Jerzy Wiktor Madeyski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Wiktor Madeyski
Ilustracja
Jerzy Madeyski (przed 1912)
Data i miejsce urodzenia

15 marca 1872
Liszki, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

24 stycznia 1939
Kraków, Polska

Poseł RP w Niemczech
Okres

od 3 września 1921 (1 - 3 września 1921 jako chargé d’affaires)
do 1 maja 1923

Poprzednik

Alfred Wysocki (chargé d’affaires)

Następca

Tadeusz Jackowski (chargé d’affaires)

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)

Jerzy Wiktor Madeyski h. Poraj (ur. 15 marca 1872 w Liszkach, zm. 24 stycznia 1939 w Krakowie) – polski prawnik (doktor praw), urzędnik administracji Austro-Węgier, szef Krajowego Komisariatu Cywilnego przy Generalnym Gubernatorstwie Lubelskim (1916–1918), minister oświaty Przedlitawii (1918), pierwszy poseł II Rzeczypospolitej w Republice Weimarskiej (Niemcy) (1921–1923).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Stanisława Madeyskiego, ministra oświaty i wyznań Przedlitawii i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego[1], i Konstancji Ewy Wiktorii z Kozubowskich h. Mora (1844–1922). Był bratem Zofii (ur. 1867), Ewy (1868–1868), Marii (1874–1874) i Roberta (1879–1951)[2]. Studiował prawo na Uniwersytecie Wiedeńskim i Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1895 uzyskał doktorat. W 1896 podjął pracę w Ministerstwie Wyznań i Oświaty w Wiedniu. Jesienią 1912 w randze radcy dworu został tam szefem sekcji[3]. W 1913 otrzymał rangę radcy ministerialnego.

W czasie I wojny światowej awansował na szefa sekcji do spraw administracji szkół powszechnych i średnich. W połowie 1916 mianowany szefem Cywilnego Komisariatu Krajowego przy Generalnym Gubernatorstwie Lubelskim (okupowana przez armię Austro-Węgier część Kongresówki). Po traktacie brzeskim podał się do dymisji, przyjętej 19 lutego 1918. 25 lipca 1918 powołany na stanowisko ministra oświaty w rządzie Maxa Hussarka, przedostatniego premiera Przedlitawii. Z funkcji ustąpił 25 października 1918.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. 3 września 1921 mianowany pierwszym posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym RP w Niemczech (Republika Weimarska). Odwołany z Berlina 1 maja 1923, odszedł z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Pracował w komisji oszczędnościowej przy Prezydium Rady Ministrów, 1 lipca 1925 przeszedł na wcześniejszą emeryturę. Zamieszkał w Krakowie, gdzie zmarł. Pochowany na cmentarzu Salwatorskim (sektor SC4-7-5)[4].

Był mężem Marii Homolacs (zm. 1944), z którą miał 3 córki: Zofię (1897–1981), żonę Józefa Fudakowskiego, Krystynę (1901–1920) i Marię (ur. 1914) oraz syna Stanisława Jerzego (1899–1918)[2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dorota Malec. O życiu i karierze politycznej, naukowej i zawodowej Stanisława Madeyskiego (1841–1919). „Państwo i Społeczeństwo”. IV (4), s. 69–70, 2004. (pol.). 
  2. a b Jerzy Madeyski h. Poraj [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-03-23].
  3. Na ważnem stanowisku. „Nowości Illustrowane”. Nr 44, s. 7, 2 listopada 1912. 
  4. Cmentarz parafialny Kraków Salwator - wyszukiwarka osób pochowanych [online], krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 2023-03-23].
  5. M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1082 „za wybitne zasługi na polu dyplomatycznem”.
  6. Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 7, s. 90, 1931. 
  7. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 193.

Bibliografia, literatura[edytuj | edytuj kod]