Klasztor Oratorian w Montbrison

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Klasztor Oratorian w Montbrison
Couvent des Oratoriens de Montbrison
Symbol zabytku nr rej. PA00117519
Ilustracja
Klasztor Oratorian w Montbrison
Państwo

 Francja

Miejscowość

Montbrison

Adres

plac d'Urfé, 13 Petite Rue de la Préfecture, 42600 Montbrison

Typ budynku

Klasztor

Rozpoczęcie budowy

1620

Ukończenie budowy

1785

Położenie na mapie Loary
Mapa konturowa Loary, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Klasztor Oratorian w Montbrison”
Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Klasztor Oratorian w Montbrison”
Położenie na mapie regionu Owernia-Rodan-Alpy
Mapa konturowa regionu Owernia-Rodan-Alpy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Klasztor Oratorian w Montbrison”
Ziemia45°36′34″N 4°03′49″E/45,609444 4,063611

Klasztor Oratorian w Montbrison – wzniesiony w latach 1620–1785. Od 1941 roku posiada status monument historique, w kategorii classé (zabytek o znaczeniu krajowym)[1][2].

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Klasztor zlokalizowany jest przy placu d'Urfé i 13 Petite Rue de la Préfecture w miejscowości Montbrison, w departamencie Loara, w regionie Owernia-Rodan-Alpy[3][1]. Budynek zajmowany jest obecnie przez podprefekturę[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1620 roku rada miasta Montbrison podjęła decyzję o utworzeniu średniej szkoły męskiej. Budowę rozpoczęto w latach 1622–1624, a zakończono w 1626. Prowadzenie szkoły powierzono Oratorianom. Kierownictwo nad budową kompleksu szkolnego dzierżył asesor kryminalny Forez, Pierre Henrys. W 1626 roku kolegium rozpoczęło działalność. Przez dwa lata uczył tu słynny kaznodzieja Jean-Baptiste Massillon. Szkoła kształciła kadrę urzędniczą i sądowniczą dla miasta i regionu. Uczył się tu Jaques-Joseph Duguet, jeden z późniejszych czołowych jansenistów. Szkoła posiada renomowaną bibliotekę zawierającą 5000 dzieł, z których 932 nadal zachowało się w bibliotece Diany .

W 1640 i 1775 roku budynki szkoły zostały zniszczone w czasie pożarów. Pożar z 1775 roku spowodował konieczność całkowitej przebudowy kolegium. Pod kierownictwem architekta z Lyonu, Louisa Dubosta, w 1784 roku ukończono nowy kompleks szkolny. Kosztował 60 000 funtów, ogromną jak na ówczesne czasy sumę.

Kolegium oratoriańskie zostało zamknięte podczas rewolucji francuskiej. W 1793 roku budynki zajęła administracja powiatowa. W 1795 roku do 31 grudnia 1855 siedziba prefektury Loary (pierwszy prefekt Imbert). Od 1 stycznia 1856 roku siedziba podprefektury Montbrison[5].

W związku z przejęciem budynków przez administrację państwową, nastąpiła przebudowa budynków. Kościół podzielono na dwa piętra. Górna część została przeznaczona na salę tzw „soboru generalnego”, a do wejścia do niej dobudowano klatkę schodową w kształcie podkowy. Powstają salony. Dziedziniec zamknięto bramami. Fasadom od strony ulicy dodano frontony. Od zachodniej strony prefektury, wyburzono zabudowania by uzyskać place pod ogrody. W latach 40 XIX wieku malarz Giovanni Zaccheo ozdobił hol i główną klatkę schodową.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Budynek jest wybudowany symetrycznie na planie litery U wokół dziedzińca (sądu honorowego) skierowanego na północ. Ten ostatni zamykany jest metalową bramą z pawilonami wejściowymi na końcach. Budynek podzielony jest na trzy części: korpus centralny na tyłach dziedzińca, skrzydło wschodnie i skrzydło zachodnie. Korpus centralny wysunięty jest nieco w stronę zachodnią, zamykając kolejny dziedziniec (dziedziniec portierski). Z tyłu budynku (od strony południowej) znajduje się trawnik z kilkoma pojedynczymi drzewami. Ogród ten położony jest na wale, wyniesiony w stosunku do przylegających do niego ulic, natomiast z drugiej strony wejście do podprefektury znajduje się na poziomie ulicy. Od strony zachodniej, za dziedzińcem portierni, znajdował się także ogród warzywny.

