Idol szygirski
| |
| Medium |
drewno |
|---|---|
| Wymiary |
2,8 m (oryginalnie 5,3 m) |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Idol szygirski (ros. Шигирский идол) – pochodząca z okresu mezolitu najstarsza drewniana rzeźba na świecie, odkryta w 1890 roku na Syberii. Obecnie jest eksponowana w Swierdłowskim Obwodowym Muzeum Krajoznawczym w Jekaterynburgu.
Posąg został odkopany w styczniu 1890 roku na torfowisku szygirskim, około 100 km od Jekaterynburga[1][2]. Spoczywał na głębokości 4 metrów, połamany na kilka części[3]. Zachowana do dziś część posągu mierzy 2,8 m wysokości. Pierwotnie całość miała 5,3 m wysokości, dolne fragmenty rzeźby zaginęły jednak po rewolucji październikowej i dziś znane są wyłącznie z rycin[1]. W czasach radzieckich zabytek znajdował się w muzealnym magazynie, na ekspozycji publicznej został wystawiony dopiero w 2003 roku[3].
Posąg wyrzeźbiony został w świeżym drewnie modrzewiowym, zgodnie z ustaleniami badaczy drzewo w momencie ścięcia miało 157 lat[1][4]. Twarz idola wykonano poprzez schematyczne zaznaczenie oczu, nosa i ust[2]. Umieszczono ją na długim korpusie pokrytym zygzakowatymi wzorami oraz siedmioma zarysami ludzkich twarzy[1]. Przeprowadzone w 1997 roku przez rosyjskich naukowców datowanie radiowęglowe wykazało, że rzeźba ma 9500 lat. Rezultaty ponownego datowania w laboratorium w Mannheim z 2015 roku wskazują, że jest znacznie starsza i liczy sobie ok. 11 tysięcy lat[1][4]; ponowna analiza tych danych, dokonana w roku 2020 wskazuje wiek około 10,1 tys. lat[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Wojciech Pastuszka: Najstarsza drewniana rzeźba na świecie. archeowiesci.pl, 2015-09-01. [dostęp 2015-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-01)]. (pol.).
- ↑ a b Śladami dawnych kultur. Od Wołgi do Oceanu Spokojnego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 198.
- ↑ a b Ирина Артамонова: Научная сенсация: Шигирский идол в два раза старше Египетских пирамид. ural.kp.ru, 2015-08-27. [dostęp 2015-09-01]. (ros.).
- ↑ a b Anna Liesowska: Shigir Idol is oldest wooden sculpture monument in the world, say scientists. siberiantimes.com, 2015-08-26. [dostęp 2015-09-01]. (ang.).
- ↑ Joanna Grabowska: Archeologiczna sensacja. Idol z Szygiru jest dwa razy starszy niż słynne Stonehenge. wyborcza.pl, 2021-03-27. [dostęp 2021-03-27]. (pol.).