Jadwiga Ludwińska

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jadwiga Sabina Ludwińska
Data i miejsce urodzenia

1 października 1907
Młodzawy

Data śmierci

1998 lub 1999

Przynależność polityczna

Komunistyczny Związek Młodzieży
Komunistyczna Partia Polski
Polska Partia Robotnicza
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi

Jadwiga Sabina Ludwińska, ps. „Hela”, „Marta” (ur. 1 października 1907 w Młodzawach, zm. 1998 lub 1999) – polska działaczka komunistyczna, członkini tzw. Drugiej Grupy Inicjatywnej Polskiej Partii Robotniczej[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Właściwe nazwisko Szyfra Goldszlak[2]. W 1926 r. wstąpiła do KZMP w Łodzi. Nazwisko Goldszlak nosiła jeszcze w czasie procesu w 1927 r. w Łodzi, w którym była oskarżona wraz z 11 innymi osobami o „zamach na ustalony w drodze praw zasadniczych ustrój państwowy Polski (art. 102 cz. II K.K.)”[3], który zakończył się 31 grudnia 1927 r. wyrokiem „półtora roku twierdzy” oraz zmianą kwalifikacji na art. 129 K.K.[4] Następnie od 1929 r. działała w KPP. Była członkinią Komitetu Miejskiego KPP w Będzinie i Dąbrowie Górniczej, następnie komitetów okręgowych KPP w Zagłębiu Dąbrowskim i Łodzi. Za prowadzoną działalność polityczną była wielokrotnie aresztowana. Oprócz wyroku z 1927 r., w 1934 r. została skazana na 4 lata, a w 1937 r. na 8 lat więzienia.

We wrześniu 1939, po agresji niemieckiej na Polskę, zwolniona z więzienia w Fordonie, wstąpiła do Batalionów Robotniczych w Warszawie. Po kapitulacji miasta w obawie przed aresztowaniem przez Niemców uciekła do ZSRR, gdzie w latach 1939–1942 była pracowniczką umysłową w kołchozie[5]. Po nawiązaniu kontaktu z komunistami polskimi w Związku Radzieckim, m.in. ze szwagrem Anastazym Kowalczykiem i Romanem Śliwą, została w 1942 r. wysłana do Polski w tzw. Drugiej Grupie inicjatywnej[6][7].

W czerwcu 1942 roku jako wysłanniczka Komitetu Centralnego, z Augustynem Micałem z Krakowa, pomagała odtworzyć terenową organizację partyjną w obwodzie gorlicko-sanockim[8]. Pełniła funkcję sekretarz okręgu PPR i członkini komitetu obwodowego PPR w Krakowie. Była też pełnomocniczką KC PPR na okręg płocko-sierpecki.

Od maja 1945 r. była III sekretarz[9] i kierowniczką Wydziału Personalnego w KW PPR, a po zjeździe zjednoczeniowym w 1948 r. PZPR, w Katowicach. Od 20 maja 1949 r. była starszym instruktorem w Wydziale Personalnym, a następnie Kadr w KC PZPR[5]. W latach 1950–1957 pełniła funkcję sekretarz ds. propagandy KW w Opolu[10][11][12], w latach 1957–1958 była dyrektorem Rozgłośni Polskiego Radia w Opolu[10]. Od 1965 pełniła funkcję dyrektorki Muzeum Lenina w Warszawie[10][13][14].

Zmarła w 1998[10][15] lub w 1999[16].

Autorka książek: Drogi i ludzie (1969)[17], Na wyzwolonym Śląsku (1977)[18] i Życie nielegalne (1988)[19].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Jadwiga Ludwińska: Drogi i ludzie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1969.
  • Jadwiga Ludwińska: Na wyzwolonym Śląsku. Warszawa: Książka i Wiedza, 1977.
  • Jadwiga Ludwińska: Życie nielegalne. Warszawa: Książka i Wiedza, 1988.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Czas wielkiej próby 1969 ↓, s. 70.
  2. ↑ Piotr Gontarczyk, Uwagi o pracy Ryszarda Nazarewicza Armii Ludowej dylematy i dramaty „Dzieje najnowsze”, R. XXXI – 1999, 4, PL ISSN 0419-8824.
  3. ↑ Wielki proces polityczny w Łodzi – „Głos Polski” nr 357a z 30 grudnia 1927 r., s. 6.
  4. ↑ 24 komunistów skazano wczoraj, „Głos Polski” nr 1 z 1 stycznia 1928 r., s. 11.
  5. ↑ a b Marcel Reich-Ranicki przed Centralna Komisją Kontroli Partyjnej (1950–1957), „Zeszyty Historyczne” 2009, nr 167, s. 249.
  6. ↑ Czas wielkiej próby 1969 ↓, s. 71.
  7. ↑ Jadwiga Ludwińska 1961 ↓, s. 294-299.
  8. ↑ A. Ciulik, Z. Orzeł-Trawińska, PPR w latach 1942–1944 w walce o narodowe i społeczne wyzwolenie Rzeszowszczyzny, Rzeszów 1957, s. 8.
  9. ↑ Adam Dziuba, Demokracja burżuazyjna się skończyła, [w:] Studia z dziejów ziemi rybnicko-wodzisławskiej w latach 1945–1989 pod red. A. Dziurok, B. Kloch, „Zeszyty Rybnickie” 12, Rybnik 2011, s. 17–70.
  10. ↑ a b c d Marcin Sroka: Tworzenie opolskich wojewódzkich władz administracyjnych i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w 1950 r. (materiały źródłowe). [w:] Rocznik Ziem Zachodnich, nr 02/2018 [on-line]. rocznikziemzachodnich.pl, 2018. s. 646. [dostęp 2019-09-08]. (pol.).
  11. ↑ Krzysztof Tarka, Opole w 1956 r., w: Stalinizm i rok 1956 na Górnym Śląsku, Opole, 16.10.2006.
  12. ↑ Mariusz Patelski, Sekretarz „poczciwy” – Paweł Wojas, w: Pismo Uniwersytetu Opolskiego „Indeks” nr 9–10 (113–114) listopad – grudzień 2010, s. 73, ISSN 1427-7506.
  13. ↑ „Filatelistyka” nr 13 (160), rok IX, Warszawa, 1 lipca 1962, s. 242.
  14. ↑ „Filatelistyka” nr 14 (185), rok X, Warszawa, 15 lipca 1963, s. 274.
  15. ↑ Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac. A. Dudek, A. Kochański, K. Persak, Warszawa 2000, s. 57.
  16. ↑ Protokoły posiedzeń Sekretariatu KC PPR 1945–1946, oprac. A. Kochański, Warszawa 2001, s. 50.
  17. ↑ Drogi i ludzie 1969 ↓, s. 1.
  18. ↑ Na wyzwolonym Śląsku 1977 ↓, s. 1.
  19. ↑ Życie nielegalne 1988 ↓, s. 1.
  20. ↑ M.P. z 1946 r. nr 30, poz. 58 „w uznaniu zasług dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej w dziele pracy organizacyjnej przy utworzeniu administracji państwowej i samorządu, uruchomieniu uczelni i odbudowie demokratycznej państwowości polskiej na ziemiach Województwa Śląsko-Dąbrowskiego”.
  21. ↑ M.P. z 1949 r. nr 60, poz. 809 „zasługi w pracy samorządowej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Praca zbiorowa: Czas wielkiej próby. Wspomnienia bojowników o Ojczyznę Ludową 1939–1945. Warszawa: Książka i Wiedza, 1969.
  • „Z pola walki”, nr 4(16) z 1961 r. Jadwiga Ludwińska. W partyjnej grupie spadochronowej
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jadwiga_Ludwińska&oldid=70556922”