Johann Franz Xaver Sterkel

Johann Franz Xaver Sterkel
Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1750 ; Würzburg
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	12 października 1817 ; Würzburg
Instrumenty	fortepian, organy
Gatunki	muzyka poważna, muzyka klasycyzmu
Zawód	kompozytor, pianista, organista
	Multimedia w Wikimedia Commons

Johann Franz Xaver Sterkel (ur. 3 grudnia 1750 w Würzburgu, zm. 12 października 1817 tamże^[1]^[2]^[3]) – niemiecki kompozytor, pianista i organista, ksiądz katolicki.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uczył się gry na organach u Albrechta Adama Kettego i Georga Weismandela w Würzburgu^[1]^[2]. W 1764 roku rozpoczął studia teologiczne na uniwersytecie w Würzburgu, w 1774 roku otrzymał święcenia kapłańskie^[1]^[4]. W 1768 roku otrzymał posadę organisty w kaplicy kolegiackiej Neumünster w Würzburgu, a w 1778 roku kapelana dworskiego i organisty na dworze elektora Friedricha Karla Josepha von Erthala w Moguncji^[1]^[2]^[4]. W latach 1779–1782 odbył podróż do Włoch, gdzie w Neapolu wystawił swoją operę Il Farnace^[2]^[3]. W 1791 roku spotkał w Aschaffenburgu Ludwiga van Beethovena, na którym wywarł duże wrażenie i z którym razem koncertował^[1]^[2]. Od 1793 roku był kapelmistrzem orkiestry dworskiej w Moguncji, aż do jej rozwiązania w 1797 roku^[1]^[2]. Następnie wrócił do Würzburga, a około 1802 roku wyjechał do Ratyzbony, gdzie działał na dworze księcia arcybiskupa Karla Theodora von Dalberga, zakładając szkołę chóralną^[1]^[2]. Od 1810 do 1814 roku był kapelmistrzem na dworze książęcym w Aschaffenburgu^[1]^[2]. Wystawił wówczas m.in. Czarodziejski flet i Uprowadzenie z seraju W.A. Mozarta^[1]. W 1815 roku, po krótkim pobycie w Monachium, ponownie wrócił do Würzburga^[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Jego styl zbliżony jest do twórczości szkoły mannheimskiej^[1] i Josepha Haydna^[4]. Swoją twórczością przyczynił się do spopularyzowania w Niemczech muzyki kameralnej z udziałem fortepianu^[1]. Jego styl klasyfikowano jako miękki, jego liryczne sonaty o luźnej strukturze przypominają te tworzone później przez Schuberta^[1].

Oprócz wystawionej w 1782 roku w Neapolu opery Il Farnace skomponował 26 symfonii, 4 uwertury koncertowe, 6 koncertów fortepianowych, kwintet fortepianowy, 46 triów na fortepian lub klawesyn, 28 sonat na fortepian lub klawesyn, Grand Quintette na 2 skrzypiec, 2 altówki i wiolonczelę, 31 sonat skrzypcowych, 6 duetów na skrzypce i altówkę, 13 sonat fortepianowych, 125 pieśni, 4 msze, 2 Te Deum^[2]^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 101. ISBN 978-83-224-0866-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3471. ISBN 0-02-865530-3.
↑ ^a ^b The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 867. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 540–541. ISBN 978-0-8108-7183-0.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Johann Franz Xaver Sterkel – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 101. ISBN 978-83-224-0866-7.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3471. ISBN 0-02-865530-3.

[harvard-3] The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 867. ISBN 0-674-37299-9.

[boer-4] Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 540–541. ISBN 978-0-8108-7183-0.

[1]

[2]

[3]

[4]