Przejdź do zawartości

José Antonio Marques Caballero (obraz Francisca Goi)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
José Antonio Marques Caballero
José Antonio Caballero, marqués de Caballero
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Rodzaj

portret

Data powstania

1807

Medium

olej na płótnie

Wymiary

104,7 × 83,7 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Budapeszt

Lokalizacja

Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie

José Antonio Marques Caballero[1] lub Markiz Caballero[2] (hiszp. José Antonio Caballero, marqués de Caballero[3]) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi. Istnieje kilka wersji obrazu, możliwych replik autorskich lub kopii, za oryginał uznawany jest obraz znajdujący się w Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie.

Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]

Okres pomiędzy nominacją Goi na pierwszego nadwornego malarza Karola IV w 1799 a inwazją napoleońską w 1808 r. był dla artysty czasem wielkiej aktywności i finansowej stabilizacji. W tym czasie powstało wiele portretów burżuazji, m.in. ministra sprawiedliwości José Antonia Caballera (1754–1821) i jego żony Maríi Soledad Rocha Fernández de la Peña[4]. Caballero był wpływowym politykiem reakcjonistą, który miał opinię fałszywego i złośliwego[5]. Aznar uważa, że taka charakterystyka markiza mogła być uwarunkowana politycznie, gdyż sprzeciwiał się ideom i politykom oświecenia takim jak Mariano Luis de Urquijo[6]. W 1807 roku odziedziczył po swoim wuju tytuł markiza, prawdopodobnie z tej okazji zamówił portrety u Goi[7][8]. Morales uważa, że Caballero i jego żona są błędnie tytułowani markizami de Caballero, gdyż José Antonio nosił jedynie podobnie brzmiące dwuczłonowe nazwisko „Marqués Caballero”[9].

Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]

Markiz został przedstawiony w trzech czwartych postaci. Siedzi w fotelu obitym czerwonym aksamitem ze złotymi wykończeniami. Ma na sobie uniform ministra: czarny kaftan ze złotymi wykończeniami, czerwoną kamizelkę pasującą do spodni i białą koszulę z falbankami, które widać przy szyi. Nosi niebiesko-białą szarfę i Wielki Krzyż Orderu Karola III. Nosi także insygnia rycerskie zakonu Santiago, do którego należał. W lewej ręce trzyma kilka kartek, na których można odczytać nazwisko i stanowisko modela oraz podpis malarza i datę namalowania obrazu (Excmo. Sr. / Marques de Caballero / Ministro de / Gracia y / Justicia / por Goya / 1807)[3].

Ubrania i odznaczenia zostały wykonane szybkimi pociągnięciami pędzla z dużą ilością farby, podczas gdy twarz jest namalowana w delikatny sposób. Modelk patrzy bezpośrednio na widza intensywnym, żywym i inteligentnym spojrzeniem[3].

Markiz prawdopodobnie był zadowolony z portretu, gdyż istnieją dwie repliki lub kopie z warsztatu Goi[10]: ukończona należąca do zbiorów CINTAS Foundation (depozyt w Lowe Art Museum)[11] oraz niedokończona znajdująca się w Museum of Fine Arts w Bostonie[12]. W Museo Lázaro Galdiano znajduje się kopia nieznanego autora wykonana na podstawie portretu Goi[9].

Proweniencja[edytuj | edytuj kod]

Obraz należał do kolekcji markiza de Corvera, miał być eksponowany w Ministerstwie Sprawiedliwości lub ratuszu Salamanki. Następnie należał do kolekcji Bayo i Pares w Madrycie. W 1906 został nabyty przez Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Alfonso E. Pérez Sánchez: Goya. Warszawa: Oficyna Imbir, 2009, s. 154. ISBN 978-83-60334-71-3.
  2. Klára Garaš: Malarstwo w Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1975, s. 259.
  3. a b c José Antonio Caballero, marqués de Caballero. Fundación Goya en Aragón. [dostęp 2022-03-13]. (hiszp. • ang.).
  4. Johan Georg, Friderike Klauner, Eva Nyerges, Manuel Muñoz Cortés: Pintura española de los siglos XVI al XVIII en colecciones centroeuropeas. Madrid: Museo del Prado, 1982, s. 62–63.
  5. María Soledad Rocha Fernández de la Peña, marquesa de Caballero. Nowa Pinakoteka. [dostęp 2022-03-13]. (niem.).
  6. José Camón Aznar: Fran. de Goya. T. III 1797–1812. Zaragoza: Caja de Ahorros de Zaragoza, Aragón y Rioja, 1980, s. 158. ISBN 84-500-4165-1.
  7. Praca zbiorowa: Expérience Goya. Paris: Réunion des Musées Nationaux / Palais des Beaux-Arts de Lille, 2021, s. 51. ISBN 978-2-7118-7861-1.
  8. Juan J. Luna, Margarita Moreno de las Heras: Goya. 250 aniversario. Madrid: Museo del Prado, 1996, s. 402–403. ISBN 84-8731-748-0.
  9. a b c José Luis Morales y Marín: Goya. Catálogo de la pintura. Zaragoza: Real Academia de Nobles y Bellas Artes de San Luis, 1994, s. 294–295, kat. 373. ISBN 84-600-9073-6.
  10. Jeannine Baticle: Goya. ABC S.L., 2004, s. 251.
  11. Portrait of the Marquis de Caballero. Sotheby’s. [dostęp 2022-03-13]. (ang.).
  12. Portrait of the Marquis de Caballero. Museum of Fine Arts w Bostonie. [dostęp 2022-03-13]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • August L. Mayer: Francisco Goya. Barcelona: Labor, 1925, s. kat. 217.
  • Xavier Desparmet Fitz-Gérald: L’oeuvre peint de Goya. T. II. Paris: F. de Nobele, 1928-1950, s. 171, kat. 458.
  • Pierre Gassier, Juliet Wilson Bareau: Vida y obra de Francisco Goya: reproducción de su obra completa, pinturas, dibujos y grabados. Barcelona: Juventud, 1974, s. 201, kat. 861. ISBN 84-261-5682-7.
  • Rita de Angelis: L’opera pittorica completa di Goya. Milan: Rizzoli, 1974, s. 120, kat. 464.
  • José Gudiol: Goya, 1746 – 1828. Biografía, estudio analítico y catálogo de sus pinturas. T. I. Madrid: Polígrafa, 1970, s. 340, kat. 544.