. ↑ utwór zawiera balladę Alpuhara, przedstawiającą bohaterską obronę Grenady przez Maurów przeciw atakującym Hiszpanom; podstęp i zemsta broniących się Maurów przedstawione są jako inspiracja dla Litwinów, broniących się przed Krzyżakami. Wątki hiszpańskie pojawiają się marginalnie w innych utworach Mickiewicza: Kartofli, przeróbce Don Carlosa i Księgach narodu; u Mickiewicza Hiszpania jest przedstawiona na ogół niekorzystnie, zgodnie z hiszpańską czarną legendą i liberalną wizją społeczno-polityczną: jako kraj ludzi ciemnych i despotycznych, zob. Leopold Grzegorek, Hiszpański syndrom Adama Mickiewicza, [w:] Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy 38 (1995), ss. 51-76
  34. ↑ fantastyczna nowelka poetycka; protagonistą wiersza jest młody Hiszpan podczas fikcyjnej epidemii cholery w Wiedniu. W twórczości Krasińskiego brak jest innych odniesień do Hiszpanii, choć pojawiają się głosy, że Nie-boska pisana była pod silnym wpływem Gran Teatro del Mundo Calderona
  35. ↑ powstał przed 1848, pierwodruk 1863; poemat poświęcony Don Kichotowi
  36. ↑ W strofie zaczynającej się od "Chcesz wiedzieć, czem dziś byłby nasz kraj odzyskany / W trzydziestym pierwszym roku: to patrz na Hiszpany" Słowacki snuje epizodyczną historiozoficzną paralelę polsko-hiszpańską.
  37. ↑ utrzymana w formule walterscottowskiej powieść, której bohaterami są żołnierze Legii Nadwiślańskiej walczący w czasie Pierwszej Wojny Karlistowskiej w Hiszpanii
  38. ↑ utrzymana w tonie groteski duża nowela, której akcja dzieje się współcześnie na zabitej deskami polskiej wsi. Egzaltowany pisarz gminny Zołzikiewicz pod wpływem liberalnych hiszpańskich książek postanawia piętnować religiancką ciemnotę. Motywy hiszpańskie pojawiają się marginalnie również w Latarniku i Bez dogmatu
  39. ↑ Oda romantyczna, przyrównująca Polskę do łabędzia i z licznymi aluzjami do sytuacji w Hiszpanii.
  40. ↑ Powieść, która opisując losy zesłańców stanowi pochwałę rozumianej w konwencji liberalizmu wolności.
  41. ↑ obszerny (23 strony) poemat-apel a los pueblos de todas las Naciones w obronie wolności Polski
  42. ↑ Patetyczny utwór poetycki będący hołdem dla Polaków walczących o wolność oraz przeciw tyranii.
  43. ↑ niektóre źródła podają 1861; krótki wiersz opisujący męczeństwo Polski na tle cynicznej i tchórzliwej Europy
  44. ↑ Powieść przedstawia wcześniejsze o prawie 100 lat spory między zwolennikami dwu szkół teatralnych w Hiszpanii; jedna z nich nazywała się „Polacos” ponieważ przewodził jej ksiądz katolicki, pochodzący podobno z Polski.
  45. ↑ Powieść historyczna której akcja dzieje się m.in. podczas oblężenia Saragossy w czasie wojny hiszpańsko-francuskiej w roku 1809; po stronie francuskiej występują – zgodnie z realiami historycznymi – Polacy.
  46. ↑ Operetka pt. „Wędliniarze i polacy” odnosi się do tego samego epizodu jak wcześniejsza powieść Galdosa La corte de Carlos IV.
  47. ↑ Oparta na motywach autobiograficznych powieść obyczajowa z wątkami romansowymi; jej akcja dzieje się m.in. w Warszawie i różnych miastach Rosji.
