Karol Hauke

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Hauke
Ilustracja
pułkownik dyplomowany artylerii pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

19 września 1888
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków, USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

I Korpus Polski

Jednostki

1 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów
14 Wielkopolski Pułk Artylerii Lekkiej
25 Pułk Artylerii Lekkiej
7 Pułk Artylerii Ciężkiej
Oddział III Sztabu Generalnego
3 Pułk Artylerii Polowej Legionów
3 Dywizja Piechoty Legionów
4 Pułk Artylerii Lekkiej

Stanowiska

dowódca baterii artylerii
dowódca dywizjonu artylerii
kierownik referatu
zastępca dowódcy pułku
szef sztabu dywizji
dowódca pułku artylerii
rejonowy inspektor koni

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych Odznaka I Korpusu Polskiego w Rosji Państwowa Odznaka Sportowa

Karol January Stanisław Hauke h. Bosak (ur. 19 września 1888[1] w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny o długoletnich tradycjach militarnych i patriotycznych. Był praprawnukiem Fryderyka Karola Haukego, prawnukiem gen. Maurycego Hauke, wnukiem gen. Aleksandra Hauke, synem Zygmunta Hauke h. Bosak (1851–1912) i Zofii z Kosteckich h. Leszczyc (ur. 1857)[2].

Ukończył gimnazjum klasyczne i zdał egzamin dojrzałości w Rydze. W latach 1908–1909 odbył jednoroczną ochotniczą służbę w armii rosyjskiej, którą ukończył w stopniu chorążego. W latach 1909–1914 studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej na Politechnice Ryskiej. W trakcie studiów został przyjęty do korporacji akademickiej Arkonia[3].

Służba w Armii Rosyjskiej[edytuj | edytuj kod]

W 1914 zmobilizowany do armii rosyjskiej, kolejno awansuje do stopnia podporucznika i porucznika. W 1917 brał udział w walkach w Prusach Wschodnich, na Suwalszczyźnie, Grodzieńszczyźnie i Wileńszczyźnie. We wrześniu 1917 na własna prośbę przeniesiony do I Korpusu Polskiego. W styczniu 1918 aresztowany przez bolszewików, osadzony w więzieniu, następnie internowany.

Służba w Wojsku Polskim[edytuj | edytuj kod]

15 stycznia 1919 zgłosił się do Wojska Polskiego i został skierowany do Szkoły Podchorążych w Rembertowie. Następnie pełnił służbę w 1 pułku artylerii polowej Legionów jako dowódca baterii. W tym czasie awansował do stopnia kapitana. W lipcu 1919 w Biedrusku przystąpił do organizacji III dywizjonu 3 pułku artylerii polowej Wielkopolskiej (w styczniu 1920 przemianowanego na 14 Wielkopolski pułk artylerii polowej), którego był pierwszym dowódcą. 5 września 1919 wraz z dowodzonym przez siebie pododdziałem przybył do Bobrujska, a później do Głębokiego. 19 września 1919 rozpoczął marsz na Połock rozpoczynając walki na froncie litewsko-białoruskim. W walkach pod Jakimorką 17 marca 1920 odznaczył się męstwem, odwagą i rozwagą. W największym ogniu kulomiotów i karabinów posuwał się w linii piechoty, obserwując i kierując ogień swoich baterii, przez co dał największe atuty strzelcom. W najkrytyczniejszym położeniu swą energią i spokojem wywierał wielki wpływ na otoczenie. Swym przykładem osobistym, odwagą i brawurą przyczynił się do zwycięstwa[4]. 19 września 1920 w folwarku Prużany odznaczony przez gen. Daniela Konarzewskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

W kwietniu 1921, po zakończeniu wojny, wcielony został wraz z całym dywizjonem do nowo powstałego 25 pułku artylerii polowej w Kaliszu. W następnym roku przeniesiony do 7 pułku artylerii ciężkiej, awansując do stopnia majora. W latach 1922–1924 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1924, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oddziału III Sztabu Generalnego WP, na stanowisko kierownika referatu. W latach 1925–1926 był zastępcą dowódcy 3 pułku artylerii polowej Legionów. Z dniem 24 października 1926 przydzielony został do dowództwa 3 Dywizji Piechoty Legionów w Zamościu na stanowisko szefa sztabu[5]. W 1927 wyznaczony został na stanowisko oficera sztabu Inspektoratu Armii gen. dyw. Aleksandra Osińskiego[6]. W okresie od 23 kwietnia 1929[7] do 29 kwietnia 1934 dowodził 4 pułkiem artylerii polowej (1 stycznia 1932 przemianowanym na 4 pułk artylerii lekkiej). Od 1930 pełnił również obowiązki dowódcy garnizonu Inowrocław. Po przekazaniu obowiązków dowódcy pułku objął stanowisko Rejonowego Inspektora Koni w Bydgoszczy. Na tym stanowisku pozostawał do 1939 roku.

W trakcie kampanii wrześniowej po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli sowieckiej. Więziony w obozie w Starobielsk, a następnie zamordowany Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 10-3-5)[8].

Grób rodziny Hauke na cmentarzu Powązkowskim

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Karol Hauke był żonaty od 1929 z Marią von Kreisler z domu Sinicyn (ur. 1891) i miał z nią dwie córki, Marię (ur. 1930) i Jolantę (ur. 1931)[2].

Brat Karola Aleksander (1880–1949), inżynier budownictwa, zamieszkały do 1939 przy al. Szucha w Warszawie nr 21[9], jest protoplastą dzisiejszych Hauków mieszkających od 60. lat XX wieku w Szwecji.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • major – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
  • podpułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 31. lokatą w korpusie oficerów artylerii
  • pułkownik – 24 grudnia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930[10] i 7. lokatą w korpusie oficerów artylerii

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 mianowany został, pośmiertnie, do stopnia generała brygady[11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Niektóre źródła (np. Arkadiusz Janicki) podają jako datę urodzenia 7 września 1888. Według kalendarza juliańskiego urodził się 7 września, a według kalendarza gregoriańskiego - 19 września (zobacz daty nowego i starego porządku).
  2. a b Karol January Stanisław Hauke h. Bosak [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-08-22].
  3. Księga Pamiątkowa Arkonii 1879–1929
  4. Treść wniosku o nadanie orderu Virtuti Militari.
  5. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 41 z 30.09.1926 r.
  6. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 16 z 11.06.1927 r.
  7. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 22.03.1929 r.
  8. Cmentarz Stare Powązki: HAUKOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-06].
  9. Spis abonentów..., s. 112.
  10. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 156.
  11. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
  12. Dekret Naczelnika Państwa z 19 lutego 1922 r. L. 11429/V.M. Adj. Gen. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 10, s. 320)
  13. a b Rocznik oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 176, 672. [dostęp 2015-05-26].
  14. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” - jako Karol January Stanisław de Hauke.
  15. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.
  16. Na podstawie fotografii w infoboksie.
  17. Na podstawie fotografii [1].
  18. Rocznik oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 10, 710, 738. [dostęp 2015-05-26].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Uziembło Stanisław, Zarys historii wojennej 14-go Pułku Artylerii Polowej Wielkopolskiej, Warszawa 1928.
  • Księga Pamiątkowa Arkonii 1879–1929”.
  • Spis abonentów warszawskiej sieci telefonów Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej... na rok 1938/39, Warszawa 1939.
  • Arkadiusz Janicki: Studenci polscy na Politechnice Ryskiej w latach 1862–1918. T. 2,. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2005. ISBN 83-7326-283-0.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • „Kawalerowie Orderu Virtuti Militari zamordowani w Charkowie”.