Jaskinia w Kruczej Skale

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jaskinia w Kruczej Skale
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Wysoki Okap, Łysak

Właściciel

prywatny

Długość

25 m

Głębokość

4 m

Wysokość otworów

ok. 345 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku północy

Kod

J.Cz.III-06.25

Położenie na mapie gminy Kroczyce
Mapa konturowa gminy Kroczyce, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia w Kruczej Skale”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia w Kruczej Skale”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia w Kruczej Skale”
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego
Mapa konturowa powiatu zawierciańskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia w Kruczej Skale”
Ziemia50°35′21″N 19°32′56″E/50,589167 19,548889
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Jaskinia w Kruczej Skale, Schronisko w Skałach Kroczyckich III, Schronisko w Kruczej Skale – jaskinia na wzgórzu Łysak na Wyżynie Częstochowskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się we wsi Kroczyce w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Kroczyce[2].

Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]

Jaskinia znajduje się w skale Wysokie Okapy. Ma dwa otwory pod dużym przewieszeniem u północno-wschodniej podstawy tej skały, ukryte za dużą oderwaną wantą. Za progiem o wysokość 1,7 m znajdują się dwie małe salki, oraz ciągnie się główny, trójkątny w zarysie korytarz o wymiarach 1,4 × 1,3 m. Korytarz ten po pięciu metrach lekko zakręca w lewo. Znajduje się w tym miejscu ciasna, pionowa szczelina wyprowadzająca do drugiego, niewielkiego otworu w skale[1].

Jaskinia w głębszych partiach jest ciemna i wilgotna. Jest pochodzenia krasowego; świadczą o tym występujące na jej ścianach kotły eworsyjne, liczne wymycia i inne formy rzeźby krasowej. Namulisko w większości składa się z próchnicy, miejscami jest piaszczyste. Obserwowano liczne troglokseny; pająki z rodzaju sieciarz (Meta), motyle Vanessa io i Triphosa oraz muchówki i ślimaki[1].

Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]

Jaskinię po raz pierwszy opisał Kazimierz Kowalski w 1951 roku pod nazwą Schronisko w Skałach Kroczyckich III[3]. W 1994 r. była badana przez archeologów z Łodzi (K. Cyrek i in.). W jej namulisku znaleźli liczne zabytki, których wiek określono na 15–25 tysięcy lat. Były to krzemienne groty strzał i wyroby z kości wytworzone przez ludzi kultury oryniackiej[4]. W wyniku ich prac wykopaliskowych znacznie zmienił się wygląd jaskini; w wyniku wybrania namuliska pogłębiła się o około 1 m, odsłonięto także boczny korytarzyk o długości 3 m. W wyniku wybrania namuliska wejściowy próg o wysokości 70 cm uzyskał wysokość 1,7 m[1].

Archeolodzy opisywali jaskinię jako Schronisko w Kruczej Skale. Speleolodzy postanowili zachować tę nazwę, zmieniając tylko jej człon „schronisko” na „jaskinia”, jako odpowiadający nomenklaturze speleologicznej. W 2013 roku skały, w których się ona znajduje, nie miały jeszcze ugruntowanej w środowisku wspinaczy skalnych nazwy[1]. W 2019 roku jednak skały te nazwane zostały przez nich Wysokimi Okapami[5], a na mapie Geoportalu opisane są jako Wysoki Okap[2]. Przewieszeniem nad otworem jaskini prowadzi droga wspinaczkowa Fałszywa skromność (VI.7 w skali polskiej)[5]. Nazwa Jaskinia w Kruczej Skale stała się myląca, w pobliżu (na Górze Zborów) znajdują się bowiem inne Krucze Skały, ponadto w Polsce jest jeszcze kilka innych Kruczych Skał[2].

W lipcu 2009 r. K. Mazik i J. Zygmunt pomierzyli jaskinię i opracowali jej dokumentację. Plan jaskini sporządzili K. Mazik, Z. Lorek i J. Zygmunt[1].

  • Północno-wschodni narożnik Wysokiego Okapu z otworami jaskini pod przewieszeniem
    Północno-wschodni narożnik Wysokiego Okapu z otworami jaskini pod przewieszeniem
  • Wanta przed otworem jaskini
    Wanta przed otworem jaskini
  • Wanta przed otworem jaskini
    Wanta przed otworem jaskini
  • Salka nad progiem
    Salka nad progiem
  • Fragment korytarza
    Fragment korytarza

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Krzysztof Mazik, Jerzy Zygmunt, Jaskinia w Kruczej Skale, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-08-18].
  2. ↑ a b c Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2019-08-15].
  3. ↑ Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski, t. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
  4. ↑ K. Cyrek, Archaeological studies in caves of the Częstochowa Upland. [W:] K. Stefaniak, A. Tyc, P. Socha (Eds.), Karst of the Częstochowa Upland and of the Eastern Sudetes: palaeoenvironments and protection, Sosnowiec – Wrocław: Studies of the Faculty of Earth Science, University of Silesia, 2009, No 56: 145-160.
  5. ↑ a b Baza topo portalu wspinaczkowego [online] [dostęp 2019-08-15].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaskinia_w_Kruczej_Skale&oldid=71071439”