Kazimierz Pfaffenhoffen-Chłędowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Pfaffenhoffen-Chłędowski
Ilustracja
porucznik rezerwy artylerii porucznik rezerwy artylerii
Data i miejsce urodzenia

7 listopada 1904
Oberwerth

Data i miejsce śmierci

27 stycznia 1994
Oberwerth

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

5 Pułk Artylerii Ciężkiej,
2 Dywizjon Pociągów Pancernych,
pociąg pancerny „Pierwszy Marszałek”

Stanowiska

oficer łączności

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Kazimierz Seweryn Roman Ludwik Antoni Marian von Pfaffenhoffen-Chłędowski (ur. 7 listopada 1904 w Oberwerth, zm. 27 stycznia 1994 tamże) – porucznik rezerwy artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 7 listopada 1904 w Oberwerth, części miasta Koblencja, na obszarze ówczesnego Cesarstwa Niemieckiego[1][2][3]. Pochodził z rodziny polskich uchodźców po powstaniu listopadowym[2]. Był prawnukiem Adama Tomasza Chłędowskiego, synem Ludwika Pfaffenhoffen-Chłędowskiego (1849–1940) z jego drugiego małżeństwa z Marią Magdaleną z domu Jabłonowską (1876–1971) oraz bratem Idy (1906–1972) i Ludwika (1906–1931)[3][2]. Nie znając języka polskiego około 1920 został wysłany do Polski wraz z bratem – według relacji Stefana Majchrowskiegoaby wychowywali się na Polaków[4]. Został przyjęty do Wojska Polskiego. W 1926 ukończył Szkołę Podchorążych Artylerii w Bydgoszczy, na 50 miejscu, uzyskując stopień kaprala podchorążego[2][1] (jego brat ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii, jednak zmarł na gruźlicę[4]). W 1928 ukończył Oficerską Szkołę Artylerii w Toruniu, na 32 miejscu; nominację do stopnia podporucznika uzyskał w 15 sierpnia 1929[2][1]. Został awansowany do stopnia porucznika artylerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931[5][1]. Swoją służbę oficerską pełnił początkowo w 5 pułku artylerii ciężkiej w Krakowie (1932)[6], a następnie w 2 dywizjonie pociągów pancernych w Niepołomicach[7]. W tym czasie mieszkał przy ulicy Rakowickiej 29 w Krakowie[1].

W 1937 na własną prośbę został przeniesiony do rezerwy, po czym podjął pracę jako urzędnik w krakowskiej dyrekcji Polskich Kolei Państwowych[4]. 18 maja 1938 w Niepołomicach zawarł związek małżeński z Julianną z domu Guzdzioł (1913–1953)[7][4][2][3][1].

W obliczu zagrożenia konfliktem zbrojnym 6 sierpnia 1939 został zmobilizowany i otrzymał przydział mobilizacyjny do 2 dywizjonu pociągów pancernych[2][1]. Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 jako oficer artylerzysta w zakresie łączności w składzie pociągu pancernego nr 51 „Pierwszy Marszałek”, stanowiącego jednostkę 2 dywizjonu pociągów pancernych[1]. Podczas walk w obronie Wysowej w pobliżu Jordanowa, działając na wysuniętej placówce obserwacyjnej kierującej ogniem pociągu, w dniu 2 września został ciężko ranny[8][9]. W szpitalu w Tarnowie amputowano mu prawą rękę, później został ewakuowany na dalsze leczenie do szpitala polowego we Lwowie, gdzie przebywał do 10 listopada 1939[2]. W szpitalu w tym czasie pracowała jego żona[4]. W trakcie próby przedostania się do Krakowa, po przekroczeniu Sanu w Przemyślu, dostał się do niewoli niemieckiej[2]. Po pobycie w kilku obozach przejściowych (Ziegenheim, Altengrabow, Thorn, Kreuzburg) trafił w dniu 15 czerwca 1940 do Oflagu VII A, gdzie zamieszkiwał w bloku „A” wraz z innymi inwalidami[4][2]. W obozie kilkakrotnie był namawiany przez funkcjonariuszy Abwehry do podpisania Volkslisty i przyjęcia obywatelstwa niemieckiego, czego odmawiał[4]. W trakcie osadzenia w niewoli, w związku ze śmiercią jego ojca Ludwika[7] (zmarł 25 października 1940[3]), wskutek starań rodziny uzyskał zgodę na wyjazd na pogrzeb do Nadrenii, gdzie wyposażony przez innych jeńców w najlepiej zachowane części polskiego umundurowania udał się w mundurze oficera Wojska Polskiego i był pilnowany przez wartownika (był to najdalszy wyjazd jeńca oflagu w Murnau, na który zezwoliły władze obozu)[4][10][11].

Po wojnie zamieszkał w rodzinnej posiadłości na wyspie Oberwerth[2]. Po raz pierwszy po wojnie odwiedził Polskę w 1977[2].

Historia Kazimierza Pfaffenhoffen-Chłędowskiego została przedstawiona w filmie dokumentalnym pt. Ostatni baron[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Sylwetki nieznane. Kazimierz Pfaffenhoffen-Chłędowski. from.okay.pl. [dostęp 2017-03-05].
  2. a b c d e f g h i j k l Baron w rogatywce. W: Olgierd Budrewicz: Ludzie trudnego pogranicza. Warszawa: Interpress, 1990. ISBN 83-223-2473-1.
  3. a b c d Potomkowie Seweryna Chłędowskiego. from.okay.pl. [dostęp 2017-03-05].
  4. a b c d e f g h Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 135-136.
  5. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 216.
  6. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 705.
  7. a b c Sęk-Spiridowicz M., "Kazimierza Pfaffenhoffen-Chłędowskiego poszukiwanie ojczyzny", w "Materiały III Sympozjum Biografistyki Polonijnej: Rzym 25-26 września 1998: losy Polaków żyjących na obczyźnie i ich wkład w rozwój kultury i nauki krajów osiedlenia na przestrzeni wieków: w hołdzie Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II z okazji XX-lecia pontyfikatu", str. 267.
  8. Żołnierz wojny obronnej 1939 [online], www.24ikp.pl [dostęp 2020-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-02].
  9. Historia Rabki: Tajemniczy PzTrWg 16 w Chabówce [online], Historia Rabki, 29 lipca 2008 [dostęp 2020-10-29].
  10. Stefan Majchrowski napisał w tym kontekście: Po kilku latach niewoli otrzymał wiadomość, że ktoś z jego bliskich krewnych (jakoby wuj, niemiecki generał) umarł czy też zginął na froncie. Rodzina postarała się o pozwolenie, żeby porucznik Pfaffenhoffen-Chłędowski wziął udział w pogrzebie. Koledzy użyczyli mu na drogę najlepszych części umundurowania. Osobliwy widok przedstawiał bezręki jeniec, gdy wychodził za bramę od strażą wartownika z bagnetem na karabinie. Po powrocie z Nadrenii Pfaffenhoffen-Chłędowski opowiadał swe wrażenia z podróży i z niezwykłych spotkań. Wśród osobistości zebranych w nadreńskim zameczku konsternację wywołało zjawienie się oficera w polskim mundurze – i w dodatku inwalidy. Por. Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 135-136.
  11. Jarosław Szarek: Polacy z wyboru. naszdziennik.pl, 2012-09-08. [dostęp 2016-12-03].
  12. Ostatni baron. archiwum.wyborcza.pl, 1998-01-24. [dostęp 2017-03-05].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]