Kamienica przy ul. Ofiar Oświęcimskich 3 we Wrocławiu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy ul. Ofiar Oświęcimskich 3
Symbol zabytku nr rej. A/5251/126 z 15.02.1962[1]
Ilustracja
Kamienica przy ul. Ofiar Oświęcimskich 3
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Adres

ulicy Ofiar Oświęcimskich 3

Kondygnacje

trzy

Kolejni właściciele

Otto Heinrich von Reichel (1715-1726), Jakub Henryk Flemming (1724-1728), Tekla Róża Radziwiłłówna (1728-1747), Friedrich Bogislav von Tauentzien(1764), August Friedrich Lübbert (kon. XVIII w.);

brak współrzędnych

Kamienica przy ul. Ofiar Oświęcimskich 3 – kamienica przy ulicy Ofiar Oświęcimskich 3 we Wrocławiu, wpisana do Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego.

Historia kamienicy[edytuj | edytuj kod]

Portal wejściowy z widoczną ornamentyką

Na przełomie XIV i XV wieku na obecnej działce wzniesiono dwie dwutraktowe i dwuizbowe kamienice[2]. Ich relikty znajdują się w piwnicach obecnego budynku[2]. W połowie XVI wieku budynki te miały odmienny układ: jeden był kalenicowy, a drugi szczytowy[3]; budynki widoczne są na planie miasta autorstwa grafika Barthela Weihnera z 1562 roku[4]. W kolejnych latach musiało nastąpić połączenie i przebudowa budynków; do początku XVIII wieku ich miejsce zajmował kalenicowy budynek widoczny na planie miasta z 1742–1750 autorstwa Wernera[5]. Od 1715 roku należał on do Otta Heinricha von Reichela, który był również właścicielem sąsiedniej kamienicy nr 1, zwanej Pałacem Rybischów. Według Wojciecha Brzezowskiego z jego inicjatywy oba budynki zostały połączone (na planie miasta Wernera oba budynki są przedstawione jeszcze osobno). Kamienica, jak wskazuje na to wykaz podatkowy, do 1726 roku należała do Reichelów, a następnie zakupił ją Jacob von Flemming[6] (wg Arkadiusza Dobrzynieckiego akt kupna miał mieć miejsce w 1724[7]). Po śmierci Flemminga w 1728 roku, kamienice odziedziczyła jego żona Tekla Flemming z Radziwiłów[6], późniejsza żona księcia Wiśniowieckiego[8]. W 1764 roku kamienice nabył generał Friedrich Bogislav von Tauentzien[6][3], a pod koniec XVIII wieku właścicielem kamienicy został August Friedrich Lübbert[7].
Budynek był wówczas czterokondygnacyjną kamienicą o sześcioosiowej fasadzie, która z inicjatywy dwóch ostatnich właścicieli została przebudowana[9]: dodano wówczas boniowane lizeny dzielące fasadę na trzy moduły po dwie osie okienne oraz wykonano bogatą rokokową dekorację sztukatorską o berlińskiej proweniencji, głównie w części portalu wejściowego otoczonego dwoma niszami, znajdującego się w środkowym module. Nad niszami i w przyłuczach portalu umieszczony był rocaillowy ornament. Nad gzymsem parterowym, pod parapetami okien pierwszego piętra, umieszczono sztukatorskie panoplia nawiązujące do profesji generała[10]. Budynek pokryto jednym dachem kalenicowym[7]. Przed 1945 rokiem była to już pięciokondygnacyjna kamienica[11].

W 1843 roku w kamienicy mieszkali działacze i pisarze polscy – Antoni Woykowski i Julia Molińska-Woykowska, którzy założyli tu biuro wydawanego przez siebie Tygodnika Literackiego[12]. Na początku XX wieku w obu budynkach (nr 1 i 3) znajdowała się cukiernia Café Brunies, a następnie restauracja i winiarnia Raiffeisen[13][7][14].

Po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]

W okresie walk o Wrocław w 1945 roku, kamienica uległa niemal całkowitemu zniszczeniu. Została odbudowana według projektu wrocławskiego architekta Stanisława Koziczuka oraz Witolda Rawskiego. Budynek zmniejszono do trzech kondygnacji, zmniejszono ilość osi okiennych; zastosowano inny podział architektoniczny fasady, którą zakończono trójkątnym tympanonem. W 1997 roku budynek ponownie odrestaurowano, dodając do fasady detale architektoniczne i ornamentalne[3]. Obecnie jest to trzykondygnacyjna kamienica, pięcioosiowa, boniowana w części parterowej. Parter oddziela I piętro gzyms pasowy, na którym wsparte są lizeny artykułujące osie okienne; oś środkowa oddzielona jest podwójnymi lizenami[2][3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-05-21].
  2. ↑ a b c Eysymontt 2011 ↓, s. 268.
  3. ↑ a b c d Harasimowicz 1998 ↓, s. 63.
  4. ↑ Plan Wrocławia z lat 1562
  5. ↑ Plan Wrocławia z lat 1742-1750
  6. ↑ a b c Brzezowski 2005 ↓, s. 242.
  7. ↑ a b c d Harasimowicz 1998 ↓, s. 11.
  8. ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 175-177 (Ofiar Oświęcimskich).
  9. ↑ GEZ 2019 ↓, 5531.
  10. ↑ Brzezowski 2005 ↓, s. 243.
  11. ↑ Zdjęcie lotnicze z widoczną połączoną kamienicą
  12. ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 176.
  13. ↑ Kawiarnia na starych fotografiach, polska.org
  14. ↑ Wygląd restauracji, zdjęcia na portalu polska-org

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wojciech Brzezowski: Dom mieszkalny we Wrocławiu w okresie baroku. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005.
  • Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998.
  • Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
  • Zygmunt Antkowiak: Ulice i place Wrocławia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_przy_ul._Ofiar_Oświęcimskich_3_we_Wrocławiu&oldid=72132915”