Jaskinia przy Wielkim Okapie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jaskinia przy Wielkim Okapie
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

rezerwat przyrody Pazurek

Właściciel

Lasy Państwowe

Długość

67 m

Głębokość

17,30 m

Wysokość otworów

417 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

20 m

Ekspozycja otworów

ku NE

Kod

J.Olk.I-07.16

Położenie na mapie gminy Olkusz
Mapa konturowa gminy Olkusz, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia przy Wielkim Okapie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia przy Wielkim Okapie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia przy Wielkim Okapie”
Położenie na mapie powiatu olkuskiego
Mapa konturowa powiatu olkuskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jaskinia przy Wielkim Okapie”
Ziemia50°20′10″N 19°37′37″E/50,336028 19,627056
Strona internetowa

Jaskinia przy Wielkim Okapie, Schronisko przy Wielkim Okapie, Jaskinia na Pazurku – jaskinia w Zubowych Skałach w rezerwacie przyrody Pazurek na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się w pobliżu kolonii Pazurek w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz[2].

Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]

Jaskinia znajduje się w skale Główny Mur po wschodniej stronie drogi, którą prowadzi szlak turystyczny. W skale tej jest wielki okap. Po jego lewej stronie znajdują się pod innym okapem o kilkumetrowej długości dwa otwory jaskini oddzielone filarkiem. Za nimi jest niewielka salka przechodząca w wąski korytarz na szczelinie skalnej. Dno salki i korytarzyka stromo opada ku otworom. Przykryte jest skalnym gruzem i glebą, są też na nim dużej wielkości głazy. Z końcowej części salki ku górze odchodzi komin o wysokości 9 m. Ma szerokość 0,7–1,5 m i lite ściany w kilku miejscach z zaklinowanymi głazami. Jego przejście wymaga wspinaczki metodami klasycznymi. Wyprowadza otworem na powierzchnię pomiędzy głazami zawaliska. Na wysokości 7 m nad dnem salki odchodzą boczne korytarzyki tworzące górne piętro jaskini. Wąski korytarzyk prowadzący na północny wschód utworzył się na tej samej szczelinie co komin. Początkowo ma wysokość 2 m, ale potem obniża się i przechodzi w niedostępną szczelinę ze śladami rozmyć i zwietrzałym mlekiem wapiennym na ścianach[1].

U podstawy komina jest opadająca szczelina do dolnego piętra jaskini. Na jej dnie jaskinia osiąga największą głębokość[1].

Jaskinia powstał w późnojurajskich wapieniach skalistych na pionowych pęknięciach. Ma trzy piętra, górne i środkowe połączone są pionowym kominem. Dno pokryte skalnymi blokami i drobniejszym gruzem. Nacieki ubogie, tylko w postaci zwietrzałego mleka wapiennego w korytarzyku górnego piętra. Jest silnie przewiewna i poddana całkowicie wpływom środowiska zewnętrznego. Widne są tylko jej fragmenty przy otworze głównym. Tutaj też na ścianach rozwijają się glony. Wewnątrz jaskini obserwowano pająki. Duża liczba kokonów sieciarza jaskiniowego znajduje się w korytarzu górnego piętra[1].

Historia poznania[edytuj | edytuj kod]

Jaskinię po raz pierwszy opisał M. Szelerewicz w roku 1990, w dokumentacji dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych. Nadał jej nazwę Schronisko przy Wielkim Okapie. On też opracował plan górnego i środkowego piętra. W latach 1992–2001 grupa grotołazów z Bielska-Białej przekopała szczelinę u podstawy komina, dzięki czemu możliwe stało się odkrycie i eksploracja dolnego piętra jaskini. T. Gajda w 2001 r. opisał je i uzupełnił plan jaskini o dolne piętro[1].

Jaskinia jest geostanowiskiem z elementami rzeźby skalnej (formy denudacyjne). Znajduje się w Centralnym Rejestrze Geostanowisk Polski[3]. Nie jest udostępniona do zwiedzania[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Mariusz Szelerewicz, Jaskinia przy Wielkim Okapie, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-05-15].
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2021-05-15].
  3. Centralny Rejestr Geostanowisk Polski [online] [dostęp 2021-05-15].
  4. Jaroszowiec – Standardowy Formularz Danych [online] [dostęp 2021-05-27].