Kazimierz Rumsza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Rumsza
Ilustracja
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

20 sierpnia 1886
Wiłkupompie

Data i miejsce śmierci

28 stycznia 1970
Londyn

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dywizja Syberyjska

Stanowiska

dowódca dywizji

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
Wojna domowa w Rosji
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Order św. Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania) Srebrny Medal Waleczności (Królestwa Serbii) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Krzyż Wojenny 1914-1918 z 2 brązowymi palmami (Francja)
Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Józef Piłsudski odznacza Kazimierza Rumszę

Kazimierz Rumsza (ur. 20 sierpnia[a] 1886 w majątku Wiłkukompie(inne języki) koło Szwekszni, zm. 28 stycznia 1970 w Londynie) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, w 1964 mianowany przez Władysława Andersa generałem brygady.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 20 sierpnia 1886 w majątku Wiłkukompie, w ówczesnym powiecie rossieńskim guberni kowieńskiej, w rodzinie Jerzego i Barbary z Jakubowskich[2][3][4][5]. Absolwent gimnazjum w Połądze (1906). Ukończył rosyjską szkołę oficerską w Wilnie, a następnie w 1918 Akademię Sztabu Generalnego w Sankt Petersburgu[5]. Od sierpnia 1914 walczył na froncie, gdzie dostał się do niewoli niemieckiej. Ponownie na froncie od sierpnia 1915[3]. W grudniu 1917 wyznaczony został na stanowisko dowódcy III batalionu 3 pułku strzelców polskich 1 Dywizji Strzelców Polskich I Korpusu Polskiego w Rosji. Od 24 lipca 1918 był szefem sztabu wojsk okręgu uralskiego, a od 12 sierpnia szefem ośrodka mobilizacyjnego wojsk polskich w Rosji. Od 21 stycznia 1919 dowódca 5 Dywizji Strzelców Polskich na Syberii[3].

Od 20 lipca 1920 w Polsce[3]. W czasie wojny z bolszewikami, od lipca do grudnia 1920, dowodził Brygadą Syberyjską.

„Odznaczył się 20 VIII 1920, gdy na czele swojej brygady zastąpił drogę okrążonym oddziałom 3 Korpusu Gaja, zmuszając je do przekroczenia granicy polsko-niemieckiej /Prusy Wschodnie/”[3]. Za tę postawę otrzymał Order Virtuti Militari.

W grudniu 1920 powierzono mu pełnienie obowiązków dowódcy Dywizji Syberyjskiej. Zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. W październiku 1922 na własną prośbę przeniesiony do rezerwy[3] z przydziałem do 72 pułku piechoty w Radomiu. 18 października 1924 powołany został do służby czynnej i z dniem 23 października tego roku przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 3 Brygady Ochrony Pogranicza w Wilejce[6]. Używał wówczas tytułu – pułkownik rezerwy powołany do służby czynnej (płk rez. pow. do sł. czyn.). W maju 1926 przeniesiony został z KOP i przydzielony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu nr III w Grodnie. Obowiązki dowódcy brygady przejął po nim płk piech. Jan Skorobohaty-Jakubowski[7]. Z dniem 30 czerwca 1928 został zwolniony z czynnej służby wojskowej[8].

W 1928 został skierowany ponownie na przedwczesną emeryturę. Należał do grupy oficerów niebędących zwolennikami przewrotu majowego 1926[5].

W czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych. Od lutego do lipca 1941 dowodził 8 Brygadą Kadrową Strzelców. 7 sierpnia 1941 został wyznaczony na stanowisko zastępcy komendanta Stacji Zbornej Oficerów Rothesay nazywanej „Wyspą Wężów”. Obowiązki objął 9 października 1941, po powrocie z urlopu wypoczynkowego. Od 18 listopada 1941 pełnił obowiązki komendanta stacji, a 12 grudnia 1941 został mianowany komendantem Stacji Zbornej Oficerów Rothesay[9]. Naczelny Wódz, generał broni Władysław Anders mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964 w korpusie generałów[10].

Zmarł 28 stycznia 1970 w Londynie. Pochowany na cmentarzu Highgate[3][10].

Kazimierz Rumsza w 1919 ożenił się z Haliną Ejsymont (Eyssymondtt), z którą miał córkę Annę (ur. 1924)[3][11].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Według kalendarza juliańskiego urodził się 7 sierpnia 1886[1]. Zobacz daty nowego i starego porządku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kolekcja ↓, s. 5.
  2. ↑ a b c d e f g Korczyk 1992 ↓, s. 95–96.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l Polak (red.) 1993 ↓, s. 182.
  4. ↑ a b c d e f g h i j Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: 1939, s. 264. [dostęp 2021-08-11].
  5. ↑ a b c Danielewicz 1994 ↓, s. 35.
  6. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 75 z 21.07.1925 r.
  7. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 20 z 08.05.1926 r.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928, s. 95.
  9. ↑ Komenda Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Rozkazy dzienne 1940–1941, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. R.8, s. 163.
  10. ↑ a b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 158.
  11. ↑ Korczyk 1992 ↓, s. 95–96, tu córka Danuta ur. w 1923 lub 1924.
  12. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2797 z 26 marca 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 13, poz. 414.
  13. ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  14. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 29.
  15. ↑ „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2097 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1666).
  16. ↑ Памяти героев ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kazimierz Rumsza. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.517 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-19].
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
  • Jerzy Danielewicz: Wyższa kadra dowódcza KOP 1924–1939. W: Lech Grochowski (red.): Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powstania. Materiały z konferencji popularnonaukowej. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1994.
  • Henryk Korczyk: Rumsza Kazimierz (1886–1970). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIII. Polska Akademia Nauk, 1992.
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 292, 409.
  • Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Rumsza&oldid=73230214”