Jan Henryk Janczak

Jan Henryk Janczak

major
Data i miejsce urodzenia	28 lutego 1916 Warszawa
Data i miejsce śmierci	29 października 2016 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	1 pułk lotniczy, Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie”, 307 dywizjon myśliwski Nocny "Lwowskich Puchaczy"
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa, Operacja Overlord
Późniejsza praca	radiotelegrafista, kontroler ruchu lotniczego, nawigator przyziemiania
Odznaczenia

Grób Jana Henryka Janczaka na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie

Jan Henryk Janczak (ur. 28 lutego 1916 w Warszawie, zm. 29 października 2016 tamże) – polski lotnik, uczestnik walk II wojny światowej, wieloletni pracownik PLL LOT.

Życiorys

W latach 1937–1939 służył w 1 pułku lotniczym, stacjonującym na warszawskim Okęciu. Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku walczył w szeregach Samodzielnej Grupy Operacyjne „Polesie”, m.in. w bitwie pod Kockiem. W październiku 1939 roku został aresztowany przez NKWD i wywieziony w głąb Związku Radzieckiego. Był więźniem łagrów Workuty, skąd został zwolniony w 1941 roku na mocy postanowień układ Sikorski-Majski. Wstąpił do armii gen. Władysława Andersa, z którą w 1942 roku przedostał się do Iranu, a następnie na zachód Europy. Od lipca 1942 był żołnierzem Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Służył jako plutonowy radiooperator w 307 dywizjonie myśliwskim „Lwowskich Puchaczy” (nr RAF 703396), walcząc m.in. w Operacji „Overlord” a następnie na terenie Francji, Belgii, Holandii oraz Niemiec.

Po zakończeniu wojny, w listopadzie 1946 roku powrócił do Polski. W latach 1947–1977 był pracownikiem Polskich Linii Lotniczych LOT jako radiotelegrafista, kontroler ruchu lotniczego oraz nawigator przyziemiania. Był również zatrudniony w Zarządzie Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych.
W 1992 roku był jednym z założycieli Stowarzyszenia Lotników Polskich. Zagrał epizodyczne role kontrolera ruchu lotniczego w filmach: „Dwaj panowie N” (1961) oraz „Przerwany lot” (1964). Wydał również trzy książki ze wspomnieniami: Podcięte skrzydła (1976), Przez śniegi Kołtubanki i piaski Kermine (1991) oraz Halo, tu Okęcie wieża! (2008).
Po śmierci został pochowany na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych
• Medal Lotniczy dwukrotnie 
• Medal „Pro Patria”
• Legia Honorowa (2014)
• Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Związku Sybiraków (2016)
• nagroda „Błękitne Skrzydła” (2010).

Bibliografia

• Jan Henryk Janczak. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2020-05-03].
• Mjr pil. Jan Henryk Janczak – stuletni lotnik. lotniczapolska.pl, 2016-03-02. [dostęp 2016-11-16]. (pol.).
• Nekrolog śp. Jana Janczaka. www.kombatanci.gov.pl, 2016-11-04. [dostęp 2016-11-16]. (pol.)..