Jerzy Adam Stajuda
| Data i miejsce urodzenia |
1 stycznia 1936 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 marca 1992 |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Nagrody | |
|
nagroda Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku | |
Jerzy Adam Stajuda (ur. 1 stycznia 1936 w Falenicy, zm. 21 marca 1992 w Warszawie[1]) – polski malarz, rysownik, krytyk sztuki.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Kazimierza, kierownika szkoły w Falenicy, która była wówczas jeszcze samodzielną miejscowością[2]. Matka Barbara była nauczycielką[2]. Miał także siostrę Teresę, późniejszą arabistkę[2]. Stryj (1910-1995) był prałatem w Łodzi[2].
Sam Jerzy ukończył XXV Liceum Ogólnokształcącego im. Józefa Wybickiego w Warszawie. Studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, u prof. Bohdana Lacherta: dyplom uzyskał w 1959 roku[2]. W latach 1957–1968 zajmował się krytyką[3], publikując m.in.: w „Przeglądzie Artystycznym”, „Przeglądzie Kulturalnym”, „Polsce”, „Więzi”, „Ty i Ja”, a w latach 1959–1966 we „Współczesności”. W 1968 roku zerwał z działalnością krytyka sztuki na rzecz własnej twórczości. Pod koniec lat osiemdziesiątych prowadził pracownie rysunku na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Laureat w 1991 roku prestiżowej nagrody Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku[1]. Prace artysty znajdują się w kolekcjach muzealnych i zbiorach prywatnych w kraju i za granicą[4].
Artysta prowadził studia nad kaligrafią chińską i uczył się przez dwa lata języka[2]. Fascynację chińskim pismem zauważa się w jego malarstwie. Poprzez specyficzne, bliskie chińskiemu, pojmowanie roli kreski, oraz posługiwanie się w obrazie z funkcjonującym w estetyce i filozofii Chin pojęciem pustki jako znaku wśród znaków[4].
W 1992 roku ustanowiono Nagrodę Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy[5].
W kwietniu 2009 roku w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie została zorganizowana wystawa obrazów, akwareli i rysunków Stajudy.
Był miłośnikiem i znawcą muzyki; dobrze grał na fortepianie[2]. We wstępie do katalogu wystawy z 1988 roku napisał: „Ważna jest dla mnie muzyka. Może ważniejsza niż malarstwo”[6].
Mieszkał w mieszkaniu przy ulicy Wiejskiej, które stało się legendarnym salonem warszawskiego środowiska kulturalnego[1][2].
Był mężem Ewy, która zmarła wcześnie i ojcem dwóch synów: Jeremiego i Jana[2]. Jego późniejszą wieloletnią partnerką była Aleksandra (Ola) Semenowicz, malarka i scenografka, kuratorka spuścizny po artyście[2].
Cierpiał na chorobę alkoholową[2].
Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera AII-8-31)[7].
Prace w zbiorach muzealnych[edytuj | edytuj kod]
- Musée National D`Art Moderne Paryż
- Städtische Kunstgalerie Bochum
- Muzeum Narodowe Warszawa
- Muzeum Narodowe Poznań
- Muzeum Narodowe Wrocław
- Muzeum Narodowe Kielce
- Muzeum Sztuki Łódź
- Muzeum Archidiecezji Warszawskiej Warszawa
- Muzeum Akademii Sztuk Pięknych Warszawa
- Centrum Sztuki Studio Warszawa
- Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego Bydgoszcz
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Małgorzata Kitowska-Łysiak, Jerzy Stajuda | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl, czerwiec 2002 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Karolina Zychowicz, Ola Semenowicz, Śmieszyły go rzeczy, które nie wszystkich śmieszyły [online], Magazyn Zachęta Online, 22 września 2021 [dostęp 2024-03-14].
- ↑ Jerzy Stajuda, O obrazach i innych takich, Wyd. Muzeum ASP Warszawa 2000
- ↑ a b "Filozofia chińskiego pisma". Dziennik Polski, 5 maja 2009. [dostęp 2009-05-05]. (pol.).
- ↑ Nagroda Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy. Culture.pl, 2005. [dostęp 2012-11-26].
- ↑ Jerzy Stajuda (1936-1992), Filharmonia Narodowa, Warszawa X-XI 1999.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze