I Międzynarodowy Wyścig Tatrzański 1928
I Międzynarodowy Wyścig Tatrzański – samochodowy wyścig górski zorganizowany w Polsce 19 sierpnia 1928 roku jako drugi z serii Wyścigów Tatrzańskich, a pierwszy jako impreza międzynarodowa.
Organizacja i przebieg[edytuj | edytuj kod]
Po pierwszym Wyścigu Tatrzańskim, który okazał się sukcesem organizacyjnym i frekwencyjnym, Krakowski Klub Automobilowy zorganizował w kolejnym roku następną edycję już jako wyłącznie samochodowy międzynarodowy wyścig otwarty[1]. Zawody rozgrywano na tym samym fragmencie szosy Zakopane – Morskie Oko (drogi Oswalda Balzera) o długości 7,5 km, ze startem na Łysej Polanie w okolicy mostu na Białce; samochody startowały ze startu zatrzymanego pojedynczo w ustalonej kolejności[1]. Przygotowania do wyścigu objęły m.in. wygładzenie nawierzchni, poszerzenie i wyprofilowanie zakrętów oraz budowę dwóch trybun, na mecie i tzw. Wancie[2]. Polskie Radio zamontowało w strefach widzów głośniki nadające informacje i muzykę z płyt[2]. Komandorem wyścigu był Wilhelm Ripper[2]. Po raz pierwszy nagrodą za najlepszy czas była przechodnia Wielka Nagroda Tatr[1].
Samochody były podzielone tym razem na dwie kategorie: samochodów sportowych (w miejsce turystycznych) i wyścigowych, dzielące się na klasy oraz grupy w zależności od pojemności silnika[a]. Samochody sportowe musiały odpowiadać przepisom międzynarodowym, osiągać odpowiednią wagę minimalną i być wyposażone m.in. w błotniki i zakrywany dach („budę”) oraz obsadzone przez odpowiednią dla klasy liczbę pasażerów, względnie zabierać balast po 60 kg[1]. Określono też czasy maksymalne przejazdu dla poszczególnych klas. W dniach 15–18 sierpnia można było odbywać treningi[1].
Zgłoszonych było 26 samochodów, wystartowały 22, w tym 5 wyścigowych[3]. Dwa samochody zderzyły się podczas treningu rano i nie wystartowały (m.in. Węgier Wolfner na samochodzie Steyr), wycofał się też kierowca Kirszen na Fiacie[2][b]. Zawody rozpoczęto 19 sierpnia 1928 roku o godzinie 14, przy dobrej pogodzie[2]. Jan Meyer dwukrotnie startował, prowadząc Fiata sportowego, a następnie wyścigowego[2]. Publiczność szacowano na ponad 6 tysięcy i prawie tysiąc samochodów, które parkowano między metą a Morskim Okiem oraz na Łysej Polanie[2]. Na zawody przybyli m.in. prezes Automobilklubu Polski Karol Raczyński, prezydent American Automobile Association Bishop, wojewoda krakowski Ludwik Darowski i wicewojewoda Kazimierz Duch[2].
Najlepszy czas uzyskał polski kierowca Jan Ripper na wyścigowym Bugatti (silnik 1500 cm³ z kompresorem) – 5 min 47,41 s. Drugi w klasyfikacji ogólnej był mistrz Polski Henryk Liefeldt na wyścigowym Austro-Daimlerze (3000 cm³) – 6 min 02,33 s, a trzeci Szwajcar Robert Vetterli na wyścigowym Bugatti (6 min 17,37 s). Najlepszy z samochodów sportowych uzyskał piąty czas: Szwarcsztajn na Bugatti (3000 cm³ z kompresorem) – 6 min 28,18 s[2]. Ripper otrzymał za zwycięstwo m.in. przechodnią Wielką Nagrodę Tatr (srebrną wazę), pierwszą nagrodę w ogólnej klasyfikacji, nagrodę w swojej kategorii i kilka innych nagród[2].
| Wyniki zawodów:[2][3] | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Klasa (grupa) | M-ce | Kierowca | Samochód | Czas | Średnia prędkość | Uwagi |
| Samochody sportowe: | ||||||
| 750 cm³ (H/I)[c] | 1. | Jerzy Knapik | Hanomag | 10 min 21,16 s | 43,467 km/h | ustalony rekord |
| 2. | Bross | Hanomag | 11 min 42,36 s | |||
| 1100 cm³ (G) | 1. | Jan Meyer | Fiat 509 | 8 min 22,55 s | 53,725 km/h | rekord pobity |
| 2. | Adam Dygat | Tatra | 9 min 14,01 s | |||
| 3. | Salkowski[d] | Imperia | 11 min 42,53 s | |||
| 1500 cm³ (F) | 1. | W. Bogucki | Bugatti | 9 min 20,30 s | 48,188 km/h | |
| 2000 cm³ (E) | 1. | Josef Veřmiřovský (Czechosłowacja)[e] | Tatra | 7 min 14,82 s | 62,860 km/h | rekord pobity |
| 2. | Kuczewski | Tatra | 9 min 58,88 s | |||
| 3000 cm³ (D) | 1. | Stanisław Szwarcsztajn | Bugatti | 6 min 28,18 s | 69,555 km/h | pobity rekord kategorii i samochodów sportowych |
| 2. | Edward Zawidowski | Austro-Daimler | 6 min 50,97 s | |||
| 3. | Adam Potocki | Austro-Daimler | 6 min 51,25 s | |||
| 4. | Maurycy Potocki | Austro-Daimler | 7 min 14,31 s | |||
| 5. | Ludomir Cieński | Austro-Daimler | 7 min 27,96 s | |||
| 5000 cm³ (C) | 1. | Witold Kellerman | Stutz | 7 min 38,12 s | 58,936 km/h | rekord pobity |
| 2. | Judasz[f] | Studebaker | 7 min 56,97 s | |||
| 3. | S. Romer | Chrysler | 8 min 01,57 s | |||
| 4. | Malinowski[g] | Dodge | 8 min 18,04 s | |||
| - | Paweł Bitschan | Stutz | 7 min 32,20 s | poza konkursem | ||
| Samochody wyścigowe: | ||||||
| 1100 cm³ (G) | 1. | Jan Meyer | Fiat | 8 min 25,41 s | 53,421 km/h | |
| 1500 cm³ (F) | 1. | Jan Ripper | Bugatti | 5 min 47,41 s | 77,717 km/h | ustalony rekord kategorii, pobity rekord samochodów wyścigowych i trasy |
| 2. | Robert Vetterli (Szwajcaria) | Bugatti | 6 min 17,37 s | |||
| 3000 cm³ (D) | 1. | Henryk Liefeldt | Austro-Daimler | 6 min 02,33 s | 74,517 km/h | rekord pobity |
| 5000 cm³ (C) | 1. | ks. Ferdinand Andreas Liechtenstein (Austria) | Gräf & Stift | 6 min 26,68 s | 69,825 km/h | ustalony rekord |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Klasa I obejmowała grupy A (ponad 8000 cm³) i B (do 8000 cm³); klasa II: grupę C (do 5000 cm³); klasa III: grupę D (do 3000 cm³); klasa IV: grupę E (do 2000 cm³); klasa V: grupę F (do 1500 cm³); klasa VI: grupę G (do 1100 cm³); klasa VII: grupy H (do 750 cm³), I (do 500 cm³) i J (do 350 cm³).
- ↑ Według Marjan Krynicki: Międzynarodowy Wyścig Tatrzański s.415 wycofał się na skutek zderzenia z Wolfnerem także Żmigrod na samochodzie Dodge, jednakże z protokołu po wyścigu wynika, że Dodge zawodnika Żmigroda z kierowcą Malinowskim ukończył wyścig.
- ↑ Marjan Krynicki: Międzynarodowy Wyścig Tatrzański s.417 błędnie podaje, że samochody Hanomag należały do klasy „do 1100 cm³”, a kolejne do klasy „1100 cm³”, gdyż według regulaminu, klasa H/I, w której startowały Hanomagi, obejmowała samochody o pojemności skokowej silnika do 750 cm³, a kolejna klasa G – do 1100 cm³ i tak dalej.
- ↑ Jako zawodnik był wskazany Szawernowski, a Salkowski był kierowcą.
- ↑ Jako zawodnik była zgłoszona Fabryka Samochodów „Tatra”.
- ↑ Jako zawodnik był wskazany M. Dąbrowski, a Judasz był kierowcą.
- ↑ Jako zawodnik był wskazany Żmigród, a Malinowski był kierowcą.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Regulamin Międzynarodowego Wyścigu Tatrzańskiego organizowanego przez Krakowski Klub Automobilowy dnia 19 sierpnia 1928 roku. „Auto”. Nr 7. VII, s. 4-6 wkładka, lipiec 1928.
- ↑ a b c d e f g h i j k Marjan Krynicki. Międzynarodowy Wyścig Tatrzański. „Auto”. Nr 9. VII, s. 413-418, wrzesień 1928.
- ↑ a b Protokół z posiedzenia Gremium Komisarzy Sportowych „Międzynarodowego Wyścigu Tatrzańskiego”. „Auto”. Nr 9. VII, s. 3-5 wkładka, wrzesień 1928.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marjan Krynicki. Międzynarodowy Wyścig Tatrzański. „Auto”. Nr 9. VII, s. 413-418, wrzesień 1928.
- Protokół z posiedzenia Gremium Komisarzy Sportowych „Międzynarodowego Wyścigu Tatrzańskiego”. „Auto”. Nr 9. VII, s. 3-5 wkładka, wrzesień 1928.
- Regulamin Międzynarodowego Wyścigu Tatrzańskiego organizowanego przez Krakowski Klub Automobilowy dnia 19 sierpnia 1928 roku. „Auto”. Nr 7. VII, s. 4-6 wkładka, lipiec 1928.