Kazimierz Ochęduszko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Ochęduszko
Data i miejsce urodzenia

1 marca 1904
Lisko

Data śmierci

7 lutego 1991

Zawód, zajęcie

mechanik

Narodowość

polska

Edukacja

Państwowe Gimnazjum Męskie w Sanoku

Rodzice

Marcel, Gizela

Krewni i powinowaci

Stanisław (brat)

Kazimierz Albin Ochęduszko (ur. 1 marca 1904 w Lisku, zm. 7 lutego 1991) – polski inżynier mechanik, nauczyciel, specjalista od kół zębatych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Kazimierz Albin Ochęduszko urodził się 1 marca 1904 w Lisku[1]. Pochodził z rodziny Ochęduszków, zamieszkującej w tym mieście[2]. Był synem Marcelego i Gizeli z domu Ostruszko[3], nauczycieli tamtejszej szkoły powszechnej[4]. Miał braci[a] Stanisława (1899–1969, profesora termodynamik)[2] i Mariana Antoniego (ur. 1901)[6][7][4].

W 1922 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Królowej Zofii w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Józef Bogaczewicz, Maria Myćka-Kril, Edward Szwed, Julian Zawadowski)[1][8]. Uzyskał tytuł magistra i inżyniera mechanika[9]. Po studiach był asystentem na Politechnice Lwowskiej[10]. Po przeniesieniu do Warszawy pracował w tamtejszej fabryce obrabiarek, następnie w Państwowych Zakładów Inżynieryjnych, pełnił stanowiska kierownika różnych działów w zakładach przemysłowych[10]. Równolegle pracował jako wykładowca w Wyższej Szkole Technicznej Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. Wawelberga w Warszawie[2][10].

Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej został aresztowany i był więziony na Pawiaku[10]. Po odzyskaniu wolności schronił się u rodziny w Domaradzu, gdzie prowadził tajne nauczanie[10][11][12]. Był jednym z inicjatorów powołania w 1944 miejscowego Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego Zarządu Gminnego, działającego w tzw. „kamienicy Stacha”, gdzie na kursach uczył matematyki i fizyki, odszedł ze szkoły przed rokiem szkolnym 1945/1946[13]

Po wojnie był profesorem Wieczorem Szkoły Inżynierskiej w Warszawie[10]. Obok pracy zawodowej tworzył prace naukowe w dziedzinie techniki, był autorem ok. 70 publikacji[10]. Wśród jego książek najobszerniejszą jest wydana w latach 1949–1955 trzytomowa praca dotycząca kół zębatych[10]. Pisał także książki popularnonaukowe i artykuły naukowe i fachowe[10].

Był związany z Piastowem, gdzie zamieszkiwał w okresie PRL[9][14]. Zmarł 7 lutego 1991[15]. Jego żoną była Janina z domu Pietraszewska (zm. 1985[16]), z którą miał troje dzieci, w tym córkę Teresę (ur. 1931, po mężu Matecka)[3][17].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Obróbka metali i miernictwo warsztatowe w tablicach (1938)[10]
  • Koła zębate w przystępnym zarysie (1947)[10]
  • Koła zębate. T. 1. Konstrukcja[18]
  • Koła zębate. T. 2. Wykonanie i montaż[19]
  • Koła zębate. T. 3. Sprawdzanie[20]
  • Mały poradnik mechanika (trzy wydania do 1958)[10]
  • Mechanik - poradnik techniczny, T. 3 cz. 2/2. Obrabiarki skrawające. Dzieło zbiorowe (red. Władysław Gwiazdowski, Witold Szymanowski, 1959), opracowanie rozdziałów_
    • XIII. Obrabiarki do kół zębatych (współautor: Władysław Gwiazdowski)
    • XVII. Przyrządy obrabiarkowe (współautor: Władysław Gwiazdowski)
  • Podzielnice uniwersalne i ich zastosowanie (1982)[21]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W swoich wspomnieniach Stanisław Ochęduszko, brat Kazimierza, pisał tylko o jednym bracie[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1921/1922. Sanok: 1922, s. 15, 24.
  2. a b c Józef Budziak. Leskie cmentarze. „Nowiny”. Nr 255, s. 4, 31 października, 1, 2 listopada 1986. 
  3. a b Kazimierz Ochęduszko. myheritage.pl. [dostęp 2017-11-19].
  4. a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1915/16 (zespół 7, sygn. 64). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 22, 134.
  5. Stanisław Ochęduszko, Rzut okiem wstecz, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Energetyka”, z. 108 (1040), 1990, s. 9-13 [dostęp 2023-02-28].
  6. Księga urodzeń, małżeństw, zgonów. parafia rzym.-kat. Lesko. Od r. 1890 do 1909 r. (zespół 1295, sygn. 1). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 390 (poz. 50).
  7. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1913/14 (zespół 7, sygn. 61). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 57.
  8. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2017-11-19].
  9. a b Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 138.
  10. a b c d e f g h i j k l Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 96, 102.
  11. Z niedawnej przeszłości. Okupacja. W: Benedykt Gajewski: Domaradz. Wieś nad Stobnicą. Krosno: PUW Roksana, 1997, s. 302. ISBN 83-87282-22-7.
  12. Tomasz Bober: II wojna światowa w Domaradzu. domaradz.itl.pl, 2005-01-31. [dostęp 2017-11-19].
  13. Instytucje wiejskie. Gimnazjum w Domaradzu. W: Benedykt Gajewski: Domaradz. Wieś nad Stobnicą. Krosno: PUW Roksana, 1997, s. 259, 260, 261. ISBN 83-87282-22-7.
  14. Sławni Piastowianie. piastow.pl. [dostęp 2017-11-19].
  15. Kazimierz Ochęduszko. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2017-11-19].
  16. Janina Ochęduszko. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2017-11-19].
  17. Teresa Matecka (z d. Ochęduszko), urodzona 1931. myheritage.pl/. [dostęp 2017-11-19].
  18. Koła zębate. T. 1. Konstrukcja. ibuk.pl. [dostęp 2017-11-19].
  19. Koła zębate. T. 2. Wykonanie i montaż. ibuk.pl. [dostęp 2017-11-19].
  20. Koła zębate. T. 3. Sprawdzanie. ibuk.pl. [dostęp 2017-11-19].
  21. Podzielnice uniwersalne i ich zastosowanie. /books.google.pl. [dostęp 2017-11-19].