I Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza
| ||
 Balon Kraków podczas startu | ||
| Data |
25 października 1925 | |
|---|---|---|
| Miejscowość | ||
| Organizator |
Departament IV Żeglugi Powietrznej w Ministerstwie Spraw Wojskowych | |
| Liczba reprezentacji |
3 | |
| Zwycięzcy | ||
|
por. Jan Zakrzewski, | ||
I Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza – pierwsze w Polsce zawody balonowe zorganizowane w dniu 25 października 1925 roku[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Organizatorami I Krajowych Zawodów Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza były: Departament IV Żeglugi Powietrznej w Ministerstwie Spraw Wojskowych oraz Okręg Stołeczny LOPP[2]. Regulamin zawodów był wzorowany na Międzynarodowych Zawodach Balonowych o Puchar im. Gordona Bennetta. Zwycięzcą zostawała załoga balonu, która pokonała jak największą odległość w linii prostej od miejsca startu do miejsca lądowania w granicach kraju w jak najkrótszym czasie[3][4]. W I edycji zawodów regulamin zakazywał lądować bliżej niż 15 km od granicy kraju[5].
Oficerowie jednostek balonowych postanowili, że na cześć pierwszego szefa wojsk balonowych w Polsce pułkownika Aleksandra Wańkowicza nagrodę przechodnią postanowiono nazwać jego imieniem[5].
Balony napełniono z butli z wodorem sprężonym pochodzącym z elektrolitycznej wytwórni wojskowej wodoru w Jabłonnie[6].
W zawodach wystartowały z lotniska w Mokotowie tylko 3 balony: Warszawa, Kraków i Poznań. O ile dwa pierwsze zostały zakupione Polska Wojskowa Misja Zakupów zakupiła w 1919 r. we Francji[7], balon Poznań wykonały Centralne Zakłady Balonowe w Jabłonnie[8]. Zawody rozpoczęły się o godzinie 12.00. Jako pierwszy o 12.45 wystartował balon Kraków[9]. Mało brakowało, aby silny podmuch wiatru zepchnął balon na linię energetyczną, ale szybkie zrzucenie balastu uniosło balon na wysokość 1000 metrów. Balon odleciał w kierunku północno–wschodnim. Załoga zdecydowała się wylądować ok. 2 km przed granicą we wsi Szablaki. Przy pomocy miejscowej ludności piloci spakowali powłokę balonu, a po noclegu w nadleśnictwie w kolejnym dniu odjechali do Warszawy[10].
Balon Warszawa wystartował w deszczu o 13:53. Początkowo załoga leciała na wysokości 700 metrów, potem balon wzniósł się, ale lot utrudniał podający deszcz. Obawiając się przekroczenia granicy załoga władowała po zapadnięciu zmroku o 16:48. Ponieważ nikogo nie było w pobliżu, piloci świecąc latarkami i trąbiąc wzywali pomocy. po chwili zostali otoczeni przez żołnierzy służby granicznej. Jak się okazało, byli 2 km od granicy. Po wyjaśnieniach otrzymali pomoc w spakowaniu powłoki balonu, a komendant straży celnej odwiózł ich do Kolna[10].
Balon Poznań wystartował o 13:36. Po zmroku wylądował w okolicy Janowa. Pilotów powitali mieszkańcy wsi z wójtem, księdzem i miejscowym nauczycielem na czele. Pomogli im spakować balon, a po noclegu w domu wójta piloci przez Łomżę odjechali do Warszawy[10].
Załogi balonów Warszawa i Poznań podczas przelotu nad miasteczkami i wsiami zrzucały ulotki reklamujące LOPP i „Tygodnik akademicki”[10].
Wyniki[edytuj | edytuj kod]
Miejsce lądowania ustalano na podstawie zaświadczeń wydanych w urzędach, a czas trwania lotu wskazały barogramy wysokościowe (w zaplombowanych wysokościomierzach) zabrane przez zawodników. Posiedzenie komitetu organizacyjnego odbyło się 29 października. Ponieważ największą szybkość uzyskała załoga balonu Poznań, nagrodę przyznano porucznikom Zakrzewskiemu i Januszowi[4].
| Zajęte
miejsce |
Nazwa balonu[8]Pojemność | Załoga
pilot pomocnik pilota[8] |
Czas
lotu[8] |
Szybkość
lotu[4] |
km[8] | Miejsce lądowania[8] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Poznań
750 m³[5] |
porucznik Jan Zakrzewski
por. Antoni Janusz |
2:47 | 51 km/h | 142 | Janowo |
| 2. | Warszawa
750 m³[5] |
por. Jerzy Kowalski
por. Kazimierz Mensch |
2:58 | 50 km/h | 245 | Wincenta |
| 3. | Kraków[11]750 m³[5] | kpt Piotr Kamieński[11] | 3:15 | 45 km/h | 147 | Szablaki |
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
Srebrny puchar przechodni otrzymała załoga balonu Poznań z baonu balonowego w Toruniu. Komitet stołeczny LOPP przekazał zwycięzcy w formie dodatkowej nagrody marmurowy przycisk ze srebrnym orłem, a pozostałym załogom srebrne żetony[8]. Nagrody wręczono w dniu 15 listopada w Zarządzie Głównym LOPP. W uroczystości wzięli udział między innymi: gen. Zagórski, prezes Okręgu Stołecznego LOPP Stanisław Falkiewicz, płk Wańkowicz oraz płk Bołsunowski[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pierwsze wyścigi balonowe w Polsce, „Ilustrowany Kurier Codzienny” (296), 28 października 1925, s. 1.
- ↑ Pierwsze w Polsce zwody balonów wolnych, „Kurier Warszawski” (298), 25 października 1925, s. 13.
- ↑ Marek Maszutelański, Sport balonowy w Polsce w okresie międzywojennym. Zarys problematyki, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna”, XIV (1), 2015, s. 61-73.
- ↑ a b c Wyniki zawodów balonowych, „Lot Polski” (27), 1925, s. 15.
- ↑ a b c d e f Pierwsze zawody balonów wolnych, „Lot Polski” (10), 1925, s. 16.
- ↑ Adam Steblowski, Pierwsze w Polsce zawody balonów wolnych, „Lot Polski” (27), 1925, s. 4-7.
- ↑ Jacek Szczepański, VI Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. płk. A. Wańkowicza. Legionowo 25 września 1933 r., „Niepodległość i Pamięć” (1), 2011, s. 151.
- ↑ a b c d e f g Pierwsze polskie zawody balonów wolnych, „Młody Lotnik” (13), 1925, s. 7.
- ↑ Zawody balonów wolnych w Warszawie, „Ilustrowany Kurier Codzienny” (295), 27 października 1925, s. 8.
- ↑ a b c d Pierwsze zawody balonów wolnych w Polsce, „Kurier Warszawski” (301 (wyd.wieczorne)), 28 października 1925, s. 7-8.
- ↑ a b c Fotokarta / Nasze zbiory / Kolekcje / Ok. 1925, Polska. Balon kulisty „Kraków” [online], www.foto.karta.org.pl [dostęp 2023-02-07].