Hypuralia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hypuralia
Szkic ogona, hypuralia oznaczono hy.
Ogon pstrąga potokowego z widocznymi hypuraliami. Rysunek z 1907.

Hypuralia, płytki podogonowe – brzuszne wyrostki kolczystych kręgów zrośniętych w jedną płytkę, stanowiących podstawę płetwy ogonowej[1]. Występują u ryb nowopłetwych (Neopterygii)[2]. Są to wyspecjalizowane płytki kostne znajdujące się na końcu kręgosłupa, podtrzymujące większość głównych promieni, które tworzą płetwę ogonową[3]. Do płytek podogonowych przyczepiają się stawowo kostne promienie płetwy. Promienie górnego płata płetwy przyczepiają się do końcowych odcinków szkieletu osiowego[4][3].

Hypuralia powstały z przekształcenia i powiększenia łuków naczyniowych kilku ostatnich kręgów ogonowych[4]. Występują w liczbie kilku, do ośmiu u troci[4]. U ryb wyżej rozwiniętych ewolucyjnie (doskonałokostne) ich liczba maleje, u elopsokształtnych występuje 7[2], u pozostałych zwykle do pięciu[3]. U wielu gatunków (np. makrelowate) hypularia mają tendencję do zrastania się w większe tarcze[3][4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 346. ISBN 978-83-235-0973-8.
  2. a b J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.). 
  3. a b c d G. Helfman, B. B. Collette, D. E. Facey, B. W. Bowen: The Diversity of Fishes: Biology, Evolution, and Ecology. Wyd. 2. Wiley-Blackwell, 2009. ISBN 978-1-4051-2494-2.
  4. a b c d Zygmunt Grodziński: Anatomia i embriologia ryb. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1981.