Jabłoń Niedźwieckiego
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
jabłoń Niedźwieckiego |
| Nazwa systematyczna | |
| Malus niedzwetzkyana Dieck Neuheiten-Off. Natl.-Arbor. Zöschen 1891: 16 (1891)[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Jabłoń Niedźwieckiego (Malus niedzwetzkyana) – w zależności od ujęcia systematycznego gatunek drzewa z rodziny różowatych lub kultywar jabłoni domowej[3]. Została znaleziona w Kaszgirii w Turkiestanie przez rosyjskiego botanika Władysława Niedźwieckiego, a wprowadzona do uprawy w Europie w 1891 r. W Polsce gatunek rzadko w uprawie.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Niewysokie drzewo (2 – 8 wysokości) lub krzew o rozłożystej koronie.
- Pędy
- Ciemnowiśniowe, młode czerwone, także wewnątrz o odcieniach czerwienie z powodu wysycenia antocyjanami.
- Liść
- Kształt eliptyczny lub jajowaty o długości od 4,5-8, drobno, podwójnie t tępo karbowano-piłkowane, młode czerwone, później brązowe i zielone z zaczerwienionymi ogonkami i nerwami.
- Kwiaty
- karminowoczerwone 3-6 cm średnicy, u nasady płatki białe, jaśnieją podczas przekwitania.
- Owoc
- Czerwone, dość duże (5-6 cm średnicy), matowe, często o nierównej powierzchni, miąższ przesycony antocyjanami.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Sadzona jako roślina ozdobna. Rozmnażana jest wegetatywnie z odrostów korzeniowych lub sadzonek. Szlachetne odmiany jabłoni szczepione na jabłoni Niedźwieckiego odznaczają się niskimi wymiarami oraz wczesnym i obfitym owocowaniem. Z podkładek wyhodowanych z tej jabłoni szersze uznanie znalazła 'Rajka Budagowskiego', w Polsce znana i rozmnażana pod symbolem B9.
- Miczurin używając jabłoni Niedźwieckiego do krzyżówek wprowadził szereg odmian szlachetnych o dużych jadalnych owocach, czerwonej skórce i miąższu przesyconym antocyjanami. Odmiany te mają zwykle piękne czerwone kwiaty. Do najpopularniejszych należały 'Bellefleur Krasnyj', 'Bellefleur Rekord', 'Komsomolec'.
- Jako rośliny ozdobne mało cenione ze względu na brzydki pokrój i duże owoce, choć w wielu krajach uzyskano ich bardzo wiele. Najbardziej znane to 'Makamik', 'Scugog', 'Redford', 'Wislev Crab'.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
- ↑ a b Malus niedzwetzkyana Dieck, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25].
- ↑ Participants of the FFI/IUCN SSC Central Asian regional tree Red Listing workshop, Bishkek, Kyrgyzstan (11-13 July 2006), Malus niedzwetzkyana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-03-06] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bolesław Sękowski: Pomologia systematyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993. ISBN 83-01-10859-2.
- Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski: Dendrologia. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN, 2004. ISBN 83-01-14079-8.
- Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13434-8.