Jarosław Patoczka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jarosław Patoczka
major dyplomowany artylerii major dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

29 września 1894
Kraków

Data śmierci

5 września 1963

Przebieg służby
Lata służby

do 1935 i od 1939

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

2 Eszelon Szefostwa Komunikacji Naczelnego Wodza

Stanowiska

oficer do specjalnych zleceń

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler Orderu Gwiazdy Rumunii Medal Waleczności (Austro-Węgry)

Jarosław Patoczka vel Jarosław Patočka (ur. 29 września 1894 w Krakowie, zm. 5 września 1963) – major dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 29 września 1894 w Krakowie, w rodzinie Wincentego (1848–1922), nadoficjała Kolei Północnej, i Wilhelminy z Reichelów (1856–1935)[1][2][3][4]. Był bratem Rudolfa (1882–1942), pułkownika artylerii, Ottokara Wilhelma (1885–1940), majora intendenta, zamordowanego w Katyniu[1], i Bogumiła (1884–1947), majora administracji.

W czasie I wojny światowej służył w Legionach Polskich. Został przydzielony do 5. baterii 1 pułku artylerii na stanowisko celowniczego[5]. 21 maja 1915 został ranny w bitwie pod Konarami[5]. 24 czerwca tego roku odnotowany w Szpitalu Rezerwowym nr 1 Stiftskas w Wiedniu[5]. Po rekonwalescencji, od 1 kwietnia do 27 sierpnia 1916 ponownie w 5. baterii[5]. Później przydzielony do 2. baterii I dywizjonu haubic polowych i 30 marca 1917 wykazany jako plutonowy we wniosku komendy 1 pułku artylerii do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola[5].

Z dniem 31 stycznia 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego, jako chorąży byłej armii austro-węgierskiej, mianowany podporucznikiem i przydzielony do Stacji Zbrojnej i Uzupełnień Formacji Artyleryjskich w Krakowie[6]. 28 stycznia 1919 roku znalazł się w składzie konwoju, który miał wyjechać do Budapesztu w celu odbioru transportu z materiałem wojennym[7].

1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Szkole Podchorążych Artylerii w Poznaniu, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk artylerii górskiej[8]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 294. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a jego oddziałem macierzystym był nadal 1 pułk artylerii górskiej[9]. W latach 1923–1924 pełnił służbę w Szkole Podoficerów Zawodowych Artylerii, będącej częścią składową Obozu Szkolnego Artylerii w Toruniu, pozostając oficerem nadetatowym 1 pułku artylerii górskiej w Nowym Sączu[10][11]. Następnie pełnił służbę w 16 pułku artylerii polowej w Grudziądzu.

Z dniem 20 lipca 1925 roku został przydzielony do 63 pułku piechoty w Toruniu na okres trzech miesięcy „celem praktycznego zapoznania się z organizacją, uzbrojeniem i regulaminami” piechoty. Z dniem 1 listopada 1925 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na Kurs 1925/1927. Z dniem 28 października 1927 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera sztabu generalnego, został przydzielony do Oddziału III Sztabu Generalnego[12][13]. 2 kwietnia 1929 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów artylerii[14]. Od grudnia 1929 roku pełnił służbę w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie[15][16]. W 1931 roku komendant szkoły, generał brygady Tadeusz Kutrzeba wystawił mu następującą opinię: „pracuje jako wykładowca służby sztabów na I roczniku. Pracuje dobrze, ale nie posiada szczególnego daru instruowania. Jest monotonny i nie może pobudzić zainteresowania słuchaczy. Odchodzi w tym roku na przeszkolenie artyleryjskie do Torunia”[17].

Z dniem 1 września 1934 roku został przydzielony do Ministerstwa Komunikacji na 6 miesięczną praktykę[18]. W grudniu 1934 roku, po ukończeniu kursu transportowego w Szefostwie Komunikacji Wojskowych, objął obowiązki naczelnika Biura Wojskowego Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Warszawie[19]. Z dniem 28 lutego 1935 roku został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I[20].

Na stanowisku naczelnika Biura Wojskowego DOKP Warszawa pozostał formalnie do lata 1939 roku. Jesienią 1937 roku, na polecenie I wiceministra komunikacji inż. Juliana Piaseckiego, rozpoczął studia nad reorganizacją systemu szkolenia pracowników PKP, a na początku 1938 roku powierzono mu przewodnictwo Komisji Studiów nad Organizacją Szkolenia[19]. Obowiązki naczelnika biura wykonywał jego zastępca, kapitan Ignacy Laudański. Od wiosny 1939 roku przebywał w Legionowie, gdzie zajmował się organizacją Centralnego Zakładu Szkolenia Pracowników PKP. 1 lipca 1939 roku Minister Komunikacji powierzył mu obowiązki dyrektora tegoż Zakładu. 24 sierpnia został powołany do służby czynnej na stanowisko oficera kierującego załadunkiem (KZ) w Wilnie[21]. W nocy z 25 na 26 sierpnia przybył do Wilna[22]. Rano 4 września wyjechał z Wilna i następnego dnia przybył do Warszawy. 10 września został przydzielony do 2 Eszelonu Szefostwa Komunikacji Naczelnego Wodza w charakterze oficera do specjalnych zleceń. W nocy z 17 na 18 września w Kutach przekroczył granicę z Rumunią. W lutym 1940 w Brezoi sporządził opracowanie „Organizacja szkolenia pracowników PKP”[23]. Do 1945 roku internowany w Rumunii. W kwietniu 1940 przebywał w Călimănești[24].

Zmarł 5 września 1963[4]. Został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera Pas 36-płn-po prawej Majów)[4][4].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 401.
  2. Szematyzm 1882 ↓, s. 501.
  3. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-20].
  4. a b c d Wyszukiwarka grobów. Zarząd Cmentarzy Komunalnym w Krakowie. [dostęp 2022-01-20].
  5. a b c d e Patoczka (Pataczek) Jarosław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-11-27].
  6. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 14 z 8 lutego 1919 roku, poz. 498. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 15 z 11 lutego 1919 roku, poz. 527.
  7. Varga 2016 ↓, s. 101.
  8. Spis oficerów 1921 ↓, s. 328, 808.
  9. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 197.
  10. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 775, 819, 1525.
  11. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 695, 742, 1385.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 312.
  13. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 433, 458.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 106.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 386.
  16. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.
  17. Kutrzeba 1931 ↓, s. 578.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 276.
  19. a b Meldunek 1940 ↓, s. 87.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 49.
  21. Meldunek 1940 ↓, s. 88.
  22. Sprawozdanie 1940 ↓, s. 116-117.
  23. Organizacja szkolenia 1940 ↓, s. 123–150.
  24. Sprawozdanie 1940 ↓, s. 119.
  25. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
  26. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
  27. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 182.
  28. M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 85.
  29. a b c d Na podstawie fotografii [1].
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929, s. 361.
  31. Goniec Polowy Legionów Nr 14 z 31 marca 1916 r. Odznaczeni w Legionach, s. 3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]