  48. ↑ Akcja powieści dzieje się częściowo podczas wojny hiszpańsko-francuskiej, w której polscy ułani biorą udział walcząc po stronie Napoleona
  49. ↑ niektóre wiersze ze zbioru (Zofia Casanova, Santa Hermandad, Auto-da-fe, Quemadero, Madonna Dolorosa) oparte są na motywach hiszpańskich
  50. ↑ pełny tytuł Manuela: opowiadanie starego weterana z kampanii napoleońskiej w Hiszpanii; powieść z czasów wojny hiszpańsko-francuskiej
  51. ↑ Akcja powieści dzieje się w górach przypominających Tatry, a protagonista spotyka różne postacie historyczne i fikcyjne. Narracja zawiera kilkanaście odniesień do kultury i historii Hiszpanii, wspomina np. Tirso de Molinę czy Ignacego Loyolę
  52. ↑ pierwodruk prawdopodobnie 1935. Nowela przedstawiająca corridę, rezultat podróży Reymonta do Hiszpanii
  53. ↑ Akcja powieści dzieje się w połowie lat 1870-tych w Marsylii i dotyczy przemytu broni dla karlistów podczas wojny domowej w Hiszpanii; główna bohaterka to Baskijka
  54. ↑ a b c swobodna poetycka refleksja wykorzystująca motyw Don Kichota
  55. ↑ wiersz, którego głównym bohaterem jest hiszpański bramkarz Ricardo Zamora
  56. ↑ wiersz poświęcony żołnierzom nacjonalistów broniących alkazaru w Toledo przed atakami wojsk republikańskich podczas trwającej wówczas hiszpańskiej wojny domowej
  57. ↑ nowela przedstawiająca epizody z wojennych losów polskiego robotnika; jeden z nich dotyczy wojny domowej w Hiszpanii, gdzie protagonista służy jako ochotnik w Brygadach Międzynarodowych
  58. ↑ data powstania nieznana, wg. autora wiersz napisany jeszcze w seminarium, pierwodruk 1986; krótki wiersz-modlitwa do św. Jana od Krzyża, hiszpańskiego mistyka
  59. ↑ wiersz będący bardzo swobodnym nawiązaniem do hiszpańskiego oryginału z okresu rewolucji asturyjskiej roku 1934; tekst opiewa walkę o wolność i czerwony sztandar. Podobnej przeróbki tego samego oryginału dokonała Zofia Szleyen
  60. ↑ akcja powieści dzieje się w końcu XV w. w Hiszpanii i dotyczy Wielkiej Inkwizycji. W powszechnym odbiorze historyczny sztafaż kamuflował refleksję nt. stalinizmu w Polsce
  61. ↑ powieść historyczna, której akcja ma miejsce podczas wyprawy Corteza do Ameryki Południowej
  62. ↑ Wątek hiszpański występuje marginalnie. W dwu rozdziałach z tomu II opisana jest podróż Janusza Myszyńskiego do Hiszpanii jesienią 1936; w Burgos uwikłany jest on w serię tajemniczych wydarzeń.
  63. ↑ zbiór poezji, będących hołdem dla żołnierzy Republiki walczących podczas wojny domowej. Zawiera wiersze m.in. Władysława Broniewskiego, Zofii Szleyen, Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego i innych
  64. ↑ sensacyjna powieśc, której akcja dzieje się w ruinach zniszczonego kościoła w ciągu jednego dnia podczas hiszpańskiej wojny domowej
  65. ↑ kolejna sensacyjna i częściowo eksploatująca wątki autobiograficzne powieść, dotycząca transportu broni do republikańskiej Hiszpanii; m.in. na jej motywach powstał scenariusz serialu TV Misja, wyświetlanego w Polsce w latach 1980-1981
  66. ↑ jeden z wielu wierszy autora o tematyce hiszpańskiej (Łobodowski ponad 40 lat mieszkał w Madrycie). Refleksyjna wędrówka po mieście jest w istocie wędrówką po przeszłości autora, z licznymi historiozoficznymi aluzjami w tle
  67. ↑ pierwodruk 1989, data powstania nieznana; wiersz to stylizowany apel Pedro Muñoza Seca, dramaturga zamordowanego przez republikanów podczas wojny domowej, do Federico García Lorki, zamordowanego przez nacjonalistów; Muñoz Seca prosi Lorkę, żeby nie pozwolił, by zbrodniarze używali jego imienia jako sztandaru
  68. ↑ swobodna poetycka refleksja wykorzystująca motyw Don Kichota i Sancho Pansy. Ostatni z kilku utworów Kaczmarskiego nawiązujących do Cervantesa: Cervantes (1979), Teza Don Kichota (1990), Co dwóch widzi, gdy widzi to samo (1993), Popas w karawanseraju (1993), Pożytek z odmieńców (1993) i Sny i sny (1993)
  69. ↑ Akcja powieści dzieje się w pierwszym okresie Trzeciej Wojny Karlistowskiej, w latach 1872–1873; część epizodów ma miejsce w fikcyjnej baskijskiej miejscowości o nazwie „Santa Polonia”. Zawierają one ukryty dyskurs na temat tożsamości zbiorowej, a w tym wypadku na temat interakcji tożsamości narodowej i religijnej, a odwołanie do Polski ma znaczenie symboliczne.
