John O’Byrne
 kapitan marynarki
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 marca 1917 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1896–1915 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
John Joseph Gabriel O’Byrne (ur. 20 lutego 1878 w Rabastens, zm. 20 marca 1917 w Bresson) – francuski wojskowy, kapitan marynarki, dowódca okrętów podwodnych.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Rabastens jako czwarty syn Henry’ego O’Byrne’a, Irlandczyka z pochodzenia, oraz Elizabeth du Bourg, potomkini jednej z najstarszych rodzin Tuluzy. W 1896 wstąpił do École navale, 5 października 1889 został mianowany na podchorążego marynarki (aspirant)[1]. 1 stycznia 1900 został skierowany na pancernik „Charles Martel”, a dokładnie rok później został przeniesiony na krążownik „Friant”[2] należący do Eskadry Dalekiego Wschodu (Escadre d’Extrême-Orient). Brał udział w stłumieniu powstania bokserów, w październiku awansowany na podporucznika marynarki (enseigne de vaisseau de 2e classe). Od 1 stycznia 1903 służył na pancerniku „Charlemagne”, a od 1 stycznia 1906 na pancerniku „Suffren”[2][1], 29 września 1907 został pierwszym oficerem torpedowca „Bourrasque”. 28 lipca 1908 rozpoczął służbę jako pierwszy oficer na okręcie podwodnym „Gnôme”, 11 marca 1910 awansował na kapitana marynarki (lieutenant de vaisseau), by 1 stycznia 1911 objąć dowództwo okrętu podwodnego „Anguille”[1]. 12 listopada 1912 został dowódcą „Curie”.
Podczas I wojny światowej głównym obszarem działalności francuskiej marynarki wojennej było Morze Śródziemne. W nocy z 19 na 20 grudnia 1914 podjął próbę wtargnięcia do portu Pola, głównej bazy marynarki wojennej Austro-Węgier w celu zaatakowania stacjonujących tam pancerników. Po uprzedniej obserwacji portu ominął pierwszą sieć zagrodową o 11:30, niestety wpadł w drugą. Mimo pięciogodzinnych wysiłków okręt nie był w stanie wydostać się z pułapki. Zmuszony do wynurzenia dostał się pod ostrzał austriackich okrętów oraz baterii nadbrzeżnych. O’Byrne rozkazał zatopić okręt oraz zniszczyć tajne dokumenty. W wyniku ostrzału został 19 razy trafiony odłamkami[3]. Najgroźniejsza okazała się rana płuca[3], spędził godzinę w lodowatej wodzie zanim uratował go austriacki pancernik „Viribus Unitis”[1]. Wzięty do niewoli, został przewieziony do szpitala w Grazu, gdzie przeszedł operację płuca. W czerwcu 1915 jego żona otrzymała zgodę władz austriackich na odwiedziny męża. Pod koniec stycznia 1917 jego stan zdrowia się pogorszył i został wymieniony na austriackiego oficera. Przewieziony do rodziny żony w Bresson, zmarł 20 marca 1917.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- Jedna z ulic w Rabastens nosi jego imię.
- Na jego cześć nazwano w okresie międzywojennym okręt podwodny.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d John Joseph Gabriel O'Byrne sur le site de l’École navale (avec photographies)
- ↑ a b René Labayle-Couhat: French Warships of World War I. Londyn: Ian Allan, Ltd., 1974, s. 304. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- ↑ a b John Joseph Gabriel O'Byrne sur auxmarins.net
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Yves Buffetaut: La Grande Guerre sur le de Mer 1914–1918. Rennes: Marines éditions, 2005, s. 144. ISBN 2-915379-29-7. (fr.).
- René Greger: Austro-Hungarian Warship of World War I. Shepperton: Ian Allan, Ltd., 1976, s. 192. ISBN 0-7110-0623-7. (ang.).
- Paul G. Halpern: La grande guerra nel Mediterraneo Vol.1. Gorizia: Libreria Editrice Goriziana, 2008, s. 579.
- René Labayle-Couhat: French Warships of World War I. Londyn: Ian Allan, Ltd., 1974, s. 304. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- Jacques Vichot: Répertoire des navires de guerre français. Paryż: Amis des Musees de la marine, 1967, s. 148. (fr.).
- Étienne Taillemite: Dictionnaire des marins français. Paryż: éditions Tallandier, maj 2002, s. 573. ISBN 2-84734-008-4. (fr.).
- Marco Morin. L'affondamento del Monge. „Storia Militare”, s. 32–39, lipiec 2013. Parma: Ermanno Albertelli Editore. ISSN 1122-5289.