Jaskinia w Mącznej Skale Duża

Jaskinia w Mącznej Skale Duża

Plan jaskini
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Położenie	Mączne Skały
Właściciel	prywatny
Długość	121 m
Głębokość	2,7 m
Wysokość otworów	394 m n.p.m.
Wysokość otworów nad dnem doliny	70 m
Ekspozycja otworów	ku południowemu zachodowi, ku południu
Kod	J.Olk.I-04.51
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś Jaskinia w Mącznej Skale Duża
Położenie na mapie Polski Jaskinia w Mącznej Skale Duża
Położenie na mapie województwa małopolskiego Jaskinia w Mącznej Skale Duża
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Jaskinia w Mącznej Skale Duża
50°09′51″N 19°49′07″E
Strona internetowa

Jaskinia w Mącznej Skale Duża – jaskinia w Mącznych Skałach w Dolinie Kluczwody w granicach Wielkiej Wsi, w gminie Wielka Wieś w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej wchodzący w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.

Opis obiektu

Jaskinia ma główny otwór o południowo-zachodniej ekspozycji w skalnym murze w orograficznie lewych zboczach Doliny Kluczwody. Za dużym otworem jest przedsionek, a w jego zachodniej części ślady dawnych wykopów archeologicznych. Na północny wschód za przedsionkiem znajduje się główna sala o pochyłym dnie z dużymi głazami. Prowadzi od niej kilka odgałęzień. Główny korytarz biegnie głębokim wykopem na wschód, gdzie poniżej kilkumetrowej wysokości komina znów rozgałęzia się. Główny korytarz biegnie w kierunku północno-wschodnim do poprzecznej Muszlowej Szczeliny. Jej północno-zachodni odcinek jest wąski i wysoki, odcinek południowo-wschodni natomiast szerszy, częściowo rozmyty i kończący się salką o średnicy 3 m. Łączna długość korytarza głównego i wszystkich odgałęzień wynosi 121 m.

Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach skalistych na kilku poprzecznych spękaniach. Według geologów została wytworzona przez podziemne przepływy wód geotermalnych, później zaś zmodyfikowan przez różne inne czynniki. Na jej ścianach i stropie występują ślady przepływu wód, skorodowane nacieki i skamieniałości. Na spągu znajduje się ziemia. Nacieki mają postać grzybków, polew i makaronów, są też pojedyncze i zerodowane stalagmity. Wśród skamieniałości najliczniej występują ramienionogi z rodzaju Rhynchonella oraz amonity i belemnity.

Rozproszone światło słoneczne dociera do końca głównej sali. W korytarzach jest ciemno. Między otworami występuje przewiew. Po dłuższych opadach w niektórych miejscach na dnie jaskini powstają kałuże. Przy otworach wegetują glony, mchy, porosty, paprocie zanokcica skalna i murowa oraz rośliny zielne, pod jednym z otworów obserwowano też grzyby kapeluszowe. Ze zwierząt występują skoczogonki, wije, chruściki, muchówki w tym komary, motyle szczerbówka ksieni, paśnik jaskiniec, rusałka pawik, chrząszcze, biegaczowate, ślimaki, pierścienice oraz pająki, w tym sieciarz jaskiniowy. Z kręgowców obserwowano nietoperze: podkowiec mały, nocek rudy, mroczek późny. Głęboko w jaskini znaleziono także trzy duże potrzaski zawleczone tu przez zwierzęta, które się w nie złapały. Dawniej jaskinię zamieszkiwały lisy i borsuki. Świadczą o tym znalezione ich czaszki oraz wykopane przez nie tunele (znaleziono je podczas usuwania osadów). Tunele te tworzyły trzy poziomy na różnych wysokościach.

Historia poznania

Po raz pierwszy jaskinię wymienia Gotfryd Ossowski w 1884 r. Opisał ją Kazimierz Kowalski w 1951 r. Wówczas znana jej długość wynosiła 25 m. M. Czepiel w 1977 r. podaje długość 37 m. W 1984-85 r. w przyotworowych partiach jaskini prowadzono interdyscyplinarne badania archeologiczne. Znaleziono liczne kości, głównie drobnych kręgowców, skorupy ślimaków, wyroby krzemienne i metalowe, skorupy naczyń ceramicznych. W 2013 r. grotołazi z Krakowskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego rozpoczęli usuwanie z jaskini osadów.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
•