Jerzy Widejko

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Widejko
Jureczek
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

12 czerwca 1933
Warszawa

Data i miejsce śmierci

7 grudnia 2022
Nowy Targ

Przebieg służby
Lata służby

1944–1945

Siły zbrojne

Armia Krajowa

Jednostki

3 Wileńska Brygada Armii Krajowej

Odznaczenia
Krzyż Orderu Krzyża Niepodległości

Jerzy Widejko (ur. 12 czerwca 1933 w Warszawie, zm. 7 grudnia 2022 w Nowym Targu) – kapitan Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, nazywany najmłodszym partyzantem Armii Krajowej na Wileńszczyźnie, propagator historii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 12 czerwca 1933 roku[1][2] w Warszawie[3]. Jego ojciec prawdopodobnie zginął podczas wojny obronnej Polski 1939 roku, natomiast matka zmarła w 1942 roku na Wileńszczyźnie, gdzie następnie jako sierota przebywał u rodziny. W roku 1944 jedenastoletniego chłopca przygarnęła 3 Wileńska Brygada Armii Krajowej, pod dowództwem Gracjana Fróga, ps. „Szczerbiec”. W oddziale tym nadano mu pseudonim „Jureczek”. W III brygadzie służył przez siedem miesięcy, do stycznia 1945 roku, jako łącznik oraz przy różnych pracach pomocniczych, następnie trafił do przejściowego obozu dla internowanych w Miednikach Królewskich. Za kontakty z partyzantami i walkę z władzą sowiecką został osadzony w siedzibie NKWD w Turgielach, skąd po kilku miesiącach trafił do domu dziecka[3][4][5]. W okresie PRL-u był członkiem PZPR-u[6]. Dorosłe życie związał z Nowym Targiem, gdzie zamieszkał[7]. W 2012 roku został awansowany na kapitana[4]. Do końca swojego życia zajmował się propagowaniem historii szczególnie pośród młodzieży szkolnej[4].

Jerzy Widejko jest bohaterem filmu dokumentalnego „Ballada o Jureczku” w reżyserii Dariusza Walusiaka (2008)[8].

Zmarł 7 grudnia 2022 w Nowym Targu[7]. Pochowany na Cmentarzu Batowickim w Krakowie w kwaterze Żołnierzy AK[9].

Nagrody i Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Widejko, Najmłodszy partyzant wileńskiej AK, 2003, ISBN 83-88659-15-4.

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Większość informacji o Jerzym Widejce pochodzi od niego samego[3][4][5]. W 2011 roku Rada Miejska Nowego Targu odmówiła mu przyznania medalu „Za szczególne zasługi dla Nowego Targu”[13]. Adam Rąpalski, dyrektor Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, podnosił kwestię, że jedenastoletni chłopak nie mógł zostać zaprzysiężony, zatem nie może mieć statusu kombatanta[14]. Historyk Łukasz Połomski z Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie uważa, że mogło być to możliwe[4]. W 2016 roku Sąd Okręgowy w Nowym Sączu w prawomocnym wyroku uznał, że Jerzy Widejko ma prawo do tytułu kombatanta[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ankieta wypełniona przez Jerzy Widejko, ur. 12-06-1933 r., wykorzystana do pracy doktorskiej Alicji Paczoskiej pt. ''Przesiedlenia ludności polskiej z kresów północno - wschodnich po II wojnie światowej", przygotowywanej pod kierunkiem prof. Barbary Okoniewskiej, na seminarium z historii najnowszej Uniwersytetu Gdańskiego, Instytut Pamięci Narodowej.
  2. ↑ Akta paszportowe o sygnaturze EANS: Widejko Jerzy, imię ojca: Ludwik, data urodzenia: 12-06-1933 r., Instytut Pamięci Narodowej.
  3. ↑ a b c Spotkanie Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” – Szczecin, 5 czerwca 2017, Instytut Pamięci Narodowej.
  4. ↑ a b c d e f Edyta Zając, Naprawdę był żołnierzem, „Dziennik Polski”, 8 sierpnia 2016.
  5. ↑ a b Mateusz Koncewicz, Jureczek, najmłodszy partyzant z wileńskiej AK, „Gazeta Wyborcza”, 19 września 2011 [zarchiwizowane z adresu 2011-09-23].
  6. ↑ Sabina Palka, Gorszące sceny podczas nowotarskiej sesji. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej chce by odebrano „Jureczkowi” odznaczenia [online], 2 grudnia 2013 [dostęp 2019-02-10].
  7. ↑ a b Zmarł kpt. Jerzy Widejko "Jureczek", najmłodszy partyzant 3. Brygady Wileńskiej AK [online], goral.info.pl, 8 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].
  8. ↑ Ballada o Jureczku w bazie filmpolski.pl
  9. ↑ Kraków. Pogrzeb kpt. Jerzego Widejki, żołnierza AK [online], krakow.ipn.gov.pl [dostęp 2023-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-01-04].
  10. ↑ Anna Szopińska, Z wojenną historią - na Ukrainę, Litwę, Łotwę, Urząd Miasta Nowy Targ, 2 listopada 2010 [dostęp 2019-02-10].
  11. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 września 2013 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2014 r. poz. 350)
  12. ↑ Nadia Senkowska, Na Festiwalu Niepokorni Niezłomni Wyklęci w Gdyni przyznano nagrody świadkom historii, Dzieje.pl, 28 września 2017 [dostęp 2019-02-10].
  13. ↑ Tomasz Mateusiak, Nowy Targ: skandal w radzie miasta. Społecznicy bez medali, Gazeta Krakowka, 7 listopada 2011.
  14. ↑ Tomasz Mateusiak, Nowotarscy politycy biorą się za prostowanie historii. Kim naprawdę jest Widejko?, „Gazeta Krakowska”, 5 grudnia 2013.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Widejko&oldid=73715306”