Jaskinia Wielka Strąka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jaskinia Wielka Strąka
Ilustracja
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Rozwalista Turnia, Dolina Kobylańska

Właściciel

prywatny

Długość

11 m

Deniwelacja

3,7 m

Wysokość otworów

365 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

30 m

Ekspozycja otworów

ku wschodowi

Kod

J.Olk.I-06.62

Położenie na mapie gminy Zabierzów
Mapa konturowa gminy Zabierzów, u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Wielka Strąka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Wielka Strąka”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Wielka Strąka”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Wielka Strąka”
Ziemia50°09′27″N 19°45′42″E/50,157500 19,761667
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Jaskinia Wielka Strąka – jaskinia w skale powyżej Rozwalistej Turni w orograficznie lewym zboczu Doliny Kobylańskiej[1]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej wchodzący w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2], administracyjnie znajduje się w obrębie wsi Kobylany, w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim[3].

Opis jaskini[edytuj | edytuj kod]

Jaskinia znajduje się w pobliżu szczytu Rozwalistej Turni, około 30 m nad dnem doliny. Ma spory otwór o wschodniej ekspozycji. Zaraz za nim jest niewielka salka, która na przeciwległym końcu zamienia się w coraz ciaśniejszy korytarzyk z zaciskiem. Za nim znajduje się częściowo wypełnionym głazami komin. Przeciskając się między głazami można dotrzeć do drugiego, ciasnego otworu na drugiej stronie grzbietu[1].

Jest to jaskinia krasowa utworzona w wapieniach pochodzących z jury późnej. Jej spąg przykrywa skalny rumosz zmieszany z glebą i próchnicą. Nacieki są zwietrzałe. Większa część jaskini jest widna. W pobliżu otworu wejściowego i w salce rozwijają się glony, mchy, paprocie z rodzaju zanokcica (Asplenium) i rośliny zielne. W jaskini obserwowano muchówki, ślimaki i pająki z rodzaju sieciarz (Meta)[1].

Tuż obok znajduje się w innej skałce pod okapem Schronisko Wielka Strąka, a w Rozwalistej Turni Dziupla w Rozwalistej Turni, Okap w Rozwalistej Turni i Szczelina w Rozwalistej Turni[4].

Historia poznania i eksploatacji[edytuj | edytuj kod]

Jaskinia znana była od dawna. Pierwszy raz opisał ją Gotfryd Ossowski w 1879 roku, który przeprowadził w niej badania archeologiczne. W 1880 r. sporządził pierwsze sprawozdanie z badań w jaskini. Znalazł w niej ślady zamieszkiwania przez ludzi w okresie przedhistorycznym. M.in. były to ceramika grupy malickiej i pleszewskiej (kultura lendzielska) oraz neolityczne wyroby krzemienne[1]. W 1948 r. Z. Durczewski znalazł jeszcze ceramikę kultury łużyckiej[1]. Dokumentację jaskini sporządził Kazimierz Kowalski w 1951 r.[5], ale wówczas jeszcze nie była ona w całości znana. 25 maja 2003 r. J. Nowak i M. Szot oczyścili korytarzyk z gruzu i po raz pierwszy przeszli całą jaskinię. Oni też sporządzili aktualną dokumentację i plan jaskini[1].

  • Otwór
    Otwór
  • Salka i wejście do korytarzyka
    Salka i wejście do korytarzyka
  • Widok z salki
    Widok z salki

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Andrzej Górny, Jakub Nowak, Jaskinia Wielka Strąka [online] [dostęp 2020-11-22].
  2. ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2
  3. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-11-22].
  4. ↑ Dziupla w Rozwalistej Turni, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2018-11-21].
  5. ↑ K. Kowalski, Jaskinie Polski, tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaskinia_Wielka_Strąka&oldid=69808774”