Iwan Rybczyn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Iwan Rybczyn
Іван Рибчин
Data i miejsce urodzenia

5 września 1892
Bratyszów

Data i miejsce śmierci

17 stycznia 1970
Sydney

Narodowość

ukraińska

Tytuł naukowy

doktor habilitowany

Stanowisko

nauczyciel

Iwan Rybczyn, ukr. Іван Рибчин, pol. Jan Rybczyn (ur. 5 września 1892 w Bratyszewie, zm. 17 stycznia 1970 w Sydney) – ukraiński nauczyciel, pedagog, prezes Towarzystwa Naukowego imienia Szewczenki w Australii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 5 września 1892 we wsi Bratyszów[1][2]. Uczył się w C. K. Gimnazjum w Stanisławowie z ruskim językiem wykładowym, gdzie zdał maturę w 1913[2]. Podjął studia na Uniwersytecie w Czerniowcach[2]. Podczas I wojny światowej służył w szeregach Legionu Ukraińskich Strzelców Siczowych[2]. Następnie dokończył studia na Uniwersytecie Wiedeńskim, zostając absolwentem w 1917[2]. Uzyskał stopień doktora filozofii[1].

Po studiach podjął pracę w macierzystym gimnazjum w Stanisławowie[2]. Od początku 1919 służył w Ukraińskiej Armii Halickiej[1]. Pod koniec 1921 w Wiedniu uzyskał stopień doktora filozofii[1]. W II Rzeczypospolitej pracował Państwowym Gimnazjum z ruskim językiem wykładowym w Stanisławowie, gdzie uczył języka greckiego i propedeutyki filozofii[3]. Równolegle w tym czasie w tym mieście uczył języka łacińskiego w prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym, prowadzonym przez Prezbiterium Gminy Ewangelickiej, oraz języka niemieciego w Seminarium Nauczycielskim Żeńskim, prowadzonym rzez Konwent Sióstr Bazylianek[4][5]. W 1924 został przeniesiony do II Państwowego Gimnazjum w Stanisławowie[2][6]. Do lat 30. uczył tam łaciny, grecki, propedeutyki filozofii, był zawiadowcą zbiorów do kultury klasycznej, opiekunem kołka miłośników kultury klasycznej i gminy szkolnej[7][8][9][10][11][12]. W Stanisławowie był prezesem Związku Nauczycieli Ukraińców i Towarzystwa Nauczycieli „Hromada”[13].

Po wybuchu II wojny światowej, agresji ZSRR na Polskę i nastaniu okupacji sowieckiej był zatrudniony w Inspektoracie Oświaty Publicznej, potem był dyrektorem ukraińskiego liceum nr 11, pod koniec 1940 był dyrektorem polskiego gimnazjum nr 8[2]. Po ataku Niemiec na ZSRR, wkroczeniu Niemców do Stanisławowa (7 sierpnia 1941) i nastaniu okupacji niemieckiej Iwan Rybczyn oraz inny ukraiński nauczyciel gimnazjalny Nykyfor Danysz przekazali do gestapo sporządzoną listę polskich nauczycieli i nauczycielek, którzy od wybuchu wojny w trakcie okupacji sowieckiej pracowali w szkołach stanisławowskich z językiem polskim wykładowym[14]. Wskutek tego ustanowiona w Stanisławowie ukraińska policja pomocnicza (Ukrainische Hilfspolizei) dokonała aresztowania 250 osób, których najpierw uwięziono, a w nocy 14/15 sierpnia 1941 zamordowano w Czarnym Lesie pod Pawełczem[14][15]. Od 1941 był inspektorem szkolnym w Stanisławowie do lipca 1944 tj. do czasu nadejścia frontu wschodniego[2].

U kresu wojny wyjechał do Austrii. Tam habilitował się i został profesorem nadzwyczajnym historii i socjologii Słowian wschodnich na Uniwersytecie w Grazu[2]. Pod koniec 1950 wyjechał do Australii i zamieszkał z rodziną w Brookvale pod Sydney[2]. Pracował tam m.in. jako nauczyciel[2]. Zmarł 17 stycznia 1970 w Sydney[2].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Heopsychiczni reakciji ta jich wpływ na formuwannia wdaczi ukrajincia (1966)[2]
  • Dynamika ukrajinśkoho kozactwa (1970)[16]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 329.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n ІВАН РИБЧИН – ПРОФЕСОР ГІМНАЗІЇ, НАУКВЕЦЬ І ПЕДАГОГ. gimnazia1.if.ua. [dostęp 2021-02-14]. (ukr.).
  3. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 328.
  4. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 330, 389.
  5. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 164.
  6. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy dla Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 5, s. 262-263, 20 października 1924. 
  7. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 162.
  8. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II. im. Marszałka J. Piłsudskiego w Stanisławowie za rok szkolny 1929/30. Stanisławów: 1930, s. 3.
  9. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II. im. Marszałka J. Piłsudskiego w Stanisławowie za rok szkolny 1930/31. Stanisławów: 1931, s. 3.
  10. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II. im. Marszałka J. Piłsudskiego w Stanisławowie za rok szkolny 1931/32. Stanisławów: 1932, s. 3, 21.
  11. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II. im. Marszałka J. Piłsudskiego w Stanisławowie za rok szkolny 1932/33. Stanisławów: 1933, s. 4.
  12. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II. im. Marszałka J. Piłsudskiego w Stanisławowie za rok szkolny 1933/34. Stanisławów: 1934, s. 4-5.
  13. ↑ Kamil Barański: Przeminęli zagończycy, chliborobi, chasydzi. Rzecz o ziemi stanisławowsko-kołomyjsko-stryjskiej. Londyn: Panda Press, 1988, s. 155.
  14. ↑ a b Bolesław Suszka. Dzieje Karola Firganka i jego pamiętnika. „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej”. Z. 31, s. 62, 2014. 
  15. ↑ Józef Zieliński. Stanisławów 1941. „Biuletyn”. Nr 43, s. 5, Czerwiec 1982. Koło Lwowian w Londynie.  Za: Józef Zieliński. Stanisławów 1941. „Tygodnik Powszechny”. Nr 49 (567), 6 grudnia 1959. Koło Lwowian w Londynie. 
  16. ↑ Динаміка українського козацтва. pinterest.com. [dostęp 2021-02-14]. (ukr.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iwan_Rybczyn&oldid=71797505”