Józef Hurtig

Józef Hurtig
	; portret pędzla Jana Rustema
	generał brygady
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1770 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	15 sierpnia 1831 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1788-1831
Siły zbrojne	Armia Księstwa Warszawskiego
Stanowiska	komendant Twierdzy Zamość
Główne wojny i bitwy	powstanie kościuszkowskie; Wojny napoleońskie
	Odznaczenia

Józef Hurtig (ur. 19 marca 1770 roku^[1] w Warszawie, zm. 15 sierpnia 1831 tamże) – generał brygady armii Królestwa Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wywodził się z Moraw, z rodziny, która osiedliła się w Warszawie^[2]. Służbę wojskową rozpoczął w 1788 w artylerii. Podporucznik z 1790, porucznik z 1792.

Walczył przeciwko interwencji rosyjskiej i w powstaniu kościuszkowskim 1794. Odznaczył się męstwem i znajomością rzemiosła wojskowego. Awansowany na kapitana. Po powstaniu poza wojskiem. Od 1806 major w sztabie J. H. Dąbrowskiego i wkrótce dowódca artylerii w 3 Legii. Uczestniczył w interwencji francuskiej w Hiszpanii. Pułkownik z 1811.

Brał udział w wojnie kampanii moskiewskiej i walkach Napoleona w latach 1812 - 1814. Odznaczył się. Po powrocie do kraju w 1815 dowódca baterii artylerii lekkokonnej w Armii Królestwa Polskiego.

W latach 1817 - 1820 służył w sztabie korpusu artylerii. Od 1828 komendant twierdzy Zamość. Awansowany do stopnia generała w 1826. Na tym stanowisku zasłynął z sadystycznego traktowania więźniów politycznych przetrzymywanych w kazamatach twierdzy. Wyjątkowo znęcał się nad członkami Towarzystwa Patriotycznego z majorem W. Łukasińskim.

Po wybuchu powstania listopadowego odwołany do Warszawy, pozostał bez przydziału. Znienawidzony za serwilizm i podejrzany o konszachty z Rosjanami oraz działania na szkodę powstania (później okazało się, że bezpodstawnie).

W czerwcu 1831 aresztowany i podczas rozruchów sierpniowych zamordowany przez motłoch na ulicach Warszawy.

Gen. Hurtig był żonaty z Krystyną Fryderyką Hauke (1774-1823), córką prof. Fryderyka Karola Haukego, siostrą gen. Maurycego Haukego. Ich jedyna córka Aniela ur. ok. 1790 r. wyszła za mąż za Teodora Wiktora Kisielnickiego (1793-1862), naczelnika powiatowego w Płocku, kawalera orderu Legii Honorowej i orderu Virtuti Militari.^[3]

Działalność masońska[edytuj | edytuj kod]

Był członkiem loży wolnomularskiej Bracia Zjednoczeni w 1808 roku, członek loży Jedność Słowiańska w 1821 roku.^[4]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Legia Honorowa V.kl. (1807)
Order Virtuti Militari IV.kl. (1807)
Legia Honorowa IV. kl. (1812)
Order św. Anny II.kl z brylantami (1825)
Order Świętego Stanisława II. kl. (1829^[5])

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Łoza podaje datę 19 marca 1771 roku
↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, Wyd. MON, Warszawa 1988, s. 173.
↑ Józef Hurtig. Sejm-Wielki.pl. [dostęp 2015-07-27].
↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 216.
↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. X, nr 10, Warszawa 1931, s. 233.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

H. P. Kosk, Generalicja polska t. 1, wyd. Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1998.
Polski Słownik Biograficzny, t. X, Wrocław etc. 1961

[1] Łoza podaje datę 19 marca 1771 roku

[2] Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, Wyd. MON, Warszawa 1988, s. 173.

[3] Józef Hurtig. Sejm-Wielki.pl. [dostęp 2015-07-27].

[4] Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 216.

[5] Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. X, nr 10, Warszawa 1931, s. 233.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]