Jora Wielka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jora Wielka
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

mrągowski

Gmina

Mikołajki

Liczba ludności (2022)

77[2]

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

11-730[3]

Tablice rejestracyjne

NMR

SIMC

0762129

Położenie na mapie gminy Mikołajki
Mapa konturowa gminy Mikołajki, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jora Wielka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Jora Wielka”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Jora Wielka”
Położenie na mapie powiatu mrągowskiego
Mapa konturowa powiatu mrągowskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Jora Wielka”
Ziemia53°51′52″N 21°29′47″E/53,864444 21,496389[1]

Jora Wielka (niem. Gross Jauer) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki[4][5].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Pierwotny układ to ulicówka, rozciągająca się nad zatoką Jeziora Tałckiego.

Integralnre części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Jora Wielka[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0762135 Jora Mała część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś wzmiankowana w dokumentach już w 1435 r., podlegała pod komornictwo ryńskie (później starostwo ryńskie). Wieś lokowana na prawie chełmińskim 1437 r. przez wielkiego mistrza Pawła von Russdorfa, który nadał 60 włók wolnym pruskim (ziemianom) Janowi, Mikołajowi, Jakubowi i Stanisławowi (po 15 włók), z obowiązkiem jednej służby zbrojnej od każdego. W przywileju lokacyjnym zawarto klauzulę, że w przypadku gdyby któryś z wymienionych opuścił ziemie państwa krzyżackiego bez zgody zakonu, utraci uzyskane włości. Ludność Jory Wielkiej miała prawo połowu ryb tzw. małym sprzętem w jeziorze Tałty.

Początkowo była to wieś ziemiańska, później stała się wsią chłopską, ale zachowała prawo chełmińskie. Szkoła powstała przed 1740 r. W tym czasie wieś podlegała parafii w Rynie. W roku 1785 w Jorze Wielkiej było 40 domów (gospodarstw domowych) z 348 mieszkańcami. W 1892 r. Jora Wielka została włączona do nowo powstałej parafii ewangelickiej w Użrankach. W 1939 r. we wsi mieszkało 409 osób.

Z dniem 1 stycznia 1972 r., zlikwidowano gromadę Użranki a sołectwo Jora Wielka włączone zostało do gromady Baranowo (powiat mrągowski). W ramach nowego podziału administracyjnego z 1 stycznia 1973 r. powiat mrągowski został podzielony na gminy (zlikwidowano gromady), sołectwo Jora Wielka włączone zostało do gminy Mikołajki. W tym czasie wieś podlegała pod urząd pocztowy w Użrankach, najbliższy przystanek kolejowy (PKP) znajdował się w Baranowie, a najbliższy przystanek PKS w Użrankach.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 47150
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 402 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. a b GUS. Rejestr TERYT

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn 1975, str.: 158, 201, 264, 419.