Igłówka brązowawa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Igłówka brązowawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

Cenangiaceae

Rodzaj

igłówka

Gatunek

igłówka brązowawa

Nazwa systematyczna
Heyderia abietis (Fr.) Link
Handb. Erk. Gew. 3: 312 (1833)

Igłówka brązowawa (Heyderia abietis (Fr.) Link) – gatunek grzybów należący do rzędu tocznikowców (Helotiales)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Heyderia, Cenangiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1821 roku Elias Fries, nadając mu nazwę Mitrula abietis. Obecną nazwę nadał mu w 1833 r. Johann Heinrich Friedrich Link[1]. Pozostałe synonimy:

  • Gymnomitrula abietis (Fr.) S. Imai 1941
  • Leotia mitrula Pers. 1801
  • Leotia mitrula var. strobilina Alb. & Schwein. 1805
  • Leotia mitrula var. vulgaris Alb. & Schwein. 1805[2].

Polska nazwa występuje w pracy M.A. Chmiel w 2006 r.[3]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocniki

Typu apotecjum, złożony z główki i trzonu. Główka cylindryczna o szerokości 2 mm i żółtej, gładkiej powierzchni. Trzon o wysokości 3 mm, szerokości 0,4 mm, czerwonawo brązowy, delikatnie oprószony[4].

Cechy mikroskopowe

Askospory 10–19,8 × 2,1–3,5 μm, Q= 3,57–6,84, wrzecionowato cylindryczne, czasami zakrzywione, gładkie, szkliste, bez przegród, z kilkoma małymi gutulami. Worki 55–64 × 5,8–7 μm, 8-zarodnikowe, maczugowato-cylindryczne, z tępo stożkowatymi, amyloidalnymi wierzchołkami. Parafizy 58–67 × 2,9–4 μm, szkliste, cylindryczne z tępymi wierzchołkami i przegrodami. Strzępki w skórce trzonu ułożone palisadowo, maczugowate, 14–23 × 4,7–8,2 μm. Kontekst w trzonie złożony z równoległych strzępek o szerokości 3,0–8,5 μm i ścianach inkrustowanych pigmentem[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła kilka stanowisk tego gatunku w Polsce[3]. W późniejszych latach również podano jego stanowiska[6], aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Saprotrof rozwijający się na opadłych igłach jodły, sosny i świerka[3]. Zazwyczaj owocniki pojawiają się masowo, ale na jednej igle tylko jeden. Z powodu niewielkich rozmiarów są trudno dostrzegalne[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  3. a b c Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. a b c Panagiotis Delivorias, Zacharoula Gonou-Zagou, Too small for the eye to see: Heyderia abietis, „Field Mycology”, 11 (2), The Fungi of California, 2010, s. 42,43, DOI10.1016/j.fldmyc.2010.04.005 [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  5. Występowanie Heyderia abietis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04].
  7. Aktualne stanowiska igłówki brązowawej w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04] (pol.).