Józef Orkisz

Józef Orkisz

Data i miejsce urodzenia	5 maja 1794 Lwów
Data i miejsce śmierci	2 stycznia 1879 Rawa Mazowiecka
Miejsce spoczynku	Rawa Mazowiecka
Zawód, zajęcie	lekarz
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	doktor medycyny
Alma Mater	Królewski Uniwersytet Warszawski
Rodzice	Józef i Tekla Nowakowska
Małżeństwo	Aniela Agata Katarzyna Sokołowska

Józef Orkisz (ur. 5 maja 1794 we Lwowie, zm. 2 stycznia 1879 w Rawie Mazowieckiej) – polski lekarz, uczestnik powstania listopadowego.

Życiorys

Urodził się 5 maja 1794 we Lwowie w rodzinie Józefa konsyliarza sądów lwowskich i jego żony Tekli Nowakowskiej. Ukończył studia na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie oraz na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1824-26 przebywał za granicą i zdobywał wiedzę w klinikach Wiednia, Pragi, Wrocławia, Lipska, Jeny, Bonn i Halle. Po powrocie w styczniu 1826 został zatrudniony w wojskowej służbie zdrowia, służył w 6 Pułk Piechoty Liniowej jako lekarz batalionowy.

Brał udział w powstaniu listopadowym jako lekarz kierujący szpitalem huzarów następnie organizator lazaretu w koszarach ułańskich i na koniec założyciel szpitala na 800 miejsc w Łazienkach, gdzie piastował stanowisko lekarza naczelnego. W 1833 został zwolniony z wojska. Do końca życia prowadził praktykę lekarską w Rawie Mazowieckiej.

Pisał i publikował w "Bibliotece Warszawskiej", "Pamiętniku Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego”, "Tygodniku Lekarskim" oraz osobno.

Publikacje

• "Nowy poradnik lekarski dla osób wszelkiego stanu" Warszawa 1833–5 tomy I–II,
• "Dławiec czyli tak zwany krup" Warszawa 1842,
• "Zdroje lekarskie w Salzbrunn i Szczawnicy" Warszawa 1862,
• "Mleko, serwatkę i żentycę pod względem lekarskim… opisał…" Warszawa 1862,
• "Gorączka tyfus czem jest i jak ją leczyć" Warszawa 1875,
• "Koklusz. Naturę jego i sposób leczenia opisał…" Warszawa 1875,
• "Wścieklizna pod względem historycznym, policyjnym i lekarskim" Warszawa 1877,
• "Biegunka krwawa, czyli dysenterya" Warszawa 1879.

Należał do Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego oraz był członkiem korespondentem Towarzystwa Lekarskiego Wileńskiego jak również towarzystw lekarskich w Krakowie, Kijowie, Wiedniu i Padwie.

Żonaty był z Anielą Sokołowską, nie mieli dzieci i majątek swój po śmierci żony przeznaczył na stypendia dla kształcącej się młodzieży akademickiej wyznania rzymskokatolickiego z Rawy i okolic. Zmarł 2 stycznia 1879 w Rawie Mazowieckiej i tam został pochowany.

Bibliografia

• Józef Orkisz [online], M.J. Minakowski: Wielka Genealogia Minakowskiego [dostęp 2021-04-18] .

Linki zewnętrzne

• Publikacje Józefa Orkisza w bibliotece Polona