Karalność form popełnienia przestępstwa

Karalność form popełnienia przestępstwa – w polskim Kodeksie karnym z 1997 roku w różny sposób uregulowano kwestię karania formy popełnienia przestępstwa.

Formy stadialne

Usiłowanie

• Kara w granicach zagrożenia przewidzianego za sprawstwo: usiłowanie udolne.
• Fakultatywne nadzwyczajne złagodzenie kary: usiłowanie nieudolne; dobrowolne staranie się, aby zapobiec skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.
• Niekaralne: dobrowolne odstąpienie od dokonania lub zapobiegnięcie skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.

Przy usiłowaniu nieudolnym istnieje możliwość odstąpienia od wymierzenia kary przez sąd.

Przygotowanie

• Jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi.
• Niekaralne: dobrowolne odstąpienie, w szczególności zniszczenie przygotowanych środków lub zapobieżenie skorzystaniu z nich w przyszłości, podjęcie istotnych starań zmierzających do zapobieżenia dokonaniu w wypadku porozumienia z inną osobą.

Formy sprawcze

Sprawstwo pojedyncze

• Nadzwyczajne złagodzenie kary pod warunkami wymienionymi w art. 60 k.k.
• Fakultatywnie niekaralne: w wypadkach wymienionych w art. 25-31 i 61 k.k.

Współsprawstwo

Współsprawstwo zachodzi kiedy co najmniej 2 osoby w porozumieniu powodują czyn zabroniony a) współsprawstwo właściwe, b) z podziałem na role.

Sprawstwo kierownicze

• Nadzwyczajne złagodzenie kary: pod warunkami wymienionymi w art. 60 k.k. w związku z 18 § 1 k.k.
• Fakultatywne złagodzenie kary: gdy okoliczność osobista go nie dotyczyła; sprawca dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu.
• Niekaralne: sprawca dobrowolnie zapobiegł dokonaniu czynu zabronionego.
• Fakultatywnie niekaralne: w wypadkach wymienionych w art. 25-31 i 61 k.k.

Sprawstwo polecające

• Nadzwyczajne złagodzenie kary: pod warunkami wymienionymi w art. 60 k.k. w związku z 18 § 1 k.k.
• Fakultatywne złagodzenie kary: gdy okoliczność osobista go nie dotyczyła; sprawca dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu.
• Niekaralne: sprawca dobrowolnie zapobiegł dokonaniu czynu zabronionego.
• Fakultatywnie niekaralne: w wypadkach wymienionych w art. 25-31 i 61 k.k.

Formy zjawiskowe

Podżeganie

• Nadzwyczajne złagodzenie kary: pod warunkami wymienionymi w art. 60 w zw. z 18 § 1 k.k.
• Fakultatywne złagodzenie kary: gdy okoliczność osobista go nie dotyczyła; czynu zabronionego nie usiłowano dokonać; sprawca dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu zabronionego.
• Niekaralne: sprawca dobrowolnie zapobiegł dokonaniu czynu zabronionego.
• Fakultatywnie niekaralne: w wypadkach wymienionych w art. 25-31 i 61 k.k.

Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli czynu zabronionego nie usiłowano dokonać.

Pomocnictwo

• Karalne w zagrożeniach przewidziane za sprawstwo.
• Jeżeli czynu zabronionego usiłowano dokonać, pomocnik odpowiada jak za usiłowanie.
• Nadzwyczajne złagodzenie kary: pod warunkami wymienionymi w art. 60 w zw. z 18 § 3 k.k.; gdy czynu zabronionego nie usiłowano dokonać.
• Fakultatywne nadzwyczajne złagodzenie kary: sąd wymierzając karę za pomocnictwo może złagodzić karę; gdy okoliczność osobista współdziałającego nie dotyczyła, sprawca dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu zabronionego.
• Niekaralne: sprawca dobrowolnie zapobiegł dokonaniu czynu zabronionego.
• Fakultatywnie niekaralne: w wypadkach wymienionych w art. 25-31 oraz 61 k.k.

Gdy czynu zabronionego nie usiłowano dokonać, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.

Prowokacja

• Prowokator odpowiada jak za podżeganie.