Józef Brzeziński (inżynier)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Brzeziński
Data i miejsce urodzenia

1842
Żmudź

Data i miejsce śmierci

11 stycznia 1933
Rzeszów

Zawód, zajęcie

drogomistrz

Narodowość

polska

Józef Brzeziński (ur. 1842 na Żmudzi, zm. 11 stycznia 1933 w Rzeszowie) – powstaniec styczniowy, inżynier, urzędnik.

Grobowiec Adama Zagórskiego i Józefa Brzezińskiego

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1842[a][1]. Pochodził ze Żmudzi z Poniewieża[1]. Ukończył naukę w rosyjskim gimnazjum, a następnie studia techniczno-miernicze[1]. Podjął pracę jako urzędnik na stanowisku rządowym (czynownik) na Litwie[1].

Po wybuchu powstania styczniowego w 1863 przebywał w Kownie, gdzie po przybyciu emisariusza Rządu Narodowego porzucił służbę oraz rodzinę i przyłączył się do narodowego zrywu[1]. Początkowo udzielał się w pracach przygotowawczych do wybuchu powstania na Litwie (rozlepianie afiszy w mieście, konspiracja)[1]. Potem brał udział w działaniach zbrojnych w szeregach oddziału Ludkiewicza[1][2]. Został mianowany oficerem i pełnił funkcję adiutanta[1]. Uczestniczył w bitwach i potyczkach[1]. Po upadku powstania ukrywał się w lasach litewskich[1]. Później przez Rygę wyjechał z ojczystej ziemi[1].

Udał się na emigrację i w kolejnych latach żył w Szwajcarii i we Francji (Paryż)[1]. Utrzymywał się z pracy w zawodzie drukarza[1]. Był współredaktorem pisma „Chwila” dla polskich czytelników[1]. W stolicy Francji przebywał podczas oblężenia miasta w trakcie wojny francusko-pruskiej w 1870, a potem podczas Komuny Paryskiej w 1871[1].

W latach 70. wrócił na ziemie polskie i osiadł w Galicji[1]. Początkowo mieszkał w Nisku, gdzie był drogomistrzem Wydziału Krajowego[1]. Potem żył w Rzeszowie przez około 20 lat[1]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w latach 20. II Rzeczypospolitej pozostawał w stopniu podporucznika weterana[3].

Zmarł 11 stycznia 1933 w Rzeszowie[1]. Pogrzeb odbył się 13 stycznia 1933 z honorami wojskowymi[4]. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Rzeszowie w miejscu przeznaczonym dla niego przez Zarząd Miasta[4]. W tym miejscu wcześniej spoczął inny weteran z 1863, dr Adam Zagórski (1841–1929)[5]. Po śmierci Józefa Brzezińskiego w Rzeszowie żył już tylko jeden uczestnik powstania styczniowego, Władysław Żemralski[4].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rok 1842 podano w inskrypcji nagrobnej oraz w Roczniku Oficerskim 1923. We wspomnieniu w „Gazecie Rzeszowskiej” Stefan G. Mazurkiewicz wskazywał, że nieznany był rok urodzenia Józefa Brzezińskiego i że według różnych wersji przeżył 91 lat (to by wskazywało na rok urodzenia 1842; ten wiek w 1932 podał sam zainteresowany), 96 lat (1837) lub 99 lat (1834). Józef Białynia Chołodecki podał rok urodzenia 1837, zob. Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 180.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Stefan G. Mazurkiewicz. Józef Brzeziński powstaniec z 1863 r. zmarł w Rzeszowie 11 stycznia 1933 r.. „Gazeta Rzeszowska”. Nr 4, s. 2–3, 22 stycznia 1933. 
  2. ↑ Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 180.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 39.
  4. ↑ a b c Kronika. Pogrzeb śp. Józefa Brzezińskiego weterana z 1863 r.. „Gazeta Rzeszowska”. Nr 4, s. 4, 22 stycznia 1933. 
  5. ↑ Pogrzeb śp. Dr. Adama Zagórskiego. „Gazeta Rzeszowska”. Nr 48, s. 3, 24 listopada 1929. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Brzeziński_(inżynier)&oldid=71802198”