Jan Spitziar
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1855 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 września 1915 |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki | |
Jan Spitziar (ur. 13 sierpnia 1855 we Lwowie, zm. 19 września 1915 w Krakowie) – polski artysta plastyk, dekorator i maszynista teatralny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jego rodzina wywodziła się ze szwedzkich osadników. W latach 1875–8 i 1880–1 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, był uczniem Jana Matejki. Swoje prace wystawiał w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie; w 1877 roku otrzymał drugą nagrodę za wykreślenie perspektywy. Następnie kształcił się w Wiedniu w kierunku dekoracji teatralnej, potem w Monachium, w Poznaniu i w Warszawie w malarni Warszawskich Teatrów Rządowych jako malarz dekoracji i maszynista sceny pod kierunkiem Stanisława Jasieńskiego. Od 1893 roku pracował jako dekorator w nowym Teatrze Miejskim w Krakowie. W 1901 roku opublikował w „Świecie Teatralnym” artykuł Tarcza i scena obrotowa w teatrach; współpracował z Kołem Miłośników Dramatu Klasycznego działającego przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Zmarł 19 września 1915 roku w Krakowie; został pochowany na cmentarzu Rakowickim.
Twórczość artystyczna[edytuj | edytuj kod]
Spitziar malował dekoracje często wzorując się na autentycznych budowlach zabytkowych (np. Sukiennic czy Ratusza w Krakowie); był świetnym perspektywistą, ale nie kolorystą, preferował barwy ciemne. Współpracował ze Stanisławem Wyspiańskim; wykonywał projekty dekoracji Wyspiańskiego do jego dramatów wystawianych w teatrze krakowskim: Warszawianki (1898), Wesela (1901), Wyzwolenia, Bolesława Śmiałego (1903), Protesilasa i Laodamii (1904).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Król-Kaczorowska B., Spitziar (Spiziar) Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom 41, s. 134-135
- Frycz K., O teatrze i sztuce, Warszawa 1971, s. 146-7
- Grzymała-Siedlecki A., Tadeusz Pawlikowski i jego krakowscy aktorzy, Kraków 1971, s. 131-134
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jan Spitziar, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-08].