Ściany zbudowane są z granitu łączonego z kamieniem gruzowym pokrytym powłoką.

Cały budynek pokryty jest dachem dwuspadowym, dachówką pustakową. Pod dachem znajduje się formowany gzyms, z wyjątkiem tylnej części przedłużenia korpusu centralnego, którego zwieńczeniem jest genuza. Pawilony wejściowe przykryte są wielospadowym dachem wykonanym z dachówek szylkretowych.

Od strony dziedzińca fasada ma siedem przęseł, z których trzy środkowe tworzą kolosalny ryzalit dorycki, z pilastrami wypukłymi na parterze, następnie żłobkowanymi na wyższych kondygnacjach i podtrzymującymi fronton na wyższych. Widnieją napisy złotymi metalizowanymi literami: R(épublique) F(française) i poniżej LIBERTÉ ÉGALITÉ FRATERNITÉ). Drzwi główne znajdują się na parterze, pośrodku ryzalitu. Całość wspierana jest przez bliźniacze konsole. Okna podkreślone są płaską kamienną ramą, a te na pierwszym piętrze wyposażone są w okapnik.

Wejście główne znajduje się pośrodku korpusu centralnego, prowadzi do holu głównego, składającego się z przedsionka i wielkiej klatki schodowej. Klatka schodowa wybudowana po rewolucji francuskiej. Balustrada schodów pochodzi z lat 1795–1799, stworzona w stylu Directoire, wykonana została z kutego żelaza. Dekoracja klatki schodowej pochodzi z lat 40. XIX wieku[6].

Z holu głównego jedne drzwi prowadzą do „pokoju różowego” a stamtąd do ogrodu; do salonu dużego, tzw „salon Napoleona” i kilku mniejszych biur. Drugie drzwi prowadzą do do ogrodu i wschodniej części korpusu centralnego. Na pierwszym piętrze znajdowały się biura podprefekta i jego apartamenty[7].

Od strony ogrodu fasada posiada piętnaście przęseł (trzynaście w części głównej, dwa w dobudówce). Trzy środkowe przęsła części głównej tworzą ryzalit nieuporządkowany, zwieńczony frontonem. Na parterze wnęka środkowa ma półkoliste drzwi łukowe. Na pierwszym piętrze drzwi prowadzą na mały balkon z balustradami z kutego żelaza.

Wschodnie skrzydło kompleksu to dawny kościół. Na parterze znajdują się drzwi z XVIII wieku prowadzące na rue de Palais-de-Justice. Sala narad generalnych zajmuje pierwsze piętro (odrestaurowana). Motywy dekoracyjne posiadają cechy symboli monarchistycznych i republikańskich. Parter tworzą trzy sale, posiadają sklepienia krzyżowe[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b https://www.pop.culture.gouv.fr/notice/merimee/PA00117519
  2. Couvent des Oratoriens à Montbrison - PA00117519 [online], monumentum.fr [dostęp 2024-02-17].
  3. Couvent des Oratoriens à Montbrison - PA00117519 [online], monumentum.fr [dostęp 2024-02-17].
  4. Couvent des Oratoriens de Montbrison | Relais Historiques de France [online], relais-historiques.fr [dostęp 2024-02-17].
  5. Forez - histoire [online], forezhistoire.free.fr [dostęp 2024-02-17].
  6. Collège d'oratoriens, puis préfecture, actuellement sous-préfecture - Inventaire Général du Patrimoine Culturel [online], patrimoine.auvergnerhonealpes.fr [dostęp 2024-02-17].
  7. Collège d'oratoriens, puis préfecture, actuellement sous-préfecture - Inventaire Général du Patrimoine Culturel [online], patrimoine.auvergnerhonealpes.fr [dostęp 2024-02-17].
  8. Collège d'oratoriens, puis préfecture, actuellement sous-préfecture - Inventaire Général du Patrimoine Culturel [online], patrimoine.auvergnerhonealpes.fr [dostęp 2024-02-17].