Juliusz Komorowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zaświadczenie Ministra Obrony Narodowej z kwietnia 1966 roku o odznaczeniu Juliusza Komorowskiego Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami
Okładka zaświadczenia Ministra Obrony Narodowej z kwietnia 1966 roku o odznaczeniu Juliusza Komorowskiego Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami

Juliusz Wiktor Onufry Komorowski h. Korczak, ur. 01.02.1893 r. w Kowaliszkach na Litwie, zm. 15.04.1982 r. w Warszawie. Syn Zygmunta i Elizy z Romerów h. własnego z Bogdaniszek. Ożeniony 10.07.1924 r. z Marią Magdaleną z Gorskich h. Nałęcz. Ojciec Zygmunta, Bronisława (rozstrzelany przez Niemców w styczniu 1944 w Wilnie (Ponary)), Antoniego i Anny (Dowgiałło)[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Na początku I wojny świat. wcielony do armii carskiej służył w 14 Syberyjskiej Dywizji Piechoty w Permie na Uralu pod dowództwem gen. Konstantego Dowbor-Muśnickiego. Po wybuchu rewolucji w 1917 r. ratując się przed bolszewikami uczestniczył w porwaniu statku „Kniaź Andriej Bogolubskij”, którym spłynął rzeką Kamą na Wołgę. Przedostał się stamtąd do okupowanego przez Niemców Wilna, i dalej do Kowaliszek. W 1919 r. bolszewicy rozpoczęli na Litwie prześladowania ludności polskiej: wywózki, aresztowania, przetrzymywanie zakładników rozstrzeliwanych w razie aktów oporu wobec nowej władzy. Wiosną 1919 r. Juliusz Komorowski dobrowolnie zgłosił się na zakładnika, w zamian za ojca, który z resztą rodziny ukrywał się przy pomocy litewskich chłopów. Uwięziony w Smoleńsku został zwolniony po klęsce armii bolszewickiej w 1920 r., w ramach wymiany jeńców wojennych między Polską a Rosją[2].

Juliusz Komorowski w wojsku carskim podczas I wojny światowej,14 Syberyjska Dywizja Piechoty
Juliusz Komorowski jakiego pamiętają wnuki, Warszawa lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte 20 wieku

W 1921 r. przymusowo zmobilizowany do armii litewskiej służył u gen. Sylwestra Żukowskiego w strukturach kontroli finansowej wojska. W okresie międzywojennym wraz z bratem Hektorem gospodarował na uszczuplonych przez reformę rolną Kowaliszkach. Po wybuchu II-ej wojny świat. zaangażował się w pomoc polskim oficerom internowanym na neutralnej Litwie w obozie w Rakiszkach. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1940 r., chcąc uniknąć sowieckich represji wraz z rodziną schronił się w Wilnie. Po wybuchu wojny niemiecko – sowieckiej w 1941 r. związał się z polskim podziemiem. Był żołnierzem Inspektoratu „E” Armii Krajowej (wydzielona struktura AK obejmująca tereny przedwojennego państwa litewskiego), działał pod pseudonimem „Orawa”, pod zwierzchnictwem majora Wincentego Chrząszczewskiego[3]. Obdarzony zaufaniem dowództwa zajmował się m.in. sprzedażą złota i dewiz przysyłanych na potrzeby AK z Zachodu. W 1945 r. z żoną i dwójką młodszych dzieci zdołał pociągiem repatriacyjnym wyjechać do Polski. Za pracę w polskim podziemiu został po wojnie odznaczony przez Rząd RP na uchodźstwie Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, potwierdzonym 25.04.1966 r. przez władze krajowe. Zmarł 15.04.1982 r. w Warszawie. Został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera II, rząd II, miejsce 22,23)[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Anna z Komorowskich Dowgiałło: „Tropem pamięci”, Wydawnictwo LTW, Łomianki, 2022. ISBN: 9788375657401.
  2. Bronisław Komorowski, Jan Skórzyński, Zwykły polski los, Biblioteka „Więzi”, Warszawa: Towarzystwo „Więź”, 2015, ISBN 978-83-62610-73-0 [dostęp 2024-02-07].
  3. [1], https://www.dws-xip.com/PW/bio/c5.html.
  4. Bronisław Komorowski, Jan Skórzyński, Zwykły polski los, Biblioteka „Więzi”, Warszawa: Towarzystwo „Więź”, 2015, ISBN 978-83-62610-73-0 [dostęp 2024-02-07].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]