Ion Voicu
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 października 1923 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 lutego 1997 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Powiązania |
Filarmonica George Enescu |
| Instrument | |
| Antonio Stradivari, 1702 „Lukens, Edler, Voicu”[1] | |
| Strona internetowa | |
Ion Voicu (ur. 8 października 1923[2][3][4][5] w Bukareszcie, zm. 24 lutego 1997 tamże)[6][7][8] – rumuński skrzypek, dyrygent i pedagog pochodzenia romskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie zawodowych romskich muzyków (Țigani lăutari). Jego ojciec Ștefan Voicu był śpiewakiem i kontrabasistą. W wieku 6 lat zaczął pobierać lekcje u Constantina Niculescu i Vasile’a Filipa[8][8]. W 1938 został przyjęty do Królewskiej Akademii Muzycznej w Bukareszcie[2], gdzie do 1940 studiował grę na skrzypcach u George’a Enocoviciego, a w 1945 pod kierunkiem George’a Enescu[6].
Debiutował w 1940 z Orkiestrą Radia Bukareszteńskiego[6][8]. Tam jego talent docenił dyrygent Willem Mengelberg i młody skrzypek został wkrótce solistą orkiestry[2]. W 1946 zdobył główną nagrodę w konkursie dla skrzypków zorganizowanym w Bukareszcie przez Yehudiego Menuhina i George’a Enescu[8][2], co w latach 1955–1957 umożliwiło mu naukę w Konserwatorium Moskiewskim, pod kierunkiem Abrama Jampolskiego i Dawida Ojstracha[7].
W 1949 został solistą filharmonii bukaresztańskiej im. G. Enescu[6][7][8]. Dawał recitale w wielu krajach europejskich, m.in. w ZSRR (od 1954) i Wielkiej Brytanii (debiut w 1963 w Wigmore Hall[2]). W 1965 zagrał w nowojorskiej Carnegie Hall[2]. Koncertował też w Ameryce Południowej, Azji i Afryce Południowej[6][7]. W swoim repertuarze miał koncerty skrzypcowe Vivaldiego, Paganiniego, Mendelssohna, Brahmsa, Brucha, Czajkowskiego i Prokofjewa[6]. Był podziwiany za dużą rozpiętość brzmienia, umiejętności techniczne i wyczucie struktury, choć krytykowano go za nadmierną sentymentalność, np. w koncercie skrzypcowym Czajkowskiego[7]. Od 1956 grał na instrumencie Antonio Stradivariego z 1702 „Lukens, Edler, Voicu”[7][1], zakupionym w tym samym roku przez rząd rumuński za 80.000 franków szwajcarskich[8].
Działał także jako pedagog, prowadząc kursy mistrzowskie m.in. w Mozarteum w Salzburgu, w International Menuhin Music Academy w Gstaad, w konserwatorium w Paryżu, Wiedniu, Genewie, Nicei i Lozannie[6][2]. Od 1973 był profesorem wizytującym na Uniwersytecie Stambulskim[2]. Zasiadał w jury międzynarodowych konkursów skrzypcowych, w tym Flescha w Londynie, Bacha w Lipsku, Sibeliusa w Helsinkach, Enescu w Bukareszcie i Czajkowskiego w Moskwie, gdzie kilkakrotnie był wiceprzewodniczącym[2].
Był jednym z pierwszych w Rumunii dyrygentów pochodzenia romskiego. W 1972 zastąpił Dumitru Capoianu na stanowisku dyrektora filharmonii bukaresztańskiej i sprawował je do 1982. Jego syn Mădălin Voicu jest dyrygentem i politykiem. Kieruje założoną przez swego ojca w 1969 Bukareszteńską Orkiestrą Kameralną[6].
Voicu współpracował z UNICEF, był także członkiem francuskiego Société académique Arts-Sciences-Lettres. We wrześniu 1995 założył fundację nazwaną jego imieniem[8]. Jego imię nosi organizowany od 2008 w Piatra Neamț Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Antonio Stradivari, Cremona, 1702, the 'Lukens, Edler, Voicu'. [w:] Tarisio [on-line]. [dostęp 2018-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-18)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Margaret Campbell: Obituary: Ion Voicu. [w:] Independent [on-line]. 1997-03-03. [dostęp 2018-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-18)]. (ang.).
- ↑ Vă mai amintiţi de: Ion Voicu Citeste mai mult: /adevarul.ro/cultura/arte/va-mai-amintiti-de-ion-voicu-1_50ad19f97c42d5a6638eacbf/index.html. [w:] Adevarul [on-line]. 2011-02-22. [dostęp 2018-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-05)]. (rum.).
- ↑ Ion Voicu. [w:] eLady.ro [on-line]. 2007-03-17. [dostęp 2018-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-18)]. (rum.).
- ↑ Ion Voicu. [w:] Mari Romani TVR [on-line]. [dostęp 2018-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)]. (rum.).
- ↑ a b c d e f g h Neuer 2009 ↓, s. 309.
- ↑ a b c d e f
Viorel Cosma: Voicu, Ion. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-18)]. via Oxford University Press. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Documentar: 20 de ani de la moartea marelui violonist Ion Voicu. [dostęp 2018-08-07]. (rum.).
- ↑ Ion Voicu International Violin Competition. [w:] Concursul International de vioara [on-line]. [dostęp 2018-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-02)]. (ang. • rum.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Neuer: Voicu Ion. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 11: T–V część biograficzna. Kraków: PWM, 2009. ISBN 978-83-224-0905-3. (pol.).
- Viorel Cosma: Voicu, Ion. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. V. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
- Ion Voicu w bazie AllMusic (ang.)
- Ion Voicu w bazie Discogs.com (ang.)
- Dyskografia Ion Voicu w bazie MusicBrainz (ang.)