Jaskier Kobendzy
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
jaskier Kobendzy |
| Nazwa systematyczna | |
| Ranunculus kobendzae Halamski Ann. Bot. Fenn. 56: 126 (2018)[3] | |
Jaskier Kobendzy (Ranunculus kobendzae Halamski) – gatunek (mikrogatunek) z rodzaju jaskier (Ranunculus), należący do gatunku zbiorowego (agregatu) jaskier różnolistny (Ranunculus auricomus aggr.)[4]. Nazwa upamiętnia Romana Kobendzę, który zebrał okaz zielnikowy, wskazany w protologu jako holotyp gatunku. Występuje w lasach[4].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Gatunek znany jest wyłącznie z Polski[3]. W protologu jako lokalizację typową wskazano rezerwat Dębina we wsi Lipka w okolicach Warszawy; podano ponadto dwie inne lokalizacje w województwie mazowieckim i jedną w województwie łódzkim[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Do charakterystycznych cech tego gatunku należą:
- liście odziomkowe nerkowate, niepodzielone (rzadko trójdzielne, dłoniastowrębne), o szerokiej zatoce nasadowej;
- liście łodygowe podzielone na 5–8 segmentów o kształcie lancetowatym do odwrotnielancetowatego z zaokrąglonymi ząbkami w liczbie 3–6(–9) na jednej stronie środkowego segmentu najniższego liścia łodygowego;
- kwiaty zwykle niedoskonałe (o niekompletnej liczbie płatków)
- dno kwiatowe (torus) o kształcie jajowatym do walcowatego z 30–35 karpoforami[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Jaskier Kobendzy był pierwotnie opisywany jako jaskier kaszubski (Ranunculus cassubicus L.)[5]. Jaskier kaszubski (gatunek zbiorowy)[6] zwykle ma liście odziomkowe okrągłe (nie nerkowate), a ząbkowanie odcinków liści łodygowych jest mocniejsze[7]. Innymi podobnymi gatunkami (mikrogatunkami w obrębie gatunku zbiorowego Ranunculus auricomus aggr.) są m.in. jaskier Ranunculus allemannii Braun-Blanq.[8] i Ranunculus zmudae Jasiewicz[9][10]; pierwszy (znany z Alp) różni się szerszymi odcinkami liści łodygowych, a drugi (opisany z Puszczy Niepołomickiej) - bardziej podzielonymi liśćmi odziomkowymi i kształtem dna kwiatowego[4].
Cytogenetyka[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie badań metodą cytometrii przepływowej wykazano, że gatunek ten jest tetraploidem[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-05-25] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-05-25] (ang.).
- ↑ a b Ranunculus kobendzae Halamski | Plants of the World Online | Kew Science [online], Plants of the World Online [dostęp 2023-05-18] (ang.).
- ↑ a b c d e f A.T. Halamski, F.G. Dunkel, E.M. Temsch, Ranunculus kobendzae, a new species of the R. auricomus Complex (Ranunculaceae) from Poland, „Annales Botanici Fennici”, 56 (1–3), 2018, s. 123–134.
- ↑ R. Kobendza, Godny ochrony las w Lipkach pod Warszawą, „Ochrona Przyrody”, 14, 1934, s. 67–76.
- ↑ G. Marklund, Der Ranunculus auricomus-Komplex in Finnland. II. Diagnosen und Fundortslisten einiger Sippen von R. fallax (W. & Gr.) Schur, R. monophyllus Ovcz. und R. cassubicus L., „Flora Fennica”, 4, 1965, s. 1–198.
- ↑ S. Ericsson, Ranunculus auricomus complex, [w:] B. Jonsell (red.), Flora Nordica, vol. 2: Chenopodiaceae to Fumariaceae, Stockholm: The Bergius Foundation & Royal Swedish Academy of Sciences, 2001, s. 237–255, ISBN 91-7190-037-3 (ang.).
- ↑ Ranunculus allemannii Braun-Blanq. | Plants of the World Online | Kew Science [online], Plants of the World Online [dostęp 2023-05-18] (ang.).
- ↑ A. Jasiewicz, Badania nad jaskrami z cyklu Auricomi Owcz. w okolicach Krakowa i w północnej części Karpat, „Fragmenta Floristica et Geobotanica”, 2 (1), 1956, s. 62–110 (pol. • łac.).
- ↑ Ranunculus zmudae Jasiewicz | Plants of the World Online | Kew Science [online], Plants of the World Online [dostęp 2023-05-18] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona gatunku w atlas-roslin.pl (skan holotypu)