  70. ↑ akcja noweli ma miejsce podczas Trzeciej Wojny Karlistowskiej. Głównym protagonistą jest enigmatyczny i ekscentryczny Polak, hrabia de Soulinake, który szuka "żywych dusz". Soulinake występuje również w Luces de Bohemia tego samego autora, ale tym razem bez odniesień do jego polskiej tożsamości
  71. ↑ Powieść opisuje losy partyzanckiego oddziału hiszpańskiego, walczącego przeciw Francuzom w roku 1812. W kilku epizodach pojawiają się Polacy z Legii Nadwiślańskiej, przedstawieni jako rabusie, mordercy i tchórze
  72. ↑ Oparta na motywach autobiograficznych powieść przedstawia dramatyczne losy m.in. Polaków w Rosji w okresie rewolucji bolszewickiej i wkrótce potem.
  73. ↑ Wiersz przedstawia paralelę losów Polski, w roku 1939 zajętej przez Niemców, oraz Katalonii, w tymże roku zajętej przez Nacjonalistów pod dowództwem generała Franco; jego głównym motywem jest rozmowa Czarnej Madonny z Częstochowy i Czarnej Madonny z Montserrat.
  74. ↑ W powieści brak wątków explicite polskich. Jednak jedna z głównych protagonistek, Ena, jest wzorowana na przyjaciółce autorki, mieszkającej w Madrycie Polce Karolinie „Lince” Babeckiej.
  75. ↑ wiersz-hołd dla Karola Świerczewskiego
  76. ↑ tomik poetycki wychowanego w Polsce Hiszpana, zawiera wiele wątków polskich i hiszpańskich
  77. ↑ Tytuł powieści, Jeździec polski, odnosi się do obrazu Rembrandta, często interpretowanego jako wyraz dumnej pewności siebie w obliczu nieznanego i niebezpieczeństw. Tania reprodukcja tego obrazu towarzyszy jednemu z bohaterów powieści i przewija się również w innych epizodach. Poza tym w książce brak innych wątków polskich.
  78. ↑ Akcja powieści rozgrywa się współcześnie w podmadryckim Getafe, a jednym z bohaterów jest młody emigrant z Polski. W rozmowach ze swoją hiszpańską dziewczyną często wspomina o Polsce, która nabiera cokolwiek magicznego charakteru.
  79. ↑ powieść psychologiczno-obyczajowa z wątkami sensacyjnymi, bohaterka z Poznania trafia do Andaluzji
  80. ↑ antologia poezji polskich ss. karmelitanek, częściowo poświęconych patronce, św. Teresie
  81. ↑ pierwsza część powieściowej trylogii, której akcja dzieje się w przyszłości. O dominację w Galaktyce walczą Cesarstwo (które wyewoluowało z Hiszpanii) i Republika (która z kolei jest kontynuacją USA)
  82. ↑ powieść psychologiczno-obyczajowa, której bohaterkami są dwie kobiety; akcja dzieje się współcześnie w Hiszpanii
  83. ↑ powieść szpiegowsko-sensacyjna; arystokrata na służbie polskigo wywiadu jedzie do Hiszpanii w przededniu wojny domowej, a następnie spotyka szereg historycznych postaci (Lorca, Franco, Neruda, Weil)
  84. ↑ zbiór poezji religijnej. Część pt. Naśladowania zawiera szereg wierszy ku czci hiszpańskich świętych, np. św. Jana od Krzyża czy św. Ignacego Loyoli
  85. ↑ Poemat na cześć Karola Wojtyły, papieża Jana Pawła II.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hiszpańsko-polskie_związki_literackie&oldid=72858962”