Kluky

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kluky
Ilustracja
Staw Cikán
Państwo

 Czechy

Kraj

 hradecki

Populacja
• liczba ludności


1683
(26 marca 2021)

Kod pocztowy

500 02

Tablice rejestracyjne

H

Położenie na mapie Hradec Králové
Mapa konturowa Hradec Králové, na dole znajduje się punkt z opisem „Kluky”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kluky”
Położenie na mapie kraju hradeckiego
Mapa konturowa kraju hradeckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kluky”
Ziemia50°10′32″N 15°50′37″E/50,175556 15,843611

Kluky (niem. Kluk) - część hradeckiej dzielnicy Nový Hradec Králové, która znajduje się na północny wschód od kolejnej dzielnicy Roudnička.

Geografia i przyroda[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Kluky są położone na obszarze Kotliny Czeskiej, na południowym stoku wzgórza, które rozciąga się od Wzgórza św. Jana do centrum Novego Hradca Králové[1] wzdłuż drogi w kierunku dzielnic Roudnička oraz Třebeš. Ich współrzędne geograficzne: 50° 10' 31.558" długości geograficznej wschodniej oraz 15° 50' 36.901" szerokości geograficznej północnej.

Staw Datlík

Hydrologia[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość leży w dorzeczu Łaby. Największym ciekiem wodnym jest potok Biřička. Na terenie Kluków znajdują się stawy Datlík oraz Cikán.

Geologia[edytuj | edytuj kod]

Górna część Kluków znajduje się na plejstoceńskich piaskach oraz żwirach. Spod tej warstwy odsłaniają się na południu górnokredowe wapienne mułowce, iłowce i margle, należące do koniaku oraz santonu. W okolicy stawów Datlík oraz Cikán są utwory aluwialne oraz mieszane pochodzące z holocenu.

Fauna i flora[edytuj | edytuj kod]

Lokalna fauna i flora składa się z typowych gatunków Europy Środkowej. Znaczną powierzchnię stanowią lasy łęgowe oraz łąki torfowiskowe.

Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Kluków znajduje się połowa obszaru chronionego „Pomnik Przyrody Roudnička i Datlík“.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności[edytuj | edytuj kod]

Rok 1869 1890 1900 1910 1921
Liczba ludności  164[2]  164  172  296[3]  316

Struktura ludności w 1921 r. według wyznawanej religii[edytuj | edytuj kod]

Razem Katolicy rzymscy Ewangelicy Husyci Ateiści Żydowie
316 226 3 - 87 -

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny

Historia[edytuj | edytuj kod]

Osada była pierwotnie nazwana Kluk. Dopiero na przełomie XIX i XX w. zaczęto używać nazwy w liczbie mnogiej - Kluky. Nazwa pochodzi od starego słowa czeskiego klučit - wycinać drzewa wraz z wyrywaniem ich pni (karczowaniem).

W 1398 r. król Wacław IV Luksemburski podarował miastu Hradec Králové miejscowości Kluky, Třebeš oraz Hrdlořezy wraz z wyrąbanym lasem. W 1451 r. Vít Sexberk został mianowany[4] hradeckimj mistrzem mostowym, który miał się zajmować naprawą mostów oraz pobieraniem opłat za przejazd (myta). Jako zapłatę otrzymał miejscowości Kluky oraz Třebeš wraz z domami, rodzinami chłopskimi, polami, łąkami, pastwisky, lasami, i to aż do trzeciej generacji jego rodu[5]. Osiemnaście lat później miasto Hradec Králové założyło pod Klukami stawy Datlík oraz Cikán, które zostały w 1835 r. osuszone[6] i odnowione dopiero w 1898 r.

Pod rządami Habsburgów Kluky zostały dwa razy (1547-1549[4] oraz 1620-1628[7]) miastu skonfiskowane i później z powrotem oddane. W okresie wojny trzydziestoletniej wieś została doszczętnie spalona.

Kluky pierwotnie zostały przydzielone do parafii kościoła św. Antoniego na Przedmieściu Mýtskim, a po zakończeniu budowy kościoła św. Jana Chrzciciela do jego parafii i w 1772 r. do parafii kościoła św. Antoniego na Novym Hradcu Králové.

Miejscowość również miała swego sołtysa. W 1848 r. sołtysem był Václav Kňourek. Następnego roku zastąpił go na stanowisku Jan Srdínko.

W 1849 r. została utworzona przez Roudničkę oraz Kluky wspólna gmina polityczna, ale nie katastralna. Także majątki pozostały oddzielone. Majątek miejscowości składał się z domu nr 4 oraz gruntów o powierzchni 12 ha 88 a 99 m². Na początku XX w. Kluky miały całkowitą powierzchnię 106 ha 33 a 84 m².

W latach 1773-1900 Kluky nie wykazały aktywnego życia, bo miały tylko mniej więcej dwa tuziny domów. W pierwszych dwudziestu latach XX wieku jednak wieś ta podwoiła się. Doszło do stworzenia dwóch restauracji - „U Cabicarů“ oraz „U Zubrů“, które stały się centrum życia kulturalnego i społecznego Kluków. Mieściły się tutaj amatorski zespół teatralny „Stowarzyszenie Dramatyczne Vojan“, Stowarzyszenie Młodzieńców „Dobromil“, miejscowa organizacja właścicieli domów oraz małorolników „Domovina“ i wszystkie ówczesne główne partie polityczne. Restauracja „U Cabicarů“ była także siedzibą novohradeckiego Ubezpieczenia Zwierząt Gospodarskich. W 1921 r. została podłączona energia elektryczna.

Po serii konfliktów między ludźmi obu miejscowości, które miały przede wszystkim tło polityczne, zostały Kluky w 1924 r. samodzielną gminą z własnym samorządem. Pierwsze wybory komunalne odbyły się w Klukach 14 listopada tego samego roku. Ale niepodległością wieś nie cieszyła się długo. W dniu 1 kwietnia 1942 r. został stworzony tzw. Wielki Hradec Králové i Kluky są od tej pory jego częścią, i to do dzisiaj.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Dzwonniczka z zabytkowym krzyżem z 1869 r. (rekonstrukcja z 1997 r.)
  • Cmentarz novohradecki (leży na terenie Kluków, na cmentarzu znajduje się wiele zabytkowych nagrobków)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Gazeta Pochodeň, 14 - 15 maja 1983
  2. Seznam míst v království Českém k rozkazu vysokého c. kr. místodržitelství Českého na základě úřadních udání sestaven, Praha 1878
  3. Seznam míst v království Českém. Sestaven na základě úředních dat k rozkazu c.k. místodržitelství, Praha 1913
  4. a b Jeroným Jan Nepomucký Solař, Dějepis Hradce Králové n. Labem a biskupství hradeckého, Praga 1870
  5. Czasopismo Královéhradecko, 15. stycznia 1937
  6. Zdeněk Doubek, Pohled do historie Nového Hradce Králové, Helena Rezková, wyd. 1. vyd, Vlkov: H. Rezková, 2010, ISBN 978-80-904449-0-4, OCLC 703550014.
  7. Tomáš V. Bílek, Dějiny konfiskací v Čechách po r. 1618, Praga 1883