Jan Górzyński
Jan Mieczysław Górzyński (ur. 9 października 1909 w Elżbiecinie, zm. 21 grudnia 1982) – pedagog, zasłużony nauczyciel muzyki i dyrygent chórów, członek Armii Krajowej[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Piotra i Marianny z d. Joniak. Uczęszczał do SP w Lutocinie (1923) oraz do Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Płocku (1929). Ukończył Wyższą Szkołę Muzyczną w Krakowie (1956)[1]. W Krakowie otrzymał stopień oficerski w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty[2].
W latach 1929–1930 pracował jako nauczyciel w SP w Rypinie, w Dobrzynie (1931–1936), w Sierpcu (1937–1939), w Rypinie pełnił funkcję kierownika SP (1945–1946), był kierownikiem SP w Sońsku (1947–1948), następnie został nauczycielem Liceum Pedagogicznego w Płocku (1949–1958), później – Liceum Pedagogicznego w Ostrołęce (1959–1971), Technikum Budowlanego w Ostrołęce (1972–1973). Od 1973 r. na emeryturze[1].
Górzyński był uczestnikiem kampanii wrześniowej 1939 r. W czasie II wojny światowej prowadził tajne nauczanie, brał udział w Ruchu Oporu w szeregach Armii Krajowej[1]. Pod koniec wojny był oficerem w stopniu kapitana[2].
W Liceum Pedagogicznym w Płocku prowadził chór i zespół muzyczny, z którym koncertował na II Światowym Festiwalu w Berlinie. Najwięcej sukcesów artystycznych odniósł z Zespołem Pieśni i Tańca, który założył w Liceum Pedagogicznym w Ostrołęce. Dla potrzeb tego zespołu opracował na chór i orkiestrę wiele pieśni patriotycznych i ludowych, najwięcej kurpiowskich z Puszczy Zielonej[1]. Zorganizował chór trzygłosowy, śpiewający a cappella oraz zespół muzyczny. U swego szczytu chór liczył 110 dziewcząt, zespół muzyczny – 32 osoby, a taneczny – 20 uczniów. Przy układaniu repertuaru współpracował z Zofią Rogalewicz i Jadwigą Eską[2]. Zespół Pieśni i Tańca Liceum Pedagogicznego w Ostrołęce stał się wizytówką miasta, dawał koncerty, m.in. w Warszawie, Siedlcach, Żyrardowie i Mińsku – za co uzyskał szereg nagród kuratoryjnych, ministerialnych oraz pochlebne artykuły w prasie. Nagrywał też w Polskim Radiu oraz wystąpił na zjeździe młodzieży w Warszawie 22 lipca 1964 r. Jan Szyrocki, dyrygent Chóru Politechniki Szczecińskiej, ocenił, że „zespół był doskonale przygotowany, zdyscyplinowany, artystycznie miał bardzo dobre brzmienie i technikę wykonawczą oraz dużą kulturę muzyczną”. Od 1964 r. Jan Górzyński prowadził zespół wokalno-muzyczny przy Związku Nauczycielstwa Polskiego, w 1975 r. na przeglądzie zespołów nauczycielskich w Warszawie zajął I miejsce[3]. Był współorganizatorem corocznych Dni Folkloru Kurpiowskiego[4][5].
Jan Górzyński był mężem Heleny (z d. Cywińska), mieli córkę Danutę[6] i dwóch synów: Mirosława i Stefana. Od 1959 r. mieszkał w Ostrołęce. Spoczywa na miejscowym cmentarzu parafialnym[1].
Medale i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Zasłużony Nauczyciel PRL
- Medal 600-lecia Ostrołęki
- pośmiertne odznaczenie „Za Zasługi dla Miasta Ostrołęki”[7][8]
Źródło: Słownik biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku[1].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
10 listopada 2023 r. z inicjatywy absolwentów Liceum Pedagogicznego odsłonięto w Ostrołęce na budynku II LO, gdzie dawniej mieściło się Liceum Pedagogiczne, tablicę pamiątkową ku czci Jana Mieczysława Górzyńskiego[9][10][7]. Wykonawcą tablicy jest artysta-rzeźbiarz Michał Selerowski[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Stanisław Pajka, Słownik biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku, Kadzidło: Niezależne Obywatelskie Stowarzyszenie „Kurpik”, 2008, s. 325, ISBN 83-916349-2-2.
- ↑ a b c Krystyna Kwiecińska-Drabot, Jan Mieczysław Górzyński. Zasłużony nauczyciel muzyki w Liceum Pedagogicznym w Ostrołęce, „Przydroża” (6), 2019, s. 303–310, ISSN 2391-5722.
- ↑ Irena Bogumiła Tworkowska, Życie muzyczne środowiska ostrołęckiego 1945-86 [online], bazhum.muzhp.pl, 1992, s. 177–78 [dostęp 2023-11-18].
- ↑ Nauczyciel, muzyk, patriota. Wspomnienie Jana Górzyńskiego w miejskiej bibliotece [online], Moja Ostrołęka, 19 listopada 2019 [dostęp 2023-11-18].
- ↑ Wspomnienie Jana Górzyńskiego [online], ostroleka.pl, 21 listopada 2019 [dostęp 2023-11-18].
- ↑ Piotr Ossowski, Muzyka to dar. Jan Mieczysław Górzyński umiał go wykorzystać, „Tygodnik Ostrołęcki”, 7 listopada 2023, s. 6.
- ↑ a b Jan Mieczysław Górzyński. Hołd dla wybitnego profesora od muzyki [online], eostroleka.pl [dostęp 2023-11-18].
- ↑ a b Anna Nosek (red.), Jan Mieczysław Górzyński (1909-1982) – pedagog – muzyk – patriota ( praca zbiorowa), Ostrołęka 2023, ISBN 978-83-65094-17-9.
- ↑ Absolwenci Liceum Pedagogicznego ku pamięci Profesora Jana Mieczysława Górzyńskiego (program) [online], Moja Ostrołęka, 11 października 2023 [dostęp 2023-11-18].
- ↑ Beata Dzwonkowska, Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Jana Mieczysława Górzyńskiego w Ostrołęce, 10.11.2023 [online], Tygodnik Ostrołęcki, 10 listopada 2023 [dostęp 2023-11-18].