Jerzy Krzymowski

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Bohdan Leon Krzymowski
„Leon”, „Bohdan”, „Bajka”
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1894
Kosobudy

Data i miejsce śmierci

19 sierpnia 1969
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

86 Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

Kostiuchnówka 4–6 lipca 1916,Nad Niemnem 1920

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany trzykrotnie) Order Krzyża Orła III Klasy (Estonia)
Krzyż Legionowy

Jerzy Bohdan Leon Krzymowski[a] ps. „Leon”, „Bohdan”, „Bajka”[2] (ur. 30 marca 1894 w Kosobudach, zm. 19 sierpnia 1969 w Warszawie) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 30 marca 1894 we wsi Kosobudy, w rodzinie Maksymiliana i Zofii ze Sroczyńskich[3]. Uczęszczał do Gimnazjum Rządowego w Białej Cerkwi. W 1905, po strajku szkolnym, przeniósł się do polskiego gimnazjum, którego także nie ukończył[3]. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, Organizacji Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego[3].

W 1914 w Krakowie zaciągnął się do I plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej i do 21 listopada przeszedł szlak bojowy, następnie został przeniesiony do batalionu uzupełnień I Brygady dowodzonego przez Leona Berbeckiego, skąd powrócił do Pierwszej Kompanii Kadrowej. Został ranny w bitwie pod Kostiuchnówką[3], a podczas kryzysu przysięgowego był internowany w Szczypiornie i od grudnia 1917 w Łomży. W lipcu 1918 wszedł w szeregi 1 pułku piechoty Legionów. 21 sierpnia 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 sierpnia 1919 podporucznikiem w piechocie. Służył wówczas w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa”[4]. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, był ranny podczas bitwy niemieńskiej.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie wojskowej, od stycznia 1921 służył w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I Warszawa jako wywiadowca. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1652. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 1 pp Leg. w Wilnie[5].

Na pewien czas przydzielono go do 86 pułku piechoty, a następnie powierzono stanowisko kierownika referatu w II Oddziale Sztabu Generalnego, skąd przeszedł do Dowództwa Okręgu Korpusu III w Grodnie jako oficer informacji. Podczas przewrotu majowego stanął po stronie piłsudczyków i organizował akcje transportu wojskowego. Od maja 1927 kierował referatem Ogólnym Wydziału „B” Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, a także pełnił funkcję oficera łącznikowego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Równocześnie studiował w Szkole Nauk Politycznych. 2 kwietnia 1929 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 47. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W tym samym miesiącu został przeniesiony służbowo z dyspozycji ministra spraw wewnętrznych do dyspozycji komendanta kadry oficerów piechoty[7][8], a później dyspozycji szefa Departamentu Piechoty MSWojsk.[9]

W tym samym roku został oddelegowany do Czechosłowacji, pełniąc funkcję oficera łącznikowego z tamtejszym Sztabem Generalnym i kierując placówką oficerską „Taras”[10]. Podczas prowadzenia prac operacyjnych zdemaskował siatkę nacjonalistów ukraińskich, a także udowodnił związek OUN z Abwehrą.

Po powrocie do kraju praktykował w Komendzie Głównej Policji Państwowej, po czym pracował jako urzędnik do zleceń w Prezydium Rady Ministrów[11]. 24 marca 1937 został mianowany naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[10]. Funkcję tę piastował do momentu ewakuacji polskiego rządu 17 września 1939. W Rumunii został internowany w Turnu Severin, gdzie zarabiał na utrzymanie ucząc matematyki i fizyki.

Po zakończeniu działań wojennych, 28 czerwca 1946 powrócił do Polski i początkowo mieszkał w Krakowie, następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Biurze Ligi Morskiej. 14 października 1947 został aresztowany na polecenie Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i po przesłuchaniach prowadzonych przez płk. Józefa Różańskiego osadzono go bez wyroku w więzieniu mokotowskim, gdzie przebywał do 1952. Sąd Wojewódzki skazał wówczas Bolesława Krzymowskiego na karę dożywocia i utratę majątku, którą podtrzymał Sąd Najwyższy wyrokiem zasądzonym przez sędziego Emila Merza z dnia 3 czerwca 1953. Opuścił zakład karny na mocy amnestii w 1956, jednocześnie pozbawiono go praw do podjęcia pracy, świadczenia emerytalnego. Utrzymywał się ze sprzedaży pamiątek rodzinnych, przyznanych mu odznaczeń oraz bogatej kolekcji filatelistycznej.

Zmarł 19 sierpnia 1969 w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu w Wilanowie[3].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie imion mjr. Krzymowskiego z „Jerzy Bolesław Leon” na „Jerzy Bohdan Leon”[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 27.
  2. ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-21].
  3. ↑ a b c d e Żołnierze Niepodległości ↓.
  4. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 88 z 12 września 1919, poz. 3130.
  5. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 66, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 105.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 126, równocześnie unieważniono przeniesienie kpt. Krzymowskiego do 14 pp, ogłoszone 29 stycznia 1929.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 13.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35, 435, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
  10. ↑ a b Referat o zagadnieniu PROMETEJSKIM – 12 lutego 1940 (cz. II) (pol.). Stowarzyszenie Dom Kaukaski w Polsce, 5 września 2009. domkaukaski.org. [dostęp 2016-06-11].
  11. ↑ a b M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi w służbie państwowej”.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 6.
  13. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35.
  15. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19 marca 1931, s. 66, jako mjr Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
  17. ↑ M.P. z 1939 r. nr 165, poz. 404 „za zasługi w służbie bezpieczeństwa publicznego”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Krzymowski&oldid=71737054”