Jan Šoch

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Šoch
Data i miejsce urodzenia

1798
Nuzice

Data śmierci

1867

Zawód, zajęcie

architekt, budowniczy

Jan Šoch (ur. 1798 w Nuzicach, zm. 1867) – czeski architekt i budowniczy ludowy, jeden z najsłynniejszych (obok Martina Patáka i Františka Šocha) twórców architektury tzw. wiejskiego baroku (cz. selské baroko)[1][2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Początkowo mieszkał w okolicy Bechyně. Po uzyskaniu uprawnień mistrza budowlanego przeprowadził się do Zálší, w powiecie taborskim. Na tym terenie wytworzył unikalny styl budowy zagród i budynków gospodarskich. Budował i ozdabiał głównie ściany szczytowe spichlerzy i obiektów mieszkalnych. Stosował ornamenty i ozdoby o charakterze religijnym (np. krzyże i monstrancje), jak i świeckim (m.in. serduszka, liście koniczyny, kwiaty, drzewa iglaste). Po pobycie w Wiedniu wniósł do swojej ornamentyki również elementy klasycznego stylu barokowego[3] lub empiru, klasycyzmu i renesansu[4], na co był popyt wśród bogatego chłopstwa, pragnącego ozdabiać swoje gospodarstwa na wzór pańskich dworów[5]. Współpracował z grupą pomocników i innym lokalnym murarzem, Linhartem, a później także z własnym synem, Františkiem Šochem (1828-1874)[4].

Šochowie budowali głównie we wsiach Zálší, Borkovice, Hartmanice, Klečaty, Komárov, Mažice i Nedvědice. Elewacje ich zagród rozdzielane były elementami architektonicznymi, takimi jak pilastry, lizeny, czy gzymsy i obficie zdobione detalem[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Oficiální informační systém města Tábora - Tipy na výlety [online], web.archive.org, 10 stycznia 2008 [dostęp 2022-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2008-01-10].
  2. Krása selského baroka a 5 dalších důvodů, proč si zamilovat jihočeská Blata – G.cz, „G.cz”, 26 czerwca 2015 [dostęp 2022-04-12] (cz.).
  3. Alena Vondrušková, Vesnice, wyd. Vydání první, Praha 2014, s. 79, ISBN 978-80-7429-362-7 [dostęp 2022-04-12].
  4. a b c Czech Tourism, Kolik tváří má selské baroko jižních Čech? [online]
  5. Jana Moravcová, Historický vývoj venkovských sídel ve zvolených regionech České republiky, JIHOČESKÁ UNIVERZITA V ČESKÝCH BUDĚJOVICÍCH. ZEMĚDĚLSKÁ FAKULTA, s. 9, 34, 54.