Kanał obiegowy
Kanał obiegowy – element śluzy przeznaczony do napełniania lub opróżniania komory śluzy. Napełnianie i opróżnianie śluzy za pomocą kanałów obiegowych jest jednym z wielu sposobów stosowanych w hydrotechnice.
Rodzaje kanałów obiegowych[edytuj | edytuj kod]
Kanały obiegowe dzielą się na:
- krótkie
- długie
Długie kanały obiegowe mogą być prowadzone:
- w ścianach bocznych śluzy
- w dnie śluzy
Zasilanie i odprowadzenie wody[edytuj | edytuj kod]
Stosuje się następujące rozwiązania:
- połączenie z awanportem
- górnym
- dolnym
- połączenie ze stanowiskiem przy jazie
- górnym
- dolnym
Powyższe rozwiązania dotyczą zarówno odprowadzania jak i pobierania wody do napełniania komory śluzy, zarówno dla kanałów obiegowych krótkich jak i długich. Możliwość stosowania połączenia ze stanowiskami jazu kanałem krótkim, uzależnione jest od odległości (położenia) kanału bocznego ze śluzą względem kanału na którym zlokalizowany jest jaz piętrzący na danym stopniu wodnym.
Przekroje[edytuj | edytuj kod]
Dla długich kanałów obiegowych stosuje się różne przekroje. Do najczęściej stosowanych należą:
- prostokątny przekryty sklepieniem łukowym
a także:
- prostokątny
- jajowe
- koliste
- inne
Napełnianie śluzy[edytuj | edytuj kod]
Ze względów obliczeniowych (obliczenia wykonywane przy projektowaniu śluz), wyróżnia się dwie fazy napełniania komory śluzy za pomocą kanałów obiegowych:
- faza I
- trwająca w czasie otwierania zamknięć kanałów obiegowych
- faza II
- obejmująca czas napełniania śluzy, gdy zamknięcia kanałów obiegowych są już całkowicie otwarte.
Systemy kombinowane[edytuj | edytuj kod]
W praktyce wykorzystywane są również systemy kombinowane napełniania i opróżniania komory śluzy, tj. takie w których stosuje się równocześnie kilka metod. Jednym z tych sposobów łączonych z innymi metodami są właśnie kanały obiegowe. Takie kombinowane rozwiązanie umożliwia skrócenie czasu napełniania bądź opróżniania zbiornika komory śluzy, przy zapewnieniu stabilności zwierciadła wody zarówno w komorze jak i awanportach, niezbędnej dla bezpieczeństwa jednostek pływających podlegających śluzowaniu. Poszczególne przypadki szczególne wymagają indywidualnego podejścia projektowego, a podział fazy dla napełniania lub opróżniania komplikuje się w zależności od przyjętych rozwiązań. Często stosowanym systemem kombinowanym jest zastosowanie kanałów obiegowych i otworów we wrotach śluzy.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Szling, Jan Winter, Drogi wodne śródlądowe, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1988, skrypt Instytutu Geotechniki
- Hanna Nitsch-Cisak, Halina Jurczak, Analiza funkcjonowania śluzy komorowej w ujęciu symulacyjnym, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1983, seria: Konferencje nr 16, Prace Naukowe Instytutu Geotechniki nr 43, Wrocław 27-28 maja 1983 r., ISSN 0370-0836