Kajetan Czarkowski
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
lekarz |
| Narodowość |
polska |
Kajetan Czarkowski Habdank (ur. 1811 w Hleszczawie, zm. 31 sierpnia 1875 we Lwowie) – powstaniec listopadowy, ziemianin, urzędnik.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w 1811 w Hleszczawie[1][2]. Był synem Konstantego Czarkowskiego herbu Habdank i Katarzyny z domu Arwackiej, którzy osiedli w Galicji po konfiskacie majątku przez Rosjan[3]. Miał siostry Gertrudę i Eleonorę[3]. Kształcił się w szkołach w Tarnopolu i w Buczaczu, ukończył gimnazjum[4]. Następnie zdał egzamin sędziowski[4]. Pracował jako sędzia i lustrator dóbr[5].
Brał udział w powstaniu listopadowym 1831[6]. Walczył pod komendą gen. Karola Różyckiego w szeregach korpusu partyzanckiego (Pułk Jazdy Wołyńskiej)[5]. Był towarzyszem broni Waleriana Podlewskiego, w późniejszych latach otrzymując od niego pomoc i wsparcie[7]. W trakcie bitwy pod Iłżą 9 sierpnia 1831 został ranny w głowę po uderzeniu bronią białą oraz w nogę w wyniku postrzału[5]. Z uwagi na ściganie powstańców przez władze austriackie postanowił emigrować[5]. Podczas drogi zatrzymał się na ziemi sanockiej, gdzie w domu gospodarzy, Jakuba Mycielskiego herbu Dołęga i Zofii Dzierzek Krzynieckiej herbu Nieczuja, poznał ich najstarszą córkę, Wiktorię Mycielską (1831-1895)[8][9]. Ożeniwszy się z nią w 1848 osiadł w majątku Mikówka w Smolniku, gdzie zajął się prowadzeniem gospodarstwa[5][10]. Oboje doczekali się licznego potomstwa, ich dziećmi, które przychodziły na świat co ok. 1 rok i 3 miesiące, byli kolejno: Eleonora (zm. 1876), Tadeusz (1850-1945), Kazimierz (zm. 1898, żonaty z Marią Tokarską), Konstanty (żonaty z Józefą Smoleńską), Antoni (ur. ok. 1864), Władysław, Mieczysław (zm. w dzieciństwie), Zygmunt (zm. mając kilka miesięcy wskutek utonięcia), Bolesław (zm. mając trzy tygodnie) i Zofia (1868-1952, zamężna z Hieronimem Köllerem[11])[12][13].
Z uwagi na podjęcie przez dzieci nauki szkolnej oraz mając na uwadze przepisanie przez teścia rodzinnego majątku na własność szwagra Piotra Mycielskiego (brat Wiktorii) w 1860 przeniósł się do Lwowa, otrzymując tam stanowisko dieteriusza przy Sądzie Krajowym[6][14]. Zamieszkiwał przy ul. Chorążczyzny[15]. Po wybuchu powstania styczniowego 1863 postanowił zaciągnąć, się do wojsk polskich, jednak został przekonany przez żonę i dzieci, aby zrezygnować z udziału w walkach[16].
Był szwagrem lekarza Freisingera (od 1864 mąż Lubiny Mycielskiej, najmłodszej siostry Wiktorii)[17]. Podczas podróży ze Lwowa do Smolnika na wesele siostry Lubiny, Wiktoria Czarkowska uległa wypadkowi podczas przekraczania rzeki Osławy, w trakcie którego utonął siedmioletni brat Kajetana, Władysław (pochowany w grobowcu Niezabitowskich w Rzepedzi, gdzie został odnaleziony w nurtach wody)[18]. W późniejszych latach stracił trzech synów, zmarłych w wieku dziecięcym, Zygmunta, Mieczysława i Bolesława[19].
W ostatnich latach życia cierpiał na raka żołądka, od maja 1875 był złożony chorobą, zmarł 31 sierpnia 1875 we Lwowie[6][20]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie w krańcowym rejonie, tzw. turnusie, w dniu 2 września 1875[6][21][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 6, 7.
- ↑ a b Józef Białynia Chołodecki: Cmentarzyska i groby naszych bohaterów z lat 1794-1864 na terenie wschodniej Małopolski. Lwów: 1928.
- ↑ a b Pamiętnik 1905 ↓, s. 6.
- ↑ a b Pamiętnik 1905 ↓, s. 8.
- ↑ a b c d e Pamiętnik 1905 ↓, s. 9.
- ↑ a b c d Onufry Hieronim Kunaszowski: Życiorysy uczestników Powstania Listopadowego zebrane na pamiątkę obchodu jubileuszowego pięćdziesięcioletniej rocznicy tego powstania. Lwów: 1880, s. 15.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 31.
- ↑ Herbarz polski (3) 1900 ↓, s. 284.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 9, 10-11, 16.
- ↑ Edmund Gajewski, Edward Zając. Ziemia ludźmi słynąca. „Nowiny”. Nr 12, s. 4, Nr 15-16 stycznia 1983.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 218.
- ↑ Herbarz polski (3) 1900 ↓, s. 284-285.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 10, 29, 32, 39, 49, 51, 108, 245.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 16, 38.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 19.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 21.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 20, 26.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 29.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 32, 38.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 7, 44, 46, 47, 49.
- ↑ Pamiętnik 1905 ↓, s. 49.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 3: Chmielewscy – Czetowscy. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1900, s. 1-388.
- Tadeusz Czarkowski-Golejewski: Pamiętnik Tadeusza Czarkowskiego-Golejewskiego pierwszego ordynata na Wysuczce. Poświęcony dzieciom i wnukom oraz najbliższej rodzinie. Borszczów: Drukarnia P. Seidmana, 1905.