Józef Grzybek (harcerz)
 Druh Józef Grzybek | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12/13 września 1939 |
| Przyczyna śmierci |
zamordowany przez hitlerowców |
| Miejsce spoczynku |
cmentarz w Starogardzie Gdańskim przy ulicy Szwoleżerów |
Józef Grzybek (ur. 19 grudnia 1919 roku w Starogardzie Gdańskim - zm. we wrześniu 1939 roku) – polski harcerz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 19 grudnia 1919 roku w Starogardzie Gdańskim przy ulicy Gdańskiej w baraku mieszkalnym nr 7 (dziś ma tam miejsce boisko szkoły PSP 3) w rodzinie murarza Wiktora Grzybka i Marty z Muchów jako ich najstarsze dziecko. Miał pięcioro rodzeństwa. Po ukończeniu szkoły powszechnej (dzisiaj szkoła podstawowa nr 2 przy ul. Sobieskiego), pracował w charakterze gońca w sklepie spożywczym, a następnie jako robotnik w stolarni i w przedsiębiorstwie budowlanym.
Od dziesiątego roku życia był członkiem ZHP, najpierw jako zuch, a następnie harcerz. Działał w 32 Pomorskiej Drużynie Harcerzy im. księcia Józefa Poniatowskiego (2 Starogardzkiej Drużynie Harcerzy), osiągając stopień ćwika i pełnił funkcję gospodarza drużyny.
.jpg)
.jpg)
Ukończył kurs Przysposobienia Oświatowego Przedpoborowych do Obrony Narodowej oraz szkolenie specjalistyczne zorganizowane przez Komitet Powiatowy LOPP w Starogardzie Gdańskim. Brał udział w przygotowaniach obronnych. W przeddzień wybuchu wojny widziano go w schronie Komendy Obrony Miasta przy ul. Kościuszki 28.
Wieczorem 12 września 1939 roku wraz z innymi mężczyznami z sąsiednich mieszkań został wyprowadzony przez żołnierzy niemieckich, a następnie wywieziony z innymi z nieznanym kierunku. Następnego dnia część mężczyzn wróciła, a po dziesięciu(w tym Józefie Grzybku) ślad zaginął. Kilka dni później przypadkowo grupa chłopców odkryła na polanie leśnej 10 zmasakrowanych ciał ludzkich. Wśród zabitych Wiktor Grzybek rozpoznał syna Józefa. Jak wynika z późniejszych przesłuchań sądowych, bezpośrednimi wykonawcami zbrodni byli miejscowi Niemcy, którzy z listami w ręku szukali konkretnych Polaków, z którymi mieli kiedyś własne, prywatne porachunki. Gdy nie zastali ich na miejscu, postanowili wyżyć się na zakładnikach.
Ciała zamordowanych ekshumowano 23 czerwca 1945 roku i następnego dnia pochowano na cmentarzu katolickim przy ul. Szwoleżerów. Z czasem na ich grobie wzniesiono pomnik ku czci pomordowanych starogardzian w latach 1939-45, na który naniesiono 84 nazwiska, w tym Józefa Grzybka.
Dnia 12 września 1970 roku jego imię nadano szkole podstawowej w Kokoszkowach. Przy szkole otworzono izbę pamięci o bohaterze.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Milewski "J.W.Grzybek, patron szkoły podstawowej w Kokoszkowach" TMZK Starogard Gd. 1988.
- Notatki ze spotkania pani Ireny Lemańczyk z harcerzami Hufca Starogard dnia 5 marca 